Cordaid


Den Haag, 6 oktober 2003

Toegevoegde waarde Stabiliteitsfonds onduidelijk

Wie is de baas? Wat is de prioriteit?

De minister van Buitenlandse Zaken en de minister voor Ontwikkelingssamenwerking stellen een stabiliteitsfonds in om ondersteuning te bieden bij activiteiten op het snijvlak van vrede, veiligheid en ontwikkeling. Verschillende instrumenten worden daarmee samengebracht in één goed gevulde gereedschapskist. Cordaid en Pax Christi vinden echter de criteria en het doel voor gebruik van die instrumenten onduidelijk. Bij welke crisis en in welke landen wordt de gereedschapskist ingezet? Wie beslist uiteindelijk waar het geld naar toe gaat? En wat is de samenhang met bijvoorbeeld humanitaire hulp, inzet van militairen, de instrumenten die NGOs ter beschikking hebben?

In de brief aan de tweede kamer van het Ministerie van Buitenlandse Zaken over de oprichting van het Stabiliteitsfonds d.d. 3 oktober worden deze vragen niet beantwoord. Het samenbrengen van specifieke fondsen in het Stabiliteitsfonds - bijvoorbeeld het ontmijningsfonds en het kleine wapenfonds - roept vooral vragen op. Nederland heeft immers in de begroting van Prinsjesdag bedragen apart opzij gezet voor activiteiten uit die specifieke fondsen. Gooien we alle fondsen bij elkaar en zien we aan het eind van het jaar wel waar het aan uitgegeven is, als het maar stabiliteit is? Cordaid en Pax Christi achten het begrip stabiliteitsondersteunende activiteiten te breed en te vaag.

Bovendien heeft Nederland zich verplicht internationaal via verdragen juist die specifieke dingen financieel te ondersteunen. Nederland heeft op de terreinen kleine wapens en ontmijning internationaal het voortouw genomen om tot verdragen en actieprogrammas te komen. Daardoor is Nederland nu een prominente speler binnen die verdragen. Als Nederland haar uitgaven op dit gebied terugschroeft, zullen andere landen logischerwijze ook een stapje terug doen. Voor het fragiele landmijnen verdrag en het in de kinderschoenen staande VN actieprogramma voor kleine en lichte wapens is een financiële terugtrekking van Nederland een vuistslag in het gezicht.

Cordaid en Pax Christi zijn van mening dat er geen beeld wordt gegeven van de samenhang met humanitaire hulp, bij uitstek een instrument dat is gericht op noodinterventies in crisisgebieden. Sterker nog: in de begroting voor 2004 wordt het budget voor humanitaire hulp sterk gekort. Cordaid en Pax Christi vinden juist noodhulp, zoals voedsel en medische hulp voor vluchtelingen en ontheemden, een instrument om stabiliteit te brengen. En wat te denken van de samenhang met de zogenaamde vredesmissies? De inzet van Nederlandse militairen wordt niet uit het Stabiliteitsfonds gefinancierd. Maar over de samenhang tussen militaire inzet en de instrumenten van het fonds, die beide bijdragen aan vrede en stabiliteit, wordt geen duidelijkheid gegeven.

Tenslotte geeft het Stabiliteitsfonds geen duidelijkheid over de rol die NGOs in crisisgebieden spelen. NGOs zijn vooral actief op het niveau van de bevolking van crisislanden, een niveau dat met de instrumenten van het Stabiliteitsfonds nauwelijks bereikt wordt. Ook hier is een verdere invulling van de samenhang met een bredere context noodzakelijk.

Meer informatie?

Kees van den Broek, 06 1520 8158

Micha Hollestelle, 030 2428 487