24-10-2003, NOS, Met het oog op morgen, Radio 1, 23.07 uur
MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE
MINISTERRAAD OVER KAMERDEBAT KWESTIE WISSE SMIT, COMMISSIE IVD,
BESTRIJDING DRUGSSMOKKEL, KENNISMAKING MET PREMIER GODETT
CARASSO:
Het debat gister is voor u goed verlopen, alleen één ding viel wel op: aan het eind van het debat
was u nogal boos op Wouter Bos die zei dat u door een gebrek aan regie en taxatie het
koninklijk huis heeft beschadigd. Waarom was u daar zo boos over?
BALKENENDE:
Boos is een groot woord. Ik heb wel gezegd: het raakt me. Waarom? Wanneer iemand
kwalificaties gebruikt in termen van `u bent nalatig', `u duikt voor de verantwoordelijkheid', `u
beschadigt het koninklijk huis' en dat wordt dan ook nog een beetje overgoten met een saus
van staatsmanschap en leiderschap, dan denk ik: dat zijn wel hele grote woorden.
CARASSO:
Maar daar moet u toch tegen kunnen als premier?
BALKENENDE:
Jawel, ik ben natuurlijk heel wat gewend in de afgelopen maanden, dat is niet het punt. Ik heb
ongeveer alles wel meegemaakt wat je mee kunt maken. Dat is niet het punt. Ik vind wel dat je
moet kijken naar de zakelijke kant van het geheel. Ik heb nu steeds gezegd: de monarchie is een
ongelooflijk waardevol instituut van de Nederlandse samenleving. Ik waardeer zeer het
optreden van de koningin. Wanneer dan op een gegeven moment sprake is van moeilijke
omstandigheden, en daar is sprake van, dan moet je ook alles in het werk stellen om die zaken
te beperken. Dat is ook de reden geweest waarom ik snel heb gehandeld toen de informatie
onvolledig en onjuist was. Om die reden heb ik trouwens ook eerder indringende gesprekken
gevoerd. Dat betekent dat je juist ter voorkoming van problemen snel en adequaat probeert te
handelen. Als je dan de opmerking maakt van `u beschadigt de monarchie' dan zeg ik: dat gaat
veel en veel te ver en ik heb daar ver afstand van willen nemen.
- COMMISSIE IVD-
CARASSO:
Over Bos gesproken. Hij bleef deze week weg bij de commissie voor de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten waar hij vertrouwelijk geïnformeerd zou worden door het kabinet. Maxime
Verhagen van het CDA was er wel een ook Van Aartsen van de VVD. Gisteren in het debat zei
Van Aartsen: meneer Bos, ik heb u gemist. Heeft u Bos ook bij die bijeenkomst gemist?
BALKENENDE:
Het was natuurlijk een heel gevoelig iets. Ik had ook liever gehad dat de heer Bos erbij was
geweest. Het is zijn afweging geweest. De kern is eigenlijk: waarom is er een commissie voor
inlichtingen- en veiligheidsdiensten? Die commissie is er om namens de Tweede Kamer te
spreken met het kabinet over heel vertrouwelijke zaken, zaken die je vanwege de achtergrond
niet in de openbaarheid kunt noemen. Daarom heeft een kabinet ook baat bij een adequaat
optredende commissie. In die zin heb ik het natuurlijk betreurt dat de heer Bos er niet bij was,
want het is beter om dat soort informatie met elkaar te delen.
CARASSO:
Bos was er niet bij omdat een meerderheid van de Kamer het uiteindelijk niet wilde. Het CDA
stelde onmiddellijk het voortbestaan van die commissie ter discussie. Is het voor u van de zijde
van het kabinet echt van groot belang dat die commissie blijft bestaan?
BALKENENDE:
Ikzelf vind het van groot belang vanuit de verantwoordelijkheid van het kabinet dat er zo'n
commissie is in de Tweede Kamer, want het is absoluut noodzakelijk om vertrouwelijke
informatie met een representatief orgaan van de kant van de Kamer, in de zin dat er een aantal
partijen zijn vertegenwoordigd in de commissie, dat dat gesprek kan worden gewisseld. Dat je
argumenten kunt wisselen en dat je een gesprek voert. Als je dat niet hebt, betekent het dat
zaken dan ergens blijven hangen. Daarom is het van groot belang dat die commissie er is.
Speelt weer wel de vraag van wat is de samenstelling van de commissie? Ik denk dat dat een
zaak is die de Kamer zelf betreft. Ik heb te maken met het feit dat je soms informatie moet
kunnen delen. Daarom is het van belang dat die commissie er is.
CARASSO:
Nou liet Bos gisteren doorschemeren, ook tijdens het debat: ik maak zelf wel uit wanneer ik
kom, de ene keer wel en de andere keer niet. Kan een commissie op die manier functioneren?
BALKENENDE:
Waarom is zo'n commissie er? Als je zegt: ik laat het wel even afhangen van wat er aan de orde
is of ik wel of niet kom... Het is natuurlijk een taak van het parlement zelf om een structuur te
scheppen waardoor die gespreken gevoerd kunnen worden. Daar zit niet elke fractie in. Ook
dat is een besluit van de Kamer zelf geweest. Juist diegenen die dan deel uitmaken van de
commissie moeten dan wel acte de présence geven, denk ik, en gewoon op een integere manier
meewerken aan het werk van die commissie. Het werkt eigenlijk alleen maar wanneer de leden
van zo'n commissie goed met elkaar samenwerken.
CARASSO:
En op komen dagen, neem ik aan.
BALKENENDE:
Ja, maar goed, op komen dagen dat geldt eigenlijk voor elke bijeenkomst, want als je deel
uitmaakt van een Tweede Kamer en je wordt lid van commissies, dan wordt iedereen geacht
daarin actief te zijn en dat geldt natuurlijk ook voor deze commissie.
-BESTRIJDING DRUGSSMOKKEL-
CARASSO:
Nou wil ik nog even met u over een ander onderwerp praten. Vandaag heeft het kabinet
besloten dat de controle op risicovluchten voor drugssmokkel wordt geïntensiveerd met als
uiterste consequentie dat lijnen waarop veel drugs wordt gesmokkeld misschien geschrapt
worden. Dat is wel erg drastisch.
BALKENENDE:
Het is natuurlijk geen verrassing, want ook in het hoofdlijnenakkoord zijn die indicaties al
gegeven. We maken ons zorgen over het transport van drugs. Drugs is een hopeloos fenomeen
want mensen gaan eraan kapot. Het gaat gepaard met criminaliteit, we moeten het indammen.
CARASSO:
Betekent dat, dat bijvoorbeeld de KLM vlucht op Curaçao in het vervolg geschrapt gaat
worden?
BALKENENDE:
Nee, Donner, en het geldt ook voor het kabinet: wanneer wij praten over het beëindigen van
vluchten, dan ga je natuurlijk niet zeggen: één maatschappij moet niet kunnen vliegen, dat kan
te maken hebben met lijnen die worden gevoerd.
CARASSO:
Dat betekent dan Amsterdam- Curaçao kan worden geschrapt.
BALKENENDE:
Dat zou in uiterste consequentie kunnen gebeuren. Maar zoals gezegd: het is een middel dat je
inzet wanneer andere middelen niet meer benut kunnen worden. Je kunt ook beginnen met het
intensiveren van de controle, dat je op iedereen gaat controleren, bijvoorbeeld.
CARASSO:
Kan het juridisch eigenlijk wel? Het lijkt mij meer een zaak voor Schiphol en bijvoorbeeld de
KLM of ze wel of niet op Curaçao vliegen.
BALKENENDE:
Op een gegeven kun je ook als overheid wel natuurlijk voorwaarden aan zaken gaan verbinden.
Je moet altijd oog hebben voor de juridische omgeving. Daar is ook naar gekeken. Daar zit niet
het grootste probleem.
CARASSO:
Maar het kost Schiphol een hoop geld.
BALKENENDE:
Kijk, je hoopt ook dat het niet nodig is om dit soort stappen te zetten. Alleen, wanneer je het
hebt over beperking van drugssmokkel betekent het dat je, ook als kabinet, moet aangeven
welke instrumenten ingezet kunnen worden om de zaken aan te pakken. Dat heeft de minister
gedaan en dat is ook heel goed.
CARASSO:
Het is in ieder geval niet zo goed gevallen bij de premier van de Antillen, Mirna Godett. Die
kwam vanochtend aan op Schiphol en zei gelijk: als het kabinet de vluchten van de Dutch
Caribean Airlines stopt, dan doen wij dat ook met vluchten naar de Antillen van bijvoorbeeld
KLM en Air Holland.
BALKENENDE:
Ja.
CARASSO:
Oh, u doet er een beetje badinerend over.
BALKENENDE:
Nee, maar kijk, het gaat natuurlijk niet om de vluchten van één bepaalde maatschappij. Ik heb
het over vluchten op een bepaald traject en als uiterste consequentie zou je kunnen zeggen:
daar gaan we mee stoppen, gewoon omdat het een keer afgelopen moet zijn.
CARASSO:
Heeft ze het verkeerd begrepen dan?
-KENNISMAKING MET PREMIER GODETT-
BALKENENDE:
Nee, ik geef nu net aan: het zijn geen acties die zich selecties gaan richten op één of andere
luchtvaartmaatschappij. Maar goed, we hebben gelukkig een kennismakingsgesprek komende
maandag en het is goed om elkaar niet alleen te spreken via de pers maar dat we gewoon eens
even een keertje met elkaar van gedachten kunnen wisselen.
CARASSO:
U zei vandaag op de persconferentie: als ze dan maandag in Papiamento begint, dan ga ik in het
Zeeuws terugpraten. Kunt u tot slot in het Zeeuws zeggen hoe je een bevriende premier
begroet?
BALKENENDE:
Nee, dat gaan we nu even niet doen. Dat was een grapje dat ik even maakte over het spreken
van de taal, maar ik heb begrepen dat mevrouw Godett gewoon Nederlands zal spreken, dus
het zal geen probleem zijn. Ik hoop dat het een goed kennismakingsgesprek wordt.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, LJ)