Partij van de Arbeid

Gesproken tekst geldt
Den Haag, 8 oktober 2003

Bijdrage van Van Dijken (PvdA) aan het Algemene Overleg over het subsidiebeleid van VWS, 8 oktober 2003

Dat wat voor mij een feestdag had moeten zijn, is het gezien de aard en vergaande consequenties van de bezuinigingsvoorstellen binnen VWS bepaald niet. Nog maar zelden ben ik in mijn politieke leven - en dat duurt al iets langer dan de 8 maanden hier- zo intens verdrietig geworden en daarnaast zo boos.

Boos om het geleverde broddelwerk, boos om de enorme onrust die deze rekenmeester veroorzaakt binnen zovele maatschappelijke organisaties, boos om de miljoen vrijwilligers die als belangrijk benoemd worden, maar kennelijk ook zonder ondersteuning prima kunnen functioneren. Boos om de gelegenheidsargumenten en inconsistentie: extra aandacht voor chronisch Zieken, maar het Rode Kruis krijgt een tik. Gehandicapten: de landelijke vereniging voor dove jongeren is kennelijk overbodig, evenals Jopla, en de CG-Raad was toch al lastig. Aandacht voor de jeugd? Legt u mij eens uit hoe zich dat verhoudt tot de bezuinigingen op bijvoorbeeld Scouting, de landelijke jeugdorganisaties, de NUSO, Schippersinternaten? En hoe wilt u mij overtuigen van het redelijke verband tussen de uitspraak dat er speciale aandacht moet zijn voor oorlogsslachtoffers en herdenken en gedenken, terwijl u het Joods maatschappelijk werk en de Sinti/Roma-organisatie afknijpt?

De PvdA ziet geen visie, slechts een rekenlineaal. Bezuinigingen op de korte termijn, zonder oog voor de kosten die daaraan hangen: als je gezondheidsinformatie om zeep helpt omdat er wel plannen zijn voor de toekomst, maar de overbrugging is niet geregeld (ik noem Korrelatie), dan moet je niet verbaasd zijn als de vragen vervolgens elders terechtkomen, en duurder uitpakken. Als je vrijwilligerswerk wegbezuinigt, kun je een hele hoge rekening gepresenteerd krijgen. En dat nog los van de tientallen ontslagen die er dreigen als rechtstreeks gevolg van uw ingreep; denkt u dat dat gratis is? Ik weet wel beter.. Dit lijkt op bezuinigen, maar is Pennywise and Poundfoolish!

Er wordt een beeld neergezet (zonder enige verdere onderbouwing) van een losgeslagen zootje in subsidieland, waarin iedereen jarenlang maar zijn gang gegaan is, zonder controle of toetsing. Nou zijn er twee mogelijkheden: dat beeld klopt, maar dan heeft u zich dubbel te verantwoorden, of dat beeld klopt niet, en door VWS verstrekte subsidies zijn een uitvloeisel geweest van bewuste politieke en beleidskeuzes. Maar dan zult u nu zelf met een duidelijk pakket nieuwe keuzes moeten komen, en daar een politieke uitspraak over vragen. Maar u maakt mij niet wijs, dat een algemene korting van 10% in een sector of 30% in een andere het gevolg is van een politieke keuze; dat gaat over boekhouden en laat zich niet rijmen met de fraaie titel van uw beleidsnota's (kennis, innovatie en meedoen) die vervolgens geen concrete uitwerking krijgt. U levert half werk met een hele bezuiniging.

Minister Hoogervorst zei gisteren niet ongerust te zijn. Nee, vast niet zo ongerust als de organisaties die dit voorjaar nog complimenten kregen en in september een ijskoude douche.

En vast ook niet zo ongerust als de PvdA-fractie, die vaststelt dat u een motorzaag zet aan een infrastructuur op sport-, welzijns- en volksgezondheidsterrein. U gebruikt gelegenheidsargumenten, schuift de problemen voor u uit, hebt geen zorgvuldige verkenning gedaan van kaders en effecten; en wanneer de Kamer bij monde van de heer Van der Camp vraagt om inzicht in de subsidiestromen bij de andere ministeries (u verwijst daar immers in uw Nota ook naar), dan worden we beledigend afgescheept met een vodje waarop de bezuinigingstaakstelling per ministerie staat. U neemt kennelijk de Kamer al net zo min serieus als de organisaties die op de door ons georganiseerde hoorzitting vorige week kwamen vertellen hoezeer zij zich geschoffeerd voelen. U zou juist wél ongerust moeten zijn: als mensen zo verbijsterd zijn over uw beleid of eerder het gebrek daaraan - mensen en organisaties die niet alleen hun eigen verantwoordelijkheid hebben genomen, maar ook bereid zijn verantwoordelijkheid voor anderen te dragen - dan zou u niet gerust moeten zijn over het feit dat er een handtekening staat onder bezuinigingen van 3 partijen met een zeer geringe meerderheid in deze Kamer, althans: direct na de verkiezingen.

De PvdA heeft in haar tegenbegroting laten zien dat het anders kan; en bij ons zult u deze bezuinigingen dan ook niet aantreffen. En dat is niet hetzelfde als weglopen voor kritische keuzes of dingen maar aan laten slieren: dat is het willen behouden wat goed is, goed voor de mensen, goed voor de maatschappij.

En uiteindelijk ook goed voor uw zo geliefde huishoudboekje...

U mag van ons uw werk over gaan doen, en net als bij andere gevoelige en verstrekkende kwesties gaat bij ons kwaliteit boven tempo. Maar dan neemt u intussen geen onherroepelijke en onomkeerbare beslissingen. En als dat leidt tot bezuinigingen die pas bij de begroting van 2005 langskomen (maar dan wel goed uitgewerkt en beargumenteerd): het zij zo, en daar moet u dan maar uw eigen verantwoordelijkheid op loslaten.

---- --