Gemeente Enschede

Zwammen met paddestoelen


Enschede, 22-10-2003

Vanaf maandag 20 oktober kunnen kinderen in het basisonderwijs hun eigen paddestoelen kweken. Maar liefst 85 groepen in het basisonderwijs hebben ingetekend op een paddestoelenkweek in de klas. Hiermee kunnen kinderen zelf champignons en oesterzwammen kweken, zodat ze van dag tot dag het groeiproces van paddestoelen kunnen volgen. De afdeling NatuurEducatie van de gemeente Enschede bezorgt de kweken op school en levert hierbij een uitdagend educatief lespakket met informatie over paddestoelen en interessante experimenten die kinderen zelf in de klas kunnen uitvoeren.

Zwammen en schimmelen

De vochtige herfst is het ideale seizoen voor een fraaie schimmelsoort: de paddestoel. Om kinderen de gelegenheid te bieden het groeiproces van een paddestoel eens van dichtbij mee te maken, biedt de afdeling NatuurEducatie twee soorten kweekpakketten aan voor het basisonderwijs. De pakketten bestaan uit een emmer champignonbroed of een baal oesterzwamkweek. Met behulp van de bijgeleverde instructies kunnen kinderen zelf in de klas een heerlijk maaltje paddestoelen voor eigen gebruik kweken. Bij een juiste verzorging geeft de kweek wel 5 weken lang eetbare, verse paddestoelen. Bovendien kunnen kinderen met behulp van het begeleidende lespakket zelf op onderzoek gaan bij een paddestoel en deze beter leren kennen.

Een klas vol champignonkwekers

Het telen van paddestoelen is niet zo moeilijk als het op het eerste gezicht lijkt. De paddestoelenkweek bestaat namelijk uit een pakket waarmee de eerste, meer ingewikkelde stappen in het proces al zijn uitgevoerd. De paddestoelenemmer is gevuld met gecomposteerde paardenmest die doorweven is met schimmeldraden van champignons. Ter geruststelling: de kweek stinkt niet! Als de inhoud van de emmer regelmatig bevochtigd wordt en op een constante temperatuur van ongeveer 17°C wordt gehouden, groeien de champignonknopjes in een week uit tot een lekkere dikke champignon die zó de pan in kan. Met een voorzichtige draaiende beweging of met een scherp mesje kunnen de champignons geplukt worden en daarna bestudeerd of opgegeten!

Paddestoel'proefjes'

Tijdens het kweken van champignons of oesterzwammen is het interessant voor de kinderen om een aantal proefjes en experimenten uit te voeren. Deze zijn beschreven in het educatieve lespakket dat de afdeling NatuurEducatie heeft ontwikkeld bij de paddestoelkweekpakketten. Zo kunnen kinderen de groei en ontwikkeling van champignons observeren en bijhouden, de bouw en groeiwijze van een paddestoel bestuderen, sporenafdrukken in een 'sporendoos' maken en zelf allerlei soorten schimmels kweken. Natuurlijk ontbreken smakelijke recepten en manieren om paddestoelen te verwerken in een heerlijk maaltje niet aan dit lespakket!

De kinderen zijn vreselijk enthousiast als blijkt dat zij goed voor hun paddestoelkweek hebben gezorgd en daarvoor beloond worden met grote, dikke champignons of malse oesterzwammen.

De geheimzinnige paddestoel

De paddestoelen die iedereen in deze tijd in het bos kan zien staan, zijn het vruchtlichaam van een in de bodem levende plant. Deze plant bestaat uit een fijn netwerk van witte draden dat 'zwamvlok' of 'mycelium' genoemd wordt. Dit is de eigenlijke plant; het is dus niet het wortelstelsel van de paddestoel. Het mycelium zuigt allerlei voedingsstoffen uit dode bladeren, hout en ander materiaal. Als de zwamvlok voldoende reservemateriaal heeft gevormd, ontwikkelen zich aan het uiteinde van de zwamdraden kleine knobbeltjes, die aanvankelijk niet groter zijn dan een speldenknop. Deze knobbeltjes groeien onder gunstige omstandigheden uit tot een paddestoel. De zichtbare paddestoelen vormen sporen en sterven daarna af. Het mycelium kan echter nog jaren leven en steeds weer nieuwe paddestoelen voortbrengen.

---

---

Gepubliceerd op 22-10-2003 © Copyright gemeente Enschede Naar