Antwoorden op Kamervragen van de Kamerleden Van der Laan en Lambrechts over het EU-
arrest betreffende doorbetaling van wachtdiensten (2020317110).
---
Heeft u kennis genomen van het arrest Jaeger (C-151/02) van het Europese Hof van
Justitie, waarin is besloten dat wachtdiensten van onder andere arts-assistenten als
gewerkte uren moeten worden aangemerkt?
---
Ja.
---
Heeft u zicht op het aantal beroepen en het aantal werknemers in de Nederlandse
gezondheidszorg op wie dit arrest van toepassing zal zijn?
---
In de Nederlandse gezondheidszorg worden vooral verpleegkundigen, (groeps)begeleiders,
(ped)agogisch medewerkers, radiologisch laboranten en analisten, arts-assistenten en
ambulancepersoneel ingezet tijdens aanwezigheidsdiensten/slaapdiensten. Niet bekend is om
hoeveel werknemers het daarbij gaat. Wel heb ik een indicatie van het aantal
aanwezigheidsdiensten/slaapdiensten per kalenderdag in de gezondheidszorg. Dat aantal
bedraagt ongeveer 5600. Het grootste deel daarvan komt voor rekening van de branche
gehandicaptenzorg. Andere branches, waar veel aanwezigheidsdiensten/slaapdiensten
voorkomen, zijn de ziekenhuizen en de verpleeg- en verzorgingshuizen.
Overigens komen aanwezigheidsdiensten/slaapdiensten ook veelvuldig voor in de sectoren
jeugdhulpverlening en welzijn en maatschappelijke dienstverlening (ca. 1100 per
kalenderdag).
---
Verwacht u dat de kosten in de gezondheidszorg zullen stijgen als gevolg van dit arrest? Zo
ja, hoeveel en hoe denkt u deze extra kosten te gaan opvangen?
---
Zullen door dit arrest in combinatie met het arbeidstijdenbesluit arts-assistenten en
verpleegkundigen minder uren per week kunnen worden ingezet? Zullen de tekorten aan
werknemers in de gezondheidszorg hierdoor groter worden? Zo ja, hoe denkt u dit probleem
te ondervangen?
3 en 4
Op basis van het arrest moet worden geconcludeerd dat tijd, die artsen (en andere
werknemers) rustend tijdens een aanwezigheidsdienst op de werkplek doorbrengen, moet
worden aangemerkt als arbeidstijd in de zin van EU-richtlijn 93/104. In het
Arbeidstijdenbesluit wordt dergelijke tijd aangemerkt als rusttijd. De consequentie van het
arrest is dat de Nederlandse arbeidstijdenregelgeving moet worden aangepast.
Feitelijk gevolg van het arrest is dat na aanpassing van de Nederlandse
arbeidstijdenregelgeving aan het arrest tijd in aanwezigheidsdiensten op de werkplek
doorgebracht, voortaan in het kader van de Arbeidstijdenwet geheel als arbeidstijd moet
worden beschouwd. Daardoor wordt sneller de gemiddelde maximaal toegestane
arbeidsduur per week bereikt. Als gevolg daarvan zal bij continuering van de huidige regels
voor aanwezigheidsdiensten meer personeel nodig zijn, met de nodige kostengevolgen van
dien.
Mijn collega van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is zich momenteel aan het beraden over
te nemen stappen. Uitgangspunt daarbij is de regelgeving in overeenstemming te brengen
met de richtlijn en het arrest van het Hof en tegelijkertijd te bereiken dat het toepassen van
---
aanwezigheidsdiensten op de thans gebruikelijke manier zoveel mogelijk kan worden
voortgezet, zonder daarbij het bestaande beschermingsniveau voor werknemers te verlagen.
Doelstelling daarbij is te bewerkstelligen dat er zo min mogelijk personele en/of financiële
consequenties zijn.
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport