De cijfers over het lerarentekort in Vlaanderen van de
maand september zijn bekend. Uit deze cijfers blijkt dat
ondanks het grote aantal extra banen bij het onderwijzend
en ondersteunend personeel én de uitstroom uit het
onderwijs, het lerarentekort gevoelig kleiner is dan bij
de start van het vorige schooljaar.
Uitstroom
Bij de start van dit schooljaar gingen 639
personeelsleden uit het basis- en het secundair onderwijs
met rustpensioen. Daarnaast stapten nog eens 791
leerkrachten vervroegd uit het onderwijs. In totaal waren
er dus bij de start van dit schooljaar 1.430 extra
vacatures op te vangen in het basis- en secundair.
Nieuwe banen
Uit eerdere informatie (zie start schooljaar) kon U al
vernemen dat er bij het ondersteunend en onderwijzend
personeel 1.824 voltijdse banen zijn bijgekomen op 1
september in het basis- en secundair onderwijs. Hierin
zijn de extra banen voor administratieve ondersteuning
niet opgenomen.
Dit betekent dat door de uitstroom en de nieuwe banen het
beleid voor een extra opgave stond van meer dan 3.200
voltijdse betrekkingen.
Tekort in het verleden
Bij de start van het schooljaar 2002-2003 bedroeg het
aantal niet ingevulde vacatures 1577,3 voltijdse
eenheden. Dit tekort was toen in absolute cijfers het
grootst voor de categorieën onderwijzers (411),
Nederlands (197,3), Wiskunde (180,8), Frans (138,8) en
Rooms-katholieke Godsdienst (117,9) en in mindere mate
voor onderwijzers in het buitengewoon onderwijs (64,4),
kleuteronderwijzer (61,1), niet confessionele zedenleer
(36,4), algemene vakken in TSO en BSO (35,4),
technologische opvoeding (24) en aardrijkskunde (23).
Geografisch bekeken waren op 1 september 2002 de 10
regio's met het hoogste aantal niet ingevulde vacatures:
Antwerpen (202,3), Brussel (112,9), Brasschaat (86,3),
Brugge (82,6), Mechelen (81,5), Dilbeek (79,5), Gent
(79,2), Vilvoorde (64), Halle (62) en Boom (57,3).
In september 2002 startte er geen enkele Vlaamse
schoolregio zonder openstaande vacature. De 10 regio's
met de kleinste tekorten waren Diest (1), Maasmechelen
(1,7), Genk (2,5), Sint-Truiden (3), Tongeren (3,2),
Tienen (4,3), Mol (4,6), Hasselt (4,6), Beringen (5,4) en
Lommel (6,2).
Tekort in september 2003
Ondanks de uitstroom en de extra vacatures, bedroeg in
september 2003 het aantal niet ingevulde vacatures 1009
voltijdse eenheden. Het tekort is dus globaal bekeken met
meer dan 36% afgenomen in vergelijking met de start van
het vorige schooljaar. Het tekort is ook in minder vakken
en/of niveau's terug te vinden. Het tekort is nu vooral
terug te vinden bij de onderwijzers (312 een vermindering
van 24,1%), Nederlands (127 min 35,6%), Rooms-katholieke
godsdienst (113 min 4,2%), Wiskunde (99,9 min 44,7%),
Frans (81,1 min 41,6%), onderwijzer in het buitengewoon
onderwijs (67,1 plus 4,2%) en kleuteronderwijzer (50 min
18,2%).
De 10 regio's met het hoogste aantal niet ingevulde
vacatures waren bij de start van het huidige schooljaar:
Antwerpen (148 min 26,9%), Brussel (89,2 min 21%),
Vilvoorde (65,6 plus 2,5%), Dilbeek (62,1 min 21,9%),
Brasschaat (61,8 min 28,4%), Mechelen (59,6 min 26,9%),
Gent (52,8 min 33,3%), Halle (50,4 min 18,7%), Sint-
Niklaas (42,6 min 15,3%) en Boom (38,4 min 33%).
Zes onderwijsregio's konden dit schooljaar aanvatten
zonder openstaande vacatures. Dit gold voor Sint-Truiden,
Tienen, Mol, Beringen, Aarschot en Lommel. Tongeren,
Diest, Gent en Maamechelen, met een halve tot anderhalve
voltijdse vacature, maken de top 10 compleet van regio's
met de minste openstaande vacatures.
Hoerastemming?
Er zijn nog steeds 1009 openstaande vacatures. Minister
Vanderpoorten vindt het dan ook te vroeg voor gejuich:
"Zolang het lerarentekort niet volledig bedwongen is zal
niemand mij op euforische uitspraken kunnen betrappen. Ik
ben wel tevreden dat we de stijgende lijn van het
lerarentekort hebben kunnen afremmen en dat uit de
laatste cijfers blijkt dat ondanks het feit dat er een
massa nieuwe banen zijn gecreëerd, het lerarentekort
gevoelig afneemt. Belangrijkste element is natuurlijk dat
de maatschappelijke belangstelling voor het onderwijs de
afgelopen jaren is toegenomen en dat er weer positief
over het lerarenberoep wordt gesproken. Meer dan 80% van
de ouders zijn tevreden over de leerkrachten en ook bij
de rest van de bevolking is de waardering toegenomen. Dit
heeft natuurlijk invloed op de studenten die bij hun
studiekeuze meer dan in het verleden voor de
lerarenopleiding kiezen. Daarnaast beïnvloedt het
natuurlijk ook de net afgestudeerde leerkrachten of
houders van een pedagogisch bekwaamheidsbewijs, om
effectief voor het onderwijs te kiezen.
De vervangingspool mag niet vergeten worden als element
om startende leerkrachten beter op te vangen en loon- en
werkzekerheid te bieden.
Ik ben mij natuurlijk ook zeer bewust dat in een periode
waar het economisch minder goed gaat, de
aantrekkingskracht van de private sector afneemt en
daardoor minder potentiële leerkrachten weglokt. Daarom
mogen onze inspanningen niet afnemen om van het tekort
aan leerkrachten nu, op middellange termijn naar een
beperkt overschot te gaan. Het komt de keuzevrijheid van
de scholen tegemoet en het vangt de grotere uitstroom
naar de private sector op als de economische heropleving
zich in een grotere tewerkstelling vertaalt."
Vervangingspool
Als de cijfers voor de vervangingspool van september 2002
en die van 2003 naast elkaar worden gelegd, zijn er ook
hier een aantal trends waar te nemen.
Het aantal geldige kandidaten is van 4.364 in 2002
gestegen naar 5.645 in 2003 of een stijging met 29,4%.
Dit vertaald zich ook in het aantal kandidaten die
geselecteerd werden. Waren er in september 2002 nog 2.900
poolleden, dan telt de pool twaalf maanden later er al
3.529, een groei met 21,7%. Verder valt het op dat het
aantal poolleden die bereid zijn in meerdere zones te
werken blijft toenemen. In 2002 waren er nog 20,5% die
slechts één zone opgaven, nu is dat aantal gedaald tot
15,1%. Met andere woorden 85% van de poolleden wil in
twee of meer zone's werken. Eén derde van hen wil dat
zelfs in 4 en meer zones.
Ook het aantal poolleden die in alle netten wil werken
blijft stijgen. Vorig jaar waren al drie op vier
poolleden bereid in het gemeenschapsonderwijs, het
officieel gesubsidieerd onderwijs of het vrij
gesubsidieerd onderwijs te werken. Nu is dat aantal
verder opgelopen tot 80%.
De minister zegt over deze cijfers: "het groeiende succes
van de vervangingspool is een belangrijk wapen om het
lerarentekort terug te dringen. De cijfers van de pool
bewijzen ook dat het enthousiasme van de leerkrachten om
op meerdere plaatsen én in verschillende netten te werken
steeds groter wordt."
info : Jo De Ro, woordvoerder van minister
Vanderpoorten - tel. (0475) 98 33 73 -
(02) 553.99.23 - fax. (02) 553 99 19
e-mail: persdienst.vanderpoorten@vlaanderen.be
---
Vlaamse overheid