KNMG
Levendig debat in politiek café KNMG
Parlementariërs, artsen en andere professionals uit de gezondheidszorg
debatteerden er over de -al dan niet vermeende - problemen in de
gezondheidszorg. Een bloemlezing:
Marktwerking
Onze gezondheidszorg verkeert niet in een crisis - veel landen zouden
in ieder geval met onze 'crisis' willen ruilen', verklaarde minister
Hoogervorst. Hij zoekt echter wel naar manieren om de stijgende kosten
van de gezondheidszorg in de hand te houden, en denkt daarbij nu aan
een eigen risico van 250 euro per jaar. 'Patiënten moeten
kostenbewustzijn krijgen. Wij hebben de laatste eigen bijdrage van
Europa.'
Die medicijnknaak, het idee van de minister dat onlangs is gesneuveld
in de Tweede Kamer , is dat niet een leuke manoeuvre om die 250 euro
eigen risico erdoor te krijgen, vroeg kamerlid G. van Heteren van de
PvdA. 'U schat mij briljanter in dan ik ben', antwoordde de minister
daarop. 'Maar de patiënt moet zich wel vaker afvragen of hij naar de
huisarts gaat of niet. Veel huisartsen vragen de politiek ook om zo'n
eigen bijdrage, omdat er een heleboel mensen op hun spreekuur komen
die geen huisartsenzorg nodig hebben. Er is echt overconsumptie in de
huisartsenzorg.'
Hoogleraar van Wijnbergen was het daar niet mee eens, omdat de
huisarts juist als poortwachter van de duurdere vormen van
gezondheidszorg fungeert. 'Een eigen risico van 250 euro zal niet
leiden tot een kostendaling. Mensen gaan straks minder vaak naar de
huisarts en blijven te lang met een aandoening doorlopen, wat leidt
tot hogere kosten in de tweede lijn. Ik zou de drempel voor de
huisarts juist lager maken in plaats van hoger.'
De minister wil verder gaan bezuinigen in de AWBZ. 'Die is echt
excentriek in Europa - er is bijvoorbeeld in weinig andere landen
huishoudelijke hulp opgenomen in de gezondheidszorg. Waarom zou iemand
met een midden-inkomen ook huishoudelijke hulp vergoed krijgen uit de
AWBZ? Ik wil daar een gemeentelijke voorziening van maken, zodat die
hulp terechtkomt bij de mensen die het echt nodig hebben.' Op de vraag
of de AWBZ helemaal zou kunnen verdwijnen antwoordde de bewindsman:
'Voorlopig niet.'
Om de kosten in de gezondheidszorg te drukken wil minister Hoogervorst
verder marktwerking in de zorg introduceren en de verzekeraars
onderling laten concurreren. 'Zeg maar het aloude plan Dekker, dat nu
al twintig jaar een sluimerend bestaan leidt.'
Beren op de weg
Van Wijnbergen zag daarvoor nogal wat beren op de weg. Want in een
vrije markt moet de patiënt goed beschermd worden. 'Patiënten zijn
kwetsbaar en kunnen de kwaliteit van de zorg niet beoordelen. Verder
moet de zorg toegankelijk blijven, ook voor mensen met lage inkomens.
En moeten de verzekeraars echt met elkaar gaan concurreren, en moeten
er dus geen regionale concentraties van verzekeraars en zorgaanbieders
ontstaan.' Van Wijnbergen pleit voor een apart, onafhankelijk orgaan
dat toezicht houdt op de concurrentie in de sector. 'De markt is te
ingewikkeld om aan de NMA over te laten. Voor de telecommarkt hebben
we een apart orgaan, de Opta. De gezondheidszorg is vele malen
complexer, en het gaat er om mensenlevens. Er zou een apart orgaan
voor de zorgsector moeten komen.'
Ziekenhuizen moeten volgens Hoogervorst hun organisatie en
bedrijfsvoering versterken.
Het ziekenhuis als bedrijf
Emile Lohman, voorzitter van de raad van bestuur van het Onze Lieve
Vrouwe gasthuis in Amsterdam, was het daar van harte mee eens. Hij
noemt zijn ziekenhuis zelf al 'een medisch specialistisch
dienstverlenend bedrijf'. 'We moeten kritisch naar onze
bedrijfsvoering kijken, het kan altijd beter. En daarvoor moeten we
lering trekken uit andere bedrijfstakken.' Over het invoeren van een
eigen bijdrage voor huisartsenzorg was Lohman weinig enthousiast: 'We
krijgen als ziekenhuis in de binnenstad nu al veel zelfverwijzers
binnen. En we zitten niet te wachten op meer agressie binnen de
poort.'
Kosten stijgen snel
Volgens Paul Schnabel van het Sociaal en Cultureel planbureau moet
minister Hoogervorst overigens niet al te hoge verwachtingen koesteren
van het terugdringen van de kosten van de zorg. 'De gezondheidszorg
groeit 2,5 a 3 procent per jaar - ruim een miljoen euro. En dat is een
autonome groei, die wordt veroorzaakt door de vergrijzing en de
voortschrijdende technologie: ingrepen kunnen langer, eerder, beter
en later. Dat effect laat zich nauwelijks tegenhouden het enige echte
antwoord om de kosten binnen de perken te houden is om het beschikbare
geld zo efficiënt mogelijk in te zetten. Verder zullen de kosten van
de gezondheidszorg sneller blijven stijgen dan de economische groei -
dat gegeven moeten we onder ogen zien.'