Nationaal Natuurhistorisch Museum leiden
HarstTocht en LijfReis
9 oktober 2003 t/m 15 oktober 2004
Het hart is je motor
Je waant je in een enorm bloedvatenstelsel, met in het midden een
groot kloppend hart. Het hart heeft nooit pauze: je hele leven blijft
het pompen, zodat je lichaam kan werken. Zuurstof, voedings- en
afweerstoffen in het bloed worden door je hart rondgepompt. Door zelf
te testen, doen en beleven kan iedereen iets over het hart opsteken.
Dit is je Hart
Elk hart, of het nu van een amfibie, vis of zoogdier is, ziet er aan
de buitenkant min of meer hetzelfde uit. Maar hoe groter het dier, hoe
groter het hart en hoe langzamer het hart klopt. In een spel kun je
raden welke hartslag bij welk dier hoort, van spitsmuis tot blauwe
vinvis. En je kunt het ritme van je eigen hartslag horen én zien.
Experimenten maken ook duidelijk waardoor je hartslag verandert. Of
stel je leeftijd in en zie jouw aantal gepasseerde hartslagen! Maar
liefst 100.000 kilometer bloedvaten zitten in je lijf om het bloed
naar alle uithoeken van het lichaam te brengen. Diverse onderwerpen
zijn ook geïllustreerd met échte harten van de mens en dieren,
bloedvaten, voorbeelden van (kunst)hartkleppen en filmpjes. En wat
gebeurt er als het allemaal niet meer goed functioneert? Ook daar is
aandacht aan besteed, in het onderdeel over hart- en vaatziekten.
Proefopstellingen maken duidelijk wat er precies gebeurt bij
bijvoorbeeld slagaderverkalking of een hoge bloeddruk. In een
historisch overzicht is de groeiende kennis over de behandeling van
hart- en vaatziekten gebundeld. Daaruit blijkt op een vermakelijke
manier dat vroegere wetenschappers en filosofen het niet altijd bij
het rechte eind hadden over het hart en zijn functies!
Het Hart in de Hoofdrol
Tenslotte wordt ook aandacht besteed aan de culturele en symbolische
kanten van het hart. Belangrijke eigenschappen die vroeger en nu aan
het hart werden toegedicht, zijn nog steeds in onze taal aanwezig:
moed, angst, liefde enz. Studenten van de Hogeschool voor de Kunsten
in Utrecht maakten korte animatiefilmpjes van deze symbolische
betekenissen.
Samenwerking met de Nederlandse Hartstichting
HartsTocht is door Naturalis ontwikkeld in samenwerking met de
Nederlandse Hartstichting. De Nederlandse Hartstichting subsidieert de
helft van het wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten in
Nederland. Zij geeft voorlichting over een gezonde leefstijl en werkt
mee aan verbeteringen in de gezondheidszorg. Daarnaast steunt de
Hartstichting de patiëntenverenigingen. De Hartstichting ontvangt voor
haar werk geen overheidssubsidie en kan dit werk uitsluitend doen
dankzij giften van de Nederlandse bevolking.
HartsTocht is geproduceerd met de Nederlandse Hartstichting.
LijfReis
9 oktober 2003 t/m 12 april 2004
Structuur van je lichaam
Een reis langs onzichtbare en onbekende plekken van je lijf. LijfReis
nodigt je uit om juist die zaken te bekijken, aan te raken en te
testen die normaal onzichtbaar blijven. Je ziet bijvoor-beeld de
elementen waar ons lichaam uit bestaat, zoals water, calcium en vet!
Maar ook een volledig skelet kun je van dichtbij bestuderen. En om te
weten te komen waar je organen in je lijf zitten, kun je een
(namaak)organenvest aantrekken.
Zo werkt je lichaam
Met name functies van het lichaam die normaal gesproken onzichtbaar
zijn, worden in LijfReis met experimenten duidelijk! Trek darmen uit
en zie hoe lang ze zijn, en bekijk je eigen bloedcellen, die als
kleine beestjes door je oog lijken te zwemmen. Je kunt je
tastzintuigen op de proef stellen die koude en warmte voelen, of toch
niet? Doe een proef en je staat versteld hoeveel kleine bewegingen je
ogen maken.
Beelden van je lichaam
Je eigen lichaamstemperatuur in beeld: met een speciaal apparaat zie
je de verschillen van je eigen temperatuur in kleur. Met behulp van
een videomicroscoop kun je je huid uitvergroot in beeld brengen. De
tentoonstelling gaat ook dieper in op enkele complexe
lichaamsfuncties. Bijvoorbeeld wat een allergische reactie is, en hoe
die tot stand komt. Maar ook de complexiteit van oog-hand coördinatie,
die je dan zelf kunt testen. Het menselijk lichaam is natuurlijk een
onuitputtelijk onderwerp, en LijfReis licht een tip van de sluier op
voor de onzichtbare elementen.
LijfReis is geproduceerd door Heureka, het Finse Science Centre.