Persberichten oktober 2003
Promotie psycholoog Maarten van de Kimmenade
Verkoop van familiebedrijf leidt vaak tot frustratie en
personeelsverloop
Jaarlijks worden er honderden familiebedrijven verkocht, vaak aan
grote, beursgenoteerde ondernemingen. Dat zijn lang niet allemaal
succesverhalen. Het merendeel van de overnames levert geen winst op
voor de aandeelhouders van het kopende bedrijf. Het welbevinden van de
medewerkers neemt af, ze voelen zich minder betrokken bij het bedrijf.
Dat toont psycholoog Maarten van de Kimmenade aan in zijn
proefschrift, waarop hij 15 oktober promoveert.
Steeds vaker worden familiebedrijven overgenomen. De afgelopen
vijftien jaar is het aantal overnames in Nederland verdubbeld tot zon
950 per jaar. Ook in het buitenland zijn soortgelijke trends waar te
nemen. In de Verenigde Staten is met de overname van familiebedrijven
al een bedrag gemoeid van 80 miljard dollar op jaarbasis.
Veel eigenaren van familiebedrijven komen ooit voor de keus te staan:
het bedrijf aan de familie over te dragen of aan derden te verkopen.
De komende vijf jaar zullen in Nederland naar verwachting 90.000
directeur-eigenaren met hun bedrijf stoppen. Ruim 20.000 daarvan
zeggen dat ze hun bedrijf aan derden willen verkopen. De overigen
willen het bedrijf overdragen aan een van de kinderen of hebben nog
geen beslissing genomen.
Als eerste in Nederland onderzoekt Maarten van de Kimmenade de
psychologische aspecten en achtergronden bij de verkoop van een
familiebedrijf. Hoe bereiden ondernemers zich voor op de verkoop? Zijn
zij in staat zich los te maken van het bedrijf en emotioneel afstand
te nemen? Wat zijn de verwachtingen die ondernemers hebben van de
verkoop? Van de Kimmenade enquêteerde en interviewde voor zijn
onderzoek een groot aantal directeur-eigenaren, werknemers en kopers
van familiebedrijven.
Hoewel verkopers persoonlijk gelukkig zijn met de verkoop van hun
bedrijf en de (financiële) onafhankelijkheid die daarmee verkregen is,
zijn ze tevens vaak ontevreden of gefrustreerd door de teloorgang van
hun bedrijf na de verkoop. Ook ontdekte Van de Kimmenade dat verkopers
vaak de neiging hebben hun eigen kwaliteiten en capaciteiten te
onderschatten en die van grotere, beursgenoteerde, bedrijven (de
kopers) te overschatten.
De verkoop van een bedrijf betekent altijd een aanslag op de cultuur,
met negatieve gevolgen voor het welbevinden van de werknemers. Hun
ontevredenheid neemt toe, de betrokkenheid neemt af en er is een
groter personeelsverloop. De oorzaken voor het mislukken van veel
overnames zijn volgens Van de Kimmenade te wijten aan twee soorten
factoren. Procesfactoren houden verband met de voorbereiding op de
verkoop en het integratieproces na de verkoop. Menselijke factoren
hebben te maken met veranderingen in macht, identiteit, controle en de
cultuur van het bedrijf.
Drs. Maarten van de Kimmenade (Helmond, 1944) volgde het Grafisch
Lyceum in Utrecht, en rondde deze opleiding in 1964 af. Midden jaren
zestig nam hij de leiding over in het familiebedrijf van zijn vader
(een dakbedekkingsbedrijf en handelsonderneming), dat hij in 1987
verkocht. In 1991 begon hij met een studie psychologie aan de
Universiteit van Tilburg, die hij in 1997 afsloot. Momenteel is hij
werkzaam als partner bij De Familiebedrijven Adviesgroep, een bureau
dat zich richt op advies en begeleiding van familiebedrijven bij
opvolgingsvraagstukken, familieoverleg, conflicten,
strategieontwikkeling en bestuursvraagstukken.
Noot voor de pers
De promotieplechtigheid vindt plaats op woensdag 15 oktober 2003, om
16.15 uur in de aula van de Universiteit van Tilburg. Promotoren zijn
prof.dr. J.B. Rijsman en prof.dr. E.J.J. Schenk. Het proefschrift is
getiteld Verkoop van een familiebedrijf, psychologische aspecten. Van
het proefschrift zal midden november een handelseditie verschijnen (
30,-). Bij het verschijnen van deze handelseditie zal op de
universiteit een seminar worden gehouden. De organisatie daarvan is in
handen van het Centrum van het Familiebedrijf. Journalisten kunnen een
exemplaar opvragen bij de Afdeling Voorlichting en Externe
Betrekkingen van de UvT, tel. 013 466 2000, e-mail:
voorlichting@uvt.nl
Maarten van de Kimmenade is bereikbaar via tel. 0032-14-451219
(België, Oud Turnhout) e-mail: maarten.vandekimmenade@pi.be
Laatst gewijzigd: woensdag 08 oktober 2003
bullet Meer zoekmogelijkheden
bullet Wetenschap en onderzoek
Zie ook
Contact
E-mail: M.M.C.Hanssen
Universiteit van Tilburg