KNMG


Levendig debat in politiek café KNMG

Parlementariërs, artsen en andere professionals uit de gezondheidszorg debatteerden er over de -al dan niet vermeende - problemen in de gezondheidszorg. Een bloemlezing:

Marktwerking
Onze gezondheidszorg verkeert niet in een crisis - veel landen zouden in ieder geval met onze 'crisis' willen ruilen', verklaarde minister Hoogervorst. Hij zoekt echter wel naar manieren om de stijgende kosten van de gezondheidszorg in de hand te houden, en denkt daarbij nu aan een eigen risico van 250 euro per jaar. 'Patiënten moeten kostenbewustzijn krijgen. Wij hebben de laatste eigen bijdrage van Europa.'

Die medicijnknaak, het idee van de minister dat onlangs is gesneuveld in de Tweede Kamer , is dat niet een leuke manoeuvre om die 250 euro eigen risico erdoor te krijgen, vroeg kamerlid G. van Heteren van de PvdA. 'U schat mij briljanter in dan ik ben', antwoordde de minister daarop. 'Maar de patiënt moet zich wel vaker afvragen of hij naar de huisarts gaat of niet. Veel huisartsen vragen de politiek ook om zo'n eigen bijdrage, omdat er een heleboel mensen op hun spreekuur komen die geen huisartsenzorg nodig hebben. Er is echt overconsumptie in de huisartsenzorg.'
Hoogleraar van Wijnbergen was het daar niet mee eens, omdat de huisarts juist als poortwachter van de duurdere vormen van gezondheidszorg fungeert. 'Een eigen risico van 250 euro zal niet leiden tot een kostendaling. Mensen gaan straks minder vaak naar de huisarts en blijven te lang met een aandoening doorlopen, wat leidt tot hogere kosten in de tweede lijn. Ik zou de drempel voor de huisarts juist lager maken in plaats van hoger.'

De minister wil verder gaan bezuinigen in de AWBZ. 'Die is echt excentriek in Europa - er is bijvoorbeeld in weinig andere landen huishoudelijke hulp opgenomen in de gezondheidszorg. Waarom zou iemand met een midden-inkomen ook huishoudelijke hulp vergoed krijgen uit de AWBZ? Ik wil daar een gemeentelijke voorziening van maken, zodat die hulp terechtkomt bij de mensen die het echt nodig hebben.' Op de vraag of de AWBZ helemaal zou kunnen verdwijnen antwoordde de bewindsman: 'Voorlopig niet.'

Om de kosten in de gezondheidszorg te drukken wil minister Hoogervorst verder marktwerking in de zorg introduceren en de verzekeraars onderling laten concurreren. 'Zeg maar het aloude plan Dekker, dat nu al twintig jaar een sluimerend bestaan leidt.'

Beren op de weg
Van Wijnbergen zag daarvoor nogal wat beren op de weg. Want in een vrije markt moet de patiënt goed beschermd worden. 'Patiënten zijn kwetsbaar en kunnen de kwaliteit van de zorg niet beoordelen. Verder moet de zorg toegankelijk blijven, ook voor mensen met lage inkomens. En moeten de verzekeraars echt met elkaar gaan concurreren, en moeten er dus geen regionale concentraties van verzekeraars en zorgaanbieders ontstaan.' Van Wijnbergen pleit voor een apart, onafhankelijk orgaan dat toezicht houdt op de concurrentie in de sector. 'De markt is te ingewikkeld om aan de NMA over te laten. Voor de telecommarkt hebben we een apart orgaan, de Opta. De gezondheidszorg is vele malen complexer, en het gaat er om mensenlevens. Er zou een apart orgaan voor de zorgsector moeten komen.'
Ziekenhuizen moeten volgens Hoogervorst hun organisatie en bedrijfsvoering versterken.

Het ziekenhuis als bedrijf
Emile Lohman, voorzitter van de raad van bestuur van het Onze Lieve Vrouwe gasthuis in Amsterdam, was het daar van harte mee eens. Hij noemt zijn ziekenhuis zelf al 'een medisch specialistisch dienstverlenend bedrijf'. 'We moeten kritisch naar onze bedrijfsvoering kijken, het kan altijd beter. En daarvoor moeten we lering trekken uit andere bedrijfstakken.' Over het invoeren van een eigen bijdrage voor huisartsenzorg was Lohman weinig enthousiast: 'We krijgen als ziekenhuis in de binnenstad nu al veel zelfverwijzers binnen. En we zitten niet te wachten op meer agressie binnen de poort.'

Kosten stijgen snel
Volgens Paul Schnabel van het Sociaal en Cultureel planbureau moet minister Hoogervorst overigens niet al te hoge verwachtingen koesteren van het terugdringen van de kosten van de zorg. 'De gezondheidszorg groeit 2,5 a 3 procent per jaar - ruim een miljoen euro. En dat is een autonome groei, die wordt veroorzaakt door de vergrijzing en de voortschrijdende technologie: ingrepen kunnen langer, eerder, beter en later. Dat effect laat zich nauwelijks tegenhouden het enige echte antwoord om de kosten binnen de perken te houden is om het beschikbare geld zo efficiënt mogelijk in te zetten. Verder zullen de kosten van de gezondheidszorg sneller blijven stijgen dan de economische groei - dat gegeven moeten we onder ogen zien.'