Onderzoek naar cognitieve ontwikkeling van schoolkinderen
Gedrag, aandachtsproblemen, biologie en omgeving van invloed op de
ontwikkeling van een kind
Omgevingssituatie, biologische kenmerken en gedrag zijn belangrijke
voorspellers ten aanzien van het functioneren van kinderen. Dit is één van
de uitkomsten van het tweeledige onderzoek van Petra Hurks. Zij probeerde de
afgelopen vier jaar enerzijds meer inzicht te krijgen in de reguliere
cognitieve ontwikkeling van schoolgaande kinderen en welke factoren daarop
van invloed zijn. Anderzijds bekeek ze gedurende drie jaar de ontwikkeling
en oorsprong van abnormaal functioneren, met name met betrekking tot de
stoornis ADHD (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder). Op vrijdag 3
oktober 2003 promoveert Hurks op dit onderzoek bij de Faculteit der
Psychologie aan de Universiteit Maastricht.
Voor het eerste gedeelte van haar onderzoek, dat inzicht moest verschaffen
in normale cognitieve ontwikkeling en welke factoren daarop van invloed
zijn, volgde de neuropsychologe gedurende drie jaar een groot aantal
kinderen: vanaf het moment dat de kinderen in groep twee van de basisschool
terecht kwamen totdat zij naar groep vijf gingen. Dit is een noviteit: bij
voorgaande onderzoeken werden slechts de capaciteiten van kinderen op één
moment getest en werd er niet gekeken naar veranderingen in die capaciteiten
door de tijd heen. Hurks bracht onder andere geslacht, schoolresultaten,
taalvaardigheden, sociale achtergrond en thuissituatie van de kinderen in
kaart. Uit dit jarenlange monitoren bleek dat zowel gedrag, biologie als
omgeving van invloed zijn op de schoolcarrière van een kind. Zo bleken het
beroep van de moeder, aantal kinderen in het gezin, gezinssituatie en
geslacht van het kind goede indicatoren voor hoe een kind het gaat doen op
school. Daarnaast bleken een aantal van deze factoren ook samen te gaan met
slaapgedrag en slaapproblemen.
Op basis van de verkregen inzichten in de normale ontwikkeling van kinderen,
gaat Hurks in het tweede gedeelte van haar proefschrift dieper in op
abnormale, cognitieve ontwikkeling bij jonge kinderen. Zij richt zich
daarvoor op één van de meest voorkomende aandachtsstoornissen in die
leeftijdsgroep: ADHD. De kenmerken van deze aandoening zijn een verstoorde
aandacht, hyperactiviteit, impulsief handelen of een combinatie van al deze
zaken, die leiden tot een ernstige verstoring in sociaal, cognitief en
schools functioneren. Hurks vergeleek de ontwikkeling van de groep
ADHD-kinderen met de 'normale' groep en met kinderen met andere afwijkingen.
Al met al zijn deze resultaten een aanvulling op de bestaande literatuur.
Over het algemeen werd aangenomen dat ADHD een statische ziekte is en
kinderen er op den duur overheen groeien; dit bleek niet zonder meer het
geval. Op het eerste meetmoment, als alle kinderen in groep twee van het
reguliere onderwijs zitten, scoren de ADHD-ers verhoudingsgewijs slechter
dan de controlegroep bij taken wanneer hun korte-termijngeheugen wordt
aangesproken en bij opdrachten waarvoor zij hun waarnemingsvermogen moeten
koppelen aan hun motorische handelingen (visuomotorische integratie). Drie
jaar later presteren de kinderen met ADHD nog altijd slechter op het
korte-termijngeheugen. De problemen met visuomotorische integratie zijn
verdwenen. Echter, nieuwe problemen rondom de denkfuncties worden op deze
vervolgmeting waarneembaar, onder andere op het gebied van taalvaardigheid.
Hurks hoopt dat deze nieuwe inzichten bij zullen dragen aan een verbeterde
diagnosticering en behandeling van mensen met ADHD.
Noot voor de pers:
Voor vragen kunt u terecht bij Petra Hurks: 043-3884089, mail to:
P.Hurks@NP.unimaas.nl
De afdeling Communicatie van de UM is bereikbaar via 043 388 2044. Voor
urgente zaken buiten kantooruren: 06 21275612.
Mail to: pers@voorlichting.unimaas.nl.
De persberichten van de UM staan op Internet www.pers.unimaas.nl.
Universiteit Maastricht