Betreft: illegaal rooien bomen in de Wolfskuil & drie voorstellen voor de toekomst
Nijmegen, 20 oktober 2003
Geachte raadsleden,
Zoals u vermoedelijk reeds hebt vernomen, zijn op 12 en 13 september 44 bomen gerooid in de Wolfskuil zonder dat de wettelijk vereiste bezwarentermijn was verstreken. Op aandrang van enkele wijkbewoners heeft de politie het rooien op 13 september stopgezet, maar op dat moment lagen nagenoeg alle te rooien bomen al tegen de vlakte. Schandalig maar bovendien ook doodzonde, want veel wijkbewoners waren zeer gehecht aan bijvoorbeeld de robinia's in de Varenstraat. Hoe mooi deze bomen waren als onderdeel van twee kruisende bomenlanen kunt u zien in het niet gesloopte deel van de Varenstraat en de Pastoor Zegersstraat en, dwars daarop, de Nieuwe Nonnendaalseweg.
In de aankondiging van de rooivergunning voor 58 bomen in de Brug van 10 september werd gesteld dat mensen een week de tijd hadden om bezwaar in te dienen. Zo'n "verkorte procedure" is echter in strijd met de wet, zoals de afdeling juridische zaken van de gemeente ook toegeeft. Dat toch voor zo'n verkorte procedure is gekozen, had te maken met de haast die de gemeente had. Doordat niet tijdig een rooivergunning was verstrekt - het verzoek lag er al een jaar! - dreigde bij vertraging een forse schadeclaim van de ontwikkelaar van het project. Dat blijkt wel uit het feit dat zelfs nog voor de (onjuiste) termijn van een week was verstreken de bomen zijn gerooid en daarna direct is begonnen met het aanbrengen van een zandlichaam en de aanleg van de riolering voor het nieuwe wijkdeel.
Kom eens kijken hoe fraai
De foute aankondiging van de rooivergunning en het snel het rooien van de bomen heeft de gemeente een forse schadeclaim bespaard. De beeldbepalende kwaliteit van de bomen en hun belang voor vogels en insekten heeft geen enkele rol gespeeld. Het lijkt erop dat bij het ontwerpen van het nieuw te bouwen wijkdeel de gedachte is geweest: 'met een schone lij beginnen'. Dat betekent immers meer vrijheid voor de architect en is wel zo makkelijk bij de bouwwerkzaamheden. Gelukkig komen er straks méér bomen terug dan er stonden, maar dat had geen vrijbrief mogen zijn voor het rooien van nog redelijk vitale oude bomen.
Waarom moesten bijvoorbeeld de robinia's weg in de Varenstraat? In de nieuwe situatie blijft deze straat immers gehandhaafd. Natuurlijk, er kamen uit de hoek van aanwonenden wel eens klachten over wortelopdruk, over de vallende bloesems en bladeren of over de takken dichtbij hun gevel. Zeer velen in en buiten de Wolfskuil genoten echter van deze bomen. Klachten en genuil bereiken de gemeente nou eenmaal eerder dan lofzangen op de heerlijke bloesemgeur in het voorjaar of op het fraaie aangezicht van de robinia's (kijk eens vanuit een bovenwoning in de Zonnebloemstraat naar de boven de daken uitkomende robinias; daal eens vanaf de Graafseweg af 'in de Kuil' over de Nieuwe Nonnendaalseweg).
De bezwarenprocedure was bij uitstek een kans geweest om dit geluid te horen, om deze mening te wegen en nog eens goed te kijken of (een deel van) de oude bomen niet nog minstens een jaar of tien had kunnen blijven staan.
Geen bezwaar, in de toekomst beter
Nu de bomen al tegen de vlakte zijn gegaan en het nieuwe wijkdeel in elk geval wat meer bomen terug krijgt, hebben wij besloten geen formeel bezwaar in te dienen tegen de rooivergunning. Dat lijkt ons verspilde tijd. Maar de gemeente heeft wel iets goed te maken. We hebben daarvoor een concreet voorstel, dat enige introductie behoeft.
Er zijn de afgelopen jaren verschillende 'incidenten' geweest rond het rooien van bomen. Soms is daarbij het aanvragen van een rooivergunning, of het publiceren ervan in de Brug, ten onrechte achterwege gelaten. Soms wordt gerooid op basis van klachten van een of enkele buurtbewoners, en blijkt - als het rooien daadwerkelijk is begonnen - dat veel omwonenden juist aan de bomen gehecht zijn, hooguit moeten wat hinderlijke of gevaarlijke takken afgezaagd worden. Regelmatig blijkt dat bomen wat al te gemakkelijk gerooid worden, alleen maar om van het risico van vallende takken af te zijn, om mogelijke schade van wortels aan muren of leidingen voor te zijn, om een weg te reconstrueren of om nieuwbouw te plegen.
Een algemeen probleem is dat burgers niet op de hoogte zijn. Dat mag geen verbazing wekken want wie leest er nou wekelijks al die rooiverguningen? Ook voor ons, (leden van) belangengroepen, is het ondoenlijk om alle in de Brug aangekondigde rooivergunningen na te lopen. De omschrijvingen zijn zeer cryptisch, dus je moet altijd op onderzoek uit. Een probleem daarbij is dat een bezoek aan het Loket Openbare Ruimte ergens tussen het werk in gepland moet worden. Ter plekke aangekomen blijkt de rooivergunning vaak niet compleet aanwezig te zijn. Het is meer regel dan uitzondering dat enkele bijlagen (bijvoorbeeld de situatieschets met ingetekende bomen) ontbreken of bij een ambtenaar elders in het gebouw liggen, en die is op dat moment niet altijd beschikbaar.
Voorstellen
Dat brengt ons tot de volgende voorstellen, waarvan we hopen en verwachten dat u als gemeenteraad die aan het College van B&W wil voorleggen:
in de Brug dient de tekst van gepubliceerde rooivergunningen zoveel informatie te bevatten dat ook zonder een gang naar Loket Openbare Ruimte duidelijk is waarom het gaat (zoals tot een jaar of tien terug nog het geval was);
wanneer plannen worden ontwikkeld waarbij veel bomen zullen worden gerooid dienen de omwonenden altijd geïnformeerd en desgewenst betrokken te worden in een stadium vóór het afgeven van de rooivergunning. Ditzelfde geldt wanneer het om een of enkele monumentale of anderszins bijzondere of beeldbepalende bomen gaat. Dit geldt voor openbaar groen. In het geval van particulier groen kan de gemeente bij de aanvraag van een rooivergunning als voorwaarde stellen dat omwonenden worden geïnformeerd en desgewenst betrokken;
wij gaan een 'bomenmeldpunt Nijmegen' (voorlopige naam) oprichten. De eerste drie vrijwilligers heben zich al gemeld, binnenkort gaan we met de nodige publiciteit meer mensen werven. Het staat u als volksvertegenwoordigers uiteraard vrij u aan te melden. We willen u in elk geval vragen het meldpunt als belanghebbende partij te erkennen, die in een vroeg stadium groenplannen en rooivergunningen kan toetsen en kan adviseren over hoe (en in welke omtrek) omwonenden geïnformeerd en betrokken kunnen worden. Leden van het bomenmeldpunt dienen direct toegang te hebben tot een contactambtenaar die belast is met groenbeheer en rooivergunningen, om de moeizame gang van zaken via Loket Openbare Ruimte te vermijden.
Deze voorstellen zijn misschien even slikken voor de gemeente, maar vinden we niet allemaal bewonersparticipatie heel belangrijk? Het beter informeren en betrekken van bewoners en het bomenmeldpunt hoeft niet tot meer bezwarenprocedures te leiden. In tegendeel, zouden we haast zeggen. Ook wij hebben immers kennis van de sinds een aantal jaren opkomende 'claimcultuur' en het probleem van de wettelijke aansprakelijkheid voor overheden (bijvoorbeeld wanneer iemand een vallende tak op zijn hoofd of op zijn auto krijgt). Ook hebben we veel begrip voor mensen die door groot gegroeide bomen in de schaduw zijn gezet, per seizoen wisselend getroffen worden door vallende bloesems, vogelpoep, vruchten en herfstbladeren en bij wie tenslotte ook nog de muur uit de voegen wordt gedrukt door voortwoekerende wortels. Ondanks al deze ellende willen wij toch graag het belang van (oude) bomen in de stad naar voren brengen en voorkomen dat onnodig wordt gekozen voor rooien, dat bomen steevast te extreem worden teruggesnoeid ('kandelaberen') en dat bomen te gemakkelijk beschadigd raken bij weg- en kabelwerkzaamheden.
Met vriendelijke groet,
tekenend op persoonlijke titel,
Alex de Meijer Bea Peeters
bewoner van de Wolfskuil lid van IVN Rijk van Nijmegen
lid van Milieudefensie Nijmegen 024 344035
024 3561778 werk 026 3512927
06 13508002
Alex de Meijer
Zonnebloemstraat 26, 6542 NG Nijmegen
Werk 020 5507417
Nijmegen 024 3561778
Mobiel 06 13508002
Fax 020 5507310
alex@milieudefensie.nl
---- --