IP/03/1332
Brussel, 2 oktober 2003
Commissie stelt communautaire maatregelen voor om de Europese aalstand
te beschermen
De Europese Commissie heeft een mededeling over de opstelling van een
communautair actieplan voor het beheer van Europese aal aangenomen.
Dit bestand bevindt zich momenteel buiten biologisch veilige grenzen.
Dit is vooral een gevolg van overbevissing van het effect van andere
menselijke activiteiten op de habitats van aal en de migratiepatronen.
Daar aal in de diverse stadia van zijn levenscyclus voorkomt in
wateren van de Noord Atlantische oceaan en ook in zoet en brak water
in vrijwel heel Europa en Noord-Afrika, zijn gecoördineerde
instandhoudingsmaatregelen nodig om de aalstand te beschermen. Daarom
stelt de Commissie voor het beheer van de aalstand te baseren op een
aantal plaatselijke acties die door de lidstaten moeten worden
uitgevoerd overeenkomstig vooraf overeengekomen normen. Deze acties
moeten garanderen dat de aal in al zijn habitats kan overleven en kan
blijven migreren. In afwachting dat dit plan wordt voltooid, zal de
Commissie noodmaatregelen voorstellen om ervoor te zorgen dat
geslachtsrijpe aal terug naar zee kan trekken om er te paaien. De
Commissie is van plan de noodmaatregelen begin volgend jaar voor te
leggen en het systeem voor het beheer op lange termijn eind 2004.
We moeten ervoor zorgen dat deze belangrijke hulpbron blijft bestaan,
zowel voor de visserij als voor de viskweek. De door de Commissie
voorgestelde geïntegreerde aanpak zal voorzien in gemeenschappelijke
doelstellingen die moeten worden gerealiseerd door de toepassing van
aan de plaatselijke omstandigheden aangepaste maatregelen. Zo
verklaarde Franz Fischler, de Europese Commissaris voor Landbouw,
Plattelandsontwikkeling en Visserij.
Een actie in twee fasen
Volgens wetenschappelijke adviezen is er een grote behoefte aan een
beheersplan voor aal. Voor een herstel van de aalstand is het
noodzakelijk dat maatregelen worden getroffen in alle stadia van de
levenscyclus van aal. In de riviermondingen moet de visserij op
glasaal voor gebruik in de aquacultuur worden beheerd, zodat er
voldoende glasalen overblijven om de rivierhabitats te bevolken. In de
rivieren moet de visserij-inspanning worden beperkt om een voldoende
aantal alen de kans te geven te overleven tot het begin van de
paaimigratie. Wanneer de oudste alen dan terug stroomafwaarts beginnen
te trekken, moet de visserij worden beheerd om ervoor te zorgen dat
niet alle alen worden gevangen voordat ze de zee bereiken.
Het is ook van essentieel belang ervoor te zorgen dat de kwaliteit van
het rivierwater goed genoeg is opdat de aal er in kan overleven en
groeien en dat de trekkende alen niet worden gehinderd of gedood door
dammen of waterkrachtcentrales.
Deze maatregelen zullen moeten worden genomen in het hele
verspreidingsgebied van de aal. Gezien hun levenscyclus betekent dat
dat een gecoördineerde actie noodzakelijk is die door vele deelnemers
in verschillende landen zal moeten worden uitgevoerd.
Voor de opstelling en de coördinatie van deze actie zijn meer gegevens
over het bestand en zijn habitats en over talrijke visserijtakken
nodig. Daarom stelt de Commissie voor om, terwijl deze informatie
wordt ingewonnen, enkele noodmaatregelen voor het herstel van het
bestand vast te stellen.
De Commissie stelt onder meer de volgende maatregelen voor om de
aalstand te beschermen:
* Doelstellingen voor het beheer van aal in zijn verschillende
levensstadia
De doelstellingen zouden de drie levensstadia van de aal, van glasaal
tot rode aal en schieraal weerspiegelen. De doelstellingen voor de
intrek zouden maatregelen vereisen zoals de aanleg van aalpassages in
dammen om juvenielen of glasaal in staat te stellen stroomopwaarts te
trekken, terwijl populatiedoelstellingen voor rode aal zouden kunnen
worden gerealiseerd door het instellen van beperkingen op plaatselijke
visserijactiviteiten, de uitbreiding of de verbetering van aalhabitats
of de uitzetting van gekweekte aal. Voor het verwezenlijken van de
ontsnappingsdoelstellingen zouden plaatselijke maatregelen nodig zijn
om het ontsnappen van paairijpe aal of schieraal uit binnenwateren
naar de paaigronden in zee mogelijk te maken door, bijvoorbeeld,
aalpassages in dammen te bouwen en/of het gebruik van sommige
vistuigen te verbieden. Het basisprincipe hierbij is dat de
plaatselijke beheersautoriteiten in heel Europa zich bij de
instandhouding en het beheer aan een gemeenschappelijke norm zullen
moeten houden.
* Verzameling van gegevens en rapportage over het effect van de
maatregelen
Voor de vaststelling van vorenvermelde doelstellingen en het toezicht
erop is de kennis van de plaatselijke omstandigheden van essentieel
belang. De Commissie zal op basis van een wetenschappelijke evaluatie
een alomvattend datacollectiesysteem voor aal op communautair niveau
voorstellen.
* Vaststelling van communautaire maatregelen als deze het
plaatselijk beheer kunnen versterken
Hoewel de meeste herstelmaatregelen beslissingen en acties op
plaatselijk niveau vereisen, kunnen bepaalde maatregelen alleen op
communautair niveau worden uitgevoerd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de
vaststelling van minimummaten voor de afzet of de invoering van
vergunningen voor het verhandelen van aal. De Commissie zal ook
overwegen in hoeverre financiële steun van de Unie kan worden verleend
om de betrokken vissers om te scholen of te helpen de sector te
verlaten.
* Wetenschappelijke en technische steun voor het plaatselijk beheer
Informatie over de bestaande plaatselijke maatregelen is nodig om
gegevens en voorbeelden van een goede aanpak te leveren. De in het
kader van de Richtlijn Waterbeheer ingestelde beheerssystemen en
stroomgebiedautoriteiten zijn een geschikte structuur voor de
coördinatie van beheersautoriteiten binnen de stroomgebieden.
Aanvullende institutionele systemen kunnen nodig zijn om problemen te
regelen die gemeenschappelijk zijn aan aal in verschillende
stroomgebieden.
* De internationale dimensie van de instandhouding van aal
Gezien de grensoverschrijdende verspreiding van aal, is internationale
samenwerking van essentieel belang voor het welslagen van een
beheersplan. De relevante organisaties omvatten de Europese
Adviescommissie Binnenvisserij (EIFAC), alsmede de Internationale Raad
voor het Onderzoek van de Zee (ICES) en de Visserijraad voor de
Middellandse Zee (GFCM).
Een andere organisatie die haar medewerking zou kunnen verlenen is de
Adviescommissie voor de Visserij en de Aquacultuur. Met sommige landen
zoals Noorwegen en Rusland zouden ook bilaterale overeenkomsten moeten
worden gesloten.
Noodmaatregelen
Het wetenschappelijk advies van de ICES geeft aan dat de exploitatie
van aal moet worden verminderd tot het laagst mogelijke niveau in
afwachting dat een herstelplan wordt opgesteld. De Commissie vraagt de
lidstaten te overwegen welke soort maatregelen zou kunnen worden
toegepast. Deze gaan van een verbod op de visserij in specifieke
gebieden of op de vangst van aal in specifieke levensstadia tot de
vaststelling van minimumaanvoermaten, gesloten tijden en initiatieven
voor het herstel van de habitats. De Commissie is van oordeel dat
voorrang moet worden gegeven aan maatregelen om het ontsnappen van
schieraal (of paairijpe aal) naar zee te bevorderen.
De Commissie zal nu met de lidstaten en belanghebbenden een uitgebreid
debat aangaan en zal trachten aanvullende wetenschappelijke adviezen
in te winnen om de plaatselijke beheersdoelstellingen en de relevante
instrumenten te verfijnen. Ze zal ook onderzoeken op welke manier de
voor plaatselijke beslissingen vereiste informatiesystemen kunnen
worden verbeterd. Bovendien zal de Commissie nagaan welke
noodmaatregelen onmiddellijk kunnen worden toegepast.
Achtergrond
De aal paait in de Sargasso Zee in de westelijke Midden-Atlantische
oceaan. De larven drijven en zwemmen vandaar naar de riviermondingen
in heel Europa en Noord-Afrika, waar ze stroomopwaarts trekken om daar
het grootste deel van hun leven door te brengen. Uiteindelijk zullen
de oudste alen terug stroomafwaarts trekken en de Atlantische oceaan
oversteken waar ze eenmaal paaien en dan sterven. Wegens de grote
afstanden die alen in hun trek afleggen, moeten de
instandhoudingsmaatregelen worden gecoördineerd tussen alle landen
waar aal voorkomt en moeten deze maatregelen zowel de aalvisserij als
rivierbeheermaatregelen zoals de bouw van dammen en vispassages,
omvatten. De kleine glasaal wordt gevangen om verder te worden
opgekweekt, terwijl oudere aal rechtstreeks voor consumptie wordt
gevangen. Alle alen worden bedreigd door hinderpalen in de rivieren
zoals dammen en waterkrachtcentrales, die de trek stroomopwaarts en
stroomafwaarts in de rivieren belemmeren.
European Commission