Ministerie van Buitenlandse Zaken / Ontwikkelingssamenwerking
Persbericht ministerraad
3 oktober 2003
Ontwikkelingsbeleid in teken van concentratie en partnerschap
Ontwikkelingssamenwerking staat de komende jaren in het teken van specialisatie en concentratie op
landen en beleidsthema's. Het kabinet vindt dat ontwikkelingssamenwerking niet alleen een zaak van
overheden is, maar vooral ook van de samenleving. Burgers, bedrijven, organisaties en kennis- en
onderzoeksinstituten zullen meer worden betrokken bij ontwikkelingssamenwerking door het aangaan
van dialoog en partnerschappen. Om jongeren meer te betrekken worden ontwikkelingsorganisaties
gestimuleerd hen maatschappelijke stages aan te bieden. Voorts wil het kabinet meer samenhang
aanbrengen tussen vrede, veiligheid en ontwikkeling. Per 1 januari 2004 wordt daartoe een
Stabiliteitsfonds ingesteld.
De ministerraad heeft op voorstel van minister Van Ardenne voor Ontwikkelingssamenwerking
ingestemd met de notitie `Aan elkaar verplicht. Ontwikkelingssamenwerking op weg naar 2015' waarin
de nieuwe uitgangspunten en hoofdlijnen in het ontwikkelingsbeleid zijn neergelegd. Tevens geeft het
kabinet een reactie op het interdepartementaal beleidsonderzoek naar de effectiviteit en coherentie van
ontwikkelingssamenwerking. Het kabinet schetst in de notitie op welke wijze Nederland wil bijdragen
aan het behalen van de internationaal afgesproken millenniumdoelstellingen voor het halveren van
armoede in de wereld per 2015.
De kwaliteit en effectiviteit zullen worden vergroot door het beleid meer te concentreren (minder
landen en thema's) en meer te specialiseren (doen waar Nederland goed in is). Concreet betekent dit dat
het aantal landen waarmee Nederland een bilaterale hulprelatie onderhoudt wordt teruggebracht van de
huidige 49 naar 36. Het aantal sectoren waarin met deze landen wordt samengewerkt zal tegelijkertijd
worden beperkt tot twee of hooguit drie. Het aantal beleidsthema's wordt beperkt tot vijf: onderwijs,
aidsbestrijding, reproductieve gezondheidszorg, milieu en water. Daarnaast wordt in ieder partnerland
aandacht besteed aan het verbeteren van bestuur, democratie en het ondernemersklimaat. Nederland
zal ook kritisch kijken naar de prestaties en effectiviteit van multilaterale organisaties. Nederland blijft
een belangrijke donor van goede, effectieve organisaties, die concrete bijdragen leveren aan het
bereiken van de millenniumdoelstellingen.
Het kabinet kiest voor vergaande integratie en coherentie van het buitenlands beleid. Diplomatie,
politieke dialoog en druk, veiligheidspolitiek en economisch beleid (handel en markttoegang) worden
gebundeld voor een effectieve armoedebestrijding. Onder meer door middel van het oprichten van een
Stabiliteitsfonds, gezamenlijk beheerd door de minister van Buitenlandse Zaken en de minister voor
Ontwikkelingssamenwerking, wordt invulling gegeven aan de samenhang tussen vrede, veiligheid en
ontwikkeling. Stabiliteit is een voorwaarde voor ontwikkeling, maar ontbreekt meestal in landen in
oorlog of die net een oorlog achter de rug hebben. Doel van dit fonds is om snel en flexibel middelen
in te kunnen zetten voor de financiering van activiteiten die bijdragen aan een stabiele en veilige
omgeving, zoals reïntegratie van strijders in de maatschappij, wederopbouw van leger en politie,
vernietiging van kleine wapens en het uitzenden van Nederlandse deskundigen voor civiele
crisisbeheersing. Voor 2004 is hiervoor 64 miljoen euro beschikbaar. In de jaren daarna loopt het
bedrag op tot 77 miljoen euro vanaf 2007.
Afrika is het zwaartepunt in het landenbeleid. Minstens de helft van het budget voor bilaterale hulp is
bestemd voor armoedebestrijding en het bevorderen van economische groei op dat continent. Ook
zullen er meer milieu- en waterprogramma's in Afrika worden uitgevoerd. Problemen rond vrede,
veiligheid, migratie en milieu zijn meestal grensoverschrijdend en vragen om regionale oplossingen. De
regering kiest dan ook voor een regionale aanpak in twee gebieden in Afrika: de Hoorn van Afrika en
het Grote Merengebied. In Europa richt Nederland zich op de Westelijke Balkan. Bij deze regionale
aanpak staan conflictbeheersing, veiligheidsopbouw en vredesbemiddeling centraal.
RVD, 03.10.2003