oktober 2003
Grote steden: nieuwe aanpak inburgering zet integratie onder druk (24
oktober)
Minister Verdonk heeft bij de begroting 2004 aangekondigd de
inburgering van nieuwkomers op een andere wijze te organiseren. De
vier grote steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht) maken
zich grote zorgen over deze beleidsvoornemens. De voorstellen van de
minister bevatten weliswaar positieve elementen, maar de uitwerking
gaat naar de mening van de grote steden de verkeerde kant uit. De
inburgering van nieuwe Nederlanders vormt een belangrijk onderdeel van
de integratie en die wordt onder druk gezet met deze voorstellen. De
gemeenten pleiten onder meer voor de regiefunctie bij de inburgering.
De vier grote steden hebben minister Verdonk en de vaste
kamercommissie voor Justitie geïnformeerd over hun opvattingen door
toezending van het position paper `Inburgering op de schop?!' De
Tweede Kamer bespreekt begin volgende week de plannen van Verdonk.
Gemeenten hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de
organisatie en structuur van de inburgering en daardoor een grote
deskundigheid opgebouwd. Dit alles dreigt nu te verdwijnen. Hier zijn
noch de inburgeraars noch de samenleving mee gediend. Er wordt nu
maatwerk geleverd in het proces van inburgering, bijvoorbeeld door het
aanbieden van duale trajecten. Naast taalbeheersing en kennis van de
samenleving worden mensen ook actief naar de arbeidsmarkt toegeleid.
Deze aanpak wordt door de voorstellen van de minister uitzonderlijk
moeilijk.
In de beleidsbrief van minister Verdonk bij de Rijksbegroting 2004 is
een omvorming van het inburgeringsstelsel aangekondigd. De
verantwoordelijkheden tussen rijk, gemeenten en inburgeraars worden
veranderd. Er wordt sterk ingezet op de eigen verantwoordelijkheid van
de inburgeraar en toetsing wordt een taak van de rijksoverheid.
Daarnaast wordt de verplichte inburgering uitgebreid tot oudkomers die
een WW- of WAO-uitkering ontvangen. Deze uitgangspunten worden door de
vier steden onderschreven, maar in de uitwerking van de voorstellen
slaat de minister de verkeerde richting in.
De steden hebben grote problemen met de volgende voorstellen van de
minister:
- inburgeraars moeten zelf hun inburgering organiseren en de volledige
kosten betalen (een eigen financiële bijdrage kan wel);
- de minister heeft geen specifieke plannen aangekondigd voor de
inburgering van oudkomers zonder uitkering, waaronder opvoeders. Dit
is veruit het grootste deel en vormt op dit moment een
prioriteitsgroep voor de inburgering onder meer omdat opvoeders een
bepalende rol spelen in het succes van de integratie van kinderen en
vaak in een geïsoleerde positie verkeren;
- de minister wil nieuwkomers verplichten zich reeds in het land van
herkomst tot een basisniveau te scholen. De grote steden stellen
vraagtekens bij de haalbaarheid hiervan in de praktijk;
- het is niet duidelijk hoe de overheid de kwaliteit en de resultaten
van de inburgering gaat bewaken, hetgeen de mogelijkheden tot fraude
doet toenemen;
- naast dit alles heeft de minister ook nog een bezuiniging
aangekondigd van 59,5 miljoen euro voor 2004 voor de inburgering van
nieuwkomers; dit is ongeveer eenderde van het budget. Volgens de
steden gaat dit ten koste van de kwaliteit van de inburgering en dus
van de integratie van een grote groep in de samenleving. Zowel
inburgeraars als samenleving worden hiervan de dupe.
Het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeraar en
een heldere taakverdeling tussen rijk, gemeenten en inburgeraar zijn
essentieel voor het welslagen van de inburgering. Het rigoreus op de
schop nemen van het huidige inburgeringsstelsel door het uithollen van
de gemeentelijke regierol draagt daar niet aan bij. Een succesvolle
integratie van nieuwe Nederlanders vraagt volgens de vier grote steden
om een ander beleid.
Gemeente Den Haag