Erasmus
02-10-03: Preventie van ouderdoms
macula-degeneratie in zicht
Een Rotterdams bevolkingsonderzoek heeft belangrijke aanwijzingen
gevonden om blindheid op oudere leeftijd te voorkomen. Redmer van
Leeuwen, oogarts in opleiding, heeft aangetoond dat mensen die veel
vitamine E en zink consumeren minder vaak ouderdoms macula-degeneratie
ontwikkelen. Omgekeerd bleek een hoge bloeddruk het risico van deze
aandoening juist te verhogen. Woensdag 8 oktober 2003 verdedigt hij
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam zijn proefschrift 'Ouderdoms
macula-degeneratie. Studies naar incidentie, risicofactoren en
prognose'.
Ouderdoms macula-degeneratie (OMD) is het afsterven van het centrum
van het netvlies bij mensen boven de 60 jaar. Het is de belangrijkste
oorzaak van ongeneesbare blindheid en slechtziendheid in
geïndustrialiseerde landen. De oorzaak van de ziekte is vrijwel
onbekend en de mogelijkheden voor behandeling en preventie zijn zeer
beperkt.In het beschreven promotieonderzoek is voor het eerst in een
grote groep personen aangetoond dat het risico op OMD duidelijk wordt
verlaagd door een dieet met veel vitamine E en zink. Deze
voedingsstoffen spelen een belangrijke rol in het oog als antioxidant.
Dezelfde stoffen waren eerder in een Amerikaanse studie getest waarbij
excessief hoge doses werden toegediend in de vorm van
voedingssupplementen. De bevinding dat een beschermend effect ook kan
worden bereikt met een gezond dieet is nieuw.
De studies werden uitgevoerd binnen het Erasmus Rotterdam Gezondheid
en Ouderen (ERGO) onderzoek, een groot bevolkingsonderzoek onder alle
inwoners van de Rotterdamse wijk Ommoord van 55 jaar en ouder. Het
onderzoek is gestart in 1990 en levert nu na ruim tien jaar unieke
gegevens over een aantal belangrijke aandoeningen onder ouderen.Het
eerste deel van het proefschrift is gewijd aan de frequentie van
voorkomen van OMD. Met name de incidentie, het optreden van nieuwe
ziektegevallen, en het natuurlijk beloop van de ziekte is door Van
Leeuwen beschreven. Dit heeft geresulteerd in een risico schatting op
basis van leeftijd en de aanwezigheid van voorstadia van OMD. In het
tweede deel van de dissertatie is naast voeding ook de rol van
slagaderverkalking, bloeddruk, cholesterol, refractie en
geneesmiddelen gebruik onderzocht bij het ontstaan van OMD. Uit deze
en eerder bekende gegevens uit het ERGO onderzoek kan men concluderen
dat stoppen met roken, gezond eten en reguleren van de bloeddruk de
kans op OMD aanzienlijk kan verkleinen. De juiste dosering van
anti-oxidante voedingsmiddelen of supplementen zou in de toekomst nog
experimenteel moeten worden onderzocht.
Promotoren: prof.dr. P.T.V.M. de Jong, Epidemiologie van oogziekten,
en prof.dr. A. Hofman, Epidemiologie.