D66

Naast stabiliteitspact ook mensenrechtenpact

Overig

Boris Dittrich

02-10-2003 - D66 wil een Europees Mensenrechtenpact, naar analogie van het Stabiliteitspact voor de euro. Volgens D66-leider Boris Dittrich zou Nederland dit tijdens haar EU-voorzitterschap op de agenda moeten zetten: Het is raar om landen wel op de vingers te tikken als ze zich niet aan begrotingsregels houden, maar niets te doen als mensenrechten worden geschonden.

Wanneer landen lid willen worden van de Europese Unie moeten zij aan allerlei voorwaarden voldoen, onder meer op het gebied van de mensenrechten. Als ze eenmaal lid zijn, kent de Unie verschillende methoden om te garanderen dat de landen zich ook aan de regels blijven houden. Tenminste, als het nu gaat om milieuregels, de interne markt of over het begrotingstekort. Maar op de mensenrechten wordt niet meer gelet, terwijl dit juist raakt aan de kern van onze gezamenlijke Europese normen en waarden. Dat klopt niet, aldus Dittrich.

In het debat over de Staat van de Unie, dat vandaag in de Tweede-Kamer wordt gevoerd, stelt D66 voor om naast het stabiliteitspact voor de euro ook een pact voor de mensenrechten te sluiten. Jaarlijks moet er een verslag komen waarin staat hoe de Europese landen zich houden aan de beginselen van de rechtstaat. Dat gebeurt nu al voor de kandidaat-landen, maar dit zou voor alle landen moeten gelden. Om de objectiviteit te garanderen zou dit het beste kunnen gebeuren door een onafhankelijk observatorium dat niet verdacht kan worden van politieke bijbedoelingen. Als een land over de scheef gaat, zou het niet alleen aan de schandpaal genageld moeten worden maar moeten er ook sancties mogelijk zijn.

Het is een misverstand dat mensenrechtenschendingen in Europa niet voorkomen, zegt Dittrich. In landen als Polen en Estland, die over een jaar EU-lid zijn, worden de rechten van minderheden slecht beschermd. Discriminatie is aan de orde van de dag. Maar ook in West-Europa neemt niet iedereen het altijd even nauw met de mensenrechten. Sommige landen die nu lid zijn van de EU zouden niet eens aan de eisen voldoen die we aan nieuwkomers stellen. Denk aan Italië en de mediaconcentratie rond Berlusconi. Tegelijkertijd kennen we bijvoorbeeld wel een Europees uitleveringsverdrag, waarbij Nederland zich verplicht mensen aan deze landen uit te leveren. Dan moeten de mensenrechten wel gegarandeerd zijn, natuurlijk.

Volgens D66 is een mensenrechtenpact een logische stap na aanname van de nieuwe Europese grondwet. De grondwet garandeert de rechtstaatbeginselen overal in Europa. Maar dan moet er natuurlijk ook een systeem zijn om die afspraken te handhaven en sancties op te leggen als een land het daar niet al te nauw mee neemt.