Cordaid
Den Haag, 6 oktober 2003
Toegevoegde waarde Stabiliteitsfonds onduidelijk
Wie is de baas? Wat is de prioriteit?
De minister van Buitenlandse Zaken en de minister voor
Ontwikkelingssamenwerking stellen een stabiliteitsfonds in om
ondersteuning te bieden bij activiteiten op het snijvlak van vrede,
veiligheid en ontwikkeling. Verschillende instrumenten worden daarmee
samengebracht in één goed gevulde gereedschapskist. Cordaid en Pax
Christi vinden echter de criteria en het doel voor gebruik van die
instrumenten onduidelijk. Bij welke crisis en in welke landen wordt de
gereedschapskist ingezet? Wie beslist uiteindelijk waar het geld naar
toe gaat? En wat is de samenhang met bijvoorbeeld humanitaire hulp,
inzet van militairen, de instrumenten die NGOs ter beschikking hebben?
In de brief aan de tweede kamer van het Ministerie van Buitenlandse
Zaken over de oprichting van het Stabiliteitsfonds d.d. 3 oktober
worden deze vragen niet beantwoord. Het samenbrengen van specifieke
fondsen in het Stabiliteitsfonds - bijvoorbeeld het ontmijningsfonds
en het kleine wapenfonds - roept vooral vragen op. Nederland heeft
immers in de begroting van Prinsjesdag bedragen apart opzij gezet voor
activiteiten uit die specifieke fondsen. Gooien we alle fondsen bij
elkaar en zien we aan het eind van het jaar wel waar het aan
uitgegeven is, als het maar stabiliteit is? Cordaid en Pax Christi
achten het begrip stabiliteitsondersteunende activiteiten te breed en
te vaag.
Bovendien heeft Nederland zich verplicht internationaal via verdragen
juist die specifieke dingen financieel te ondersteunen. Nederland
heeft op de terreinen kleine wapens en ontmijning internationaal het
voortouw genomen om tot verdragen en actieprogrammas te komen.
Daardoor is Nederland nu een prominente speler binnen die verdragen.
Als Nederland haar uitgaven op dit gebied terugschroeft, zullen andere
landen logischerwijze ook een stapje terug doen. Voor het fragiele
landmijnen verdrag en het in de kinderschoenen staande VN
actieprogramma voor kleine en lichte wapens is een financiële
terugtrekking van Nederland een vuistslag in het gezicht.
Cordaid en Pax Christi zijn van mening dat er geen beeld wordt gegeven
van de samenhang met humanitaire hulp, bij uitstek een instrument dat
is gericht op noodinterventies in crisisgebieden. Sterker nog: in de
begroting voor 2004 wordt het budget voor humanitaire hulp sterk
gekort. Cordaid en Pax Christi vinden juist noodhulp, zoals voedsel en
medische hulp voor vluchtelingen en ontheemden, een instrument om
stabiliteit te brengen. En wat te denken van de samenhang met de
zogenaamde vredesmissies? De inzet van Nederlandse militairen wordt
niet uit het Stabiliteitsfonds gefinancierd. Maar over de samenhang
tussen militaire inzet en de instrumenten van het fonds, die beide
bijdragen aan vrede en stabiliteit, wordt geen duidelijkheid gegeven.
Tenslotte geeft het Stabiliteitsfonds geen duidelijkheid over de rol
die NGOs in crisisgebieden spelen. NGOs zijn vooral actief op het
niveau van de bevolking van crisislanden, een niveau dat met de
instrumenten van het Stabiliteitsfonds nauwelijks bereikt wordt. Ook
hier is een verdere invulling van de samenhang met een bredere context
noodzakelijk.
Meer informatie?
Kees van den Broek, 06 1520 8158
Micha Hollestelle, 030 2428 487