123 Onderzoeksgroep `Legal transplants' van start
aio's bestuderen internationale beïnvloeding rechtssystemen
Datum: 8 oktober 2003
Bij de onderzoekschool CRBS van de juridische faculteit van de RUG is
een nieuwe onderzoeksgroep van start gegaan onder de titel
`Incorporation and adjustment, the reception of legal transplants'. De
term `legal transplants' verwijst naar het `overplanten' van
rechtsvormen van het ene rechtsstelsel naar het andere. Inmiddels zijn
negen promovendi aan de slag gegaan. Er is één Nederlander bij,
terwijl de andere acht afkomstig zijn uit Colombia, Vietnam, China en
diverse Europese landen. Ook is vrijwel elk rechtsgebied waarop de
faculteit actief is in de onderzoeksgroep vertegenwoordigd.
Doorgaans is het recht, zoals onderwezen in een juridische faculteit,
een betrekkelijk stabiel geheel van regels en een belangrijk onderdeel
van het nationale erfgoed. Het rechtssysteem wordt beschouwd als een
afgerond product van de natiestaat, waarbij het recht wordt
voortgebracht en onderhouden door nationale instituties als de
wetgever en de rechter. Vanuit het `legal transplants'-perspectief
wordt echter anders naar de ontwikkeling van (en de uitwisseling
tussen) rechtsstelsels gekeken. De grenzen tussen nationale
rechtsstelsels zijn namelijk vaak veel vager dan dit traditionele
beeld doet vermoeden.
Onbedoelde en geplande transplants
Een nationaal rechtssysteem kan worden gezien als de uitkomst van een
langdurig proces van verwerking en verwerving van allerlei invloeden
van buitenaf. Een belangrijke vraag is onder welke omstandigheden het
overplanten van juridische constructies al of niet tot duurzame
verandering in het ontvangende rechtsstelsel leidt. Een andere vraag
is welke veranderingen de transplantaten zelf ondergaan, nadat ze in
een andere rechtscultuur zijn opgenomen. Soms is de overname van
juridische denkbeelden, concepten of constructies het onbedoelde
resultaat van maatschappelijke en juridische krachten. Het komt echter
ook voor dat een `legal transplant' de uitkomst is van een
weloverwogen onderneming van rechtsverandering. Een klassiek voorbeeld
is de overname door Japan in de negentiende eeuw van het Duitse
constitutionele bestel.
Transplants naar nieuwe EU-lidstaten en ontwikkelingslanden
In het programma van de onderzoeksgroep zijn voorbeelden van beide
vormen van aanpassing te vinden. Vier onderzoekers houden zich bezig
met de overname van Europese wetgeving door de nieuwe lidstaten van de
Europese Unie, een vorm van georganiseerde transplantatie. Vier andere
onderzoekers bestuderen meer toevallige overnames, bijvoorbeeld van
Amerikaanse en Europese belastingregimes in Zuid-Amerika en Vietnam en
van bepaalde (Amerikaanse) regels van vennootschapsrecht in China.
Verder heeft de onderzoeksgroep de ambitie om een werkstuk te
produceren dat de gedachtevorming over `legal transplants' verder zal
brengen.
Promotieonderzoeken `Legal Transplants'
Promovendus
Titel onderzoek
Vakgebied
Xiaoning Li (China)
Shareholders' derivative action: a suggestion for future legislation
in China
Bedrijfsrecht
Irma Mosquera Valderrama (Colombia)
Fiscal treatment of cross border leasing: international fiscal aspects
Belastingrecht
Chau Le Thi Nguyet (Vietnam)
Transplantation of corporate income tax systems in the light of
differences in legal culture: a comparative study of Vietnam and other
Southeast Asian countries
Belastingrecht
Radovan Pala (Slowakije)
The reflexive effect of European rules on recognition of foreign court
rulings in civil commercial matters on the corresponding national
rules : from current to prospective member states
Privaat recht
Dimitri Kochenov (Rusland)
The legal consequences of enlargement for democracy in the European
Union: motor for change or foot on the brake?
Europees recht
Mykolas Cerniauskas (Litouwen)
Incorporation of constitutional legal concepts in the Baltic states
Staatsrecht
Toni Marguery (Frankrijk)
Judicial independence and the position of the office of the public
prosecutor in criminal procedure in the European Union and Central
Europe
Strafrecht
Beata ?imanska (Litouwen)
Oversight arrangements in the Baltic states: transplanting EU models
into the legal systems of Eastern European aspirant members
Bestuurskunde
Robert Kemkers (Nederland)
Towards a concept of regional development in Hungary in a European
context
Bestuursrecht
Projectleiding
prof.dr. J. de Ridder
Fellow CRBS
Noot voor de pers
Informatie: prof.dr. J. de Ridder, tel. (050)363 56 73, e-mail:
j.de.ridder@rechten.rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen