Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1a Telefoon (070) 333 44 44
Telefax (070) 333 40 33
2513 AA `s-GRAVENHAGE
Uw brief Ons kenmerk
AI/CB/03 70533
Onderwerp Datum
Aanbieding rapportage inspectieproject `Cy- 2 oktober 2003
tostatica en narcosegassen' en onderzoeks-
rapport `Blootstelling aan inhalatieanestheti-
ca buiten ziekenhuizen'
Inleiding
In antwoord op Kamervragen1 over risico's van beroepsmatige blootstelling aan stoffen
waarbij effecten op voortplantingssystemen en nageslacht kunnen optreden, heeft de toen-
malige staatssecretaris Linschoten toegezegd onderzoek te doen uitvoeren, gericht op het
voorkomen van dergelijke effecten bij (een selectie van) beroepspopulaties waar een relatief
hoog risico op deze effecten wordt verondersteld. Naar aanleiding hiervan werd onderzoek
uitgevoerd in ziekenhuizen2, gericht op de risico's van blootstelling aan cytostatica (kanker-
remmende geneesmiddelen) en inhalatieanesthetica (narcosegassen). Uit dit onderzoek
bleek dat er bij betrokken werknemers inderdaad sprake was van effecten op voortplanting
en nageslacht. Hierna werden beleidsregels opgesteld waarin de stand der techniek met be-
trekking tot beheersing van de blootstelling was vastgelegd. De implementatie van deze be-
leidsregels is vervolgens opgenomen in de Arbo-convenanten met de academische en de al-
gemene ziekenhuizen. Ook werd een inspectieproject gestart hetwelk inmiddels is afge-
rond.3
Een onderzoek naar de blootstelling aan dezelfde stoffen buiten ziekenhuizen werd in gang
gezet. De rapportage met betrekking tot inhalatieanesthetica4 is onlangs gereedgekomen.
Hierbij wordt u zowel de rapportage van het inspectieproject als het onderzoeksrapport aan-
geboden.
A. Het inspectieproject
Inhoud en resultaten
In het inspectieproject zijn 30 ziekenhuizen geïnspecteerd. Aan de hand van 16 inspectie-
punten werd onderzocht of doeltreffende maatregelen waren getroffen conform de beleids-
regels, dan wel dat men kon aantonen dat andere gelijkwaardige maatregelen waren getrof-
fen.
Er zijn 31 waarschuwingsbrieven verstuurd met in totaal 228 tekortkomingen.
Voor de Arbeidsinspectie leiden de resultaten tot de volgende conclusies:
1 Handelingen II 1995-1996, Aanhangsel nummers 79 en 81. Vreeman en Poppe
2 Reproductietoxische effecten bij ziekenhuispersoneel, S. Peelen et al, Elsevier, 1999, Blootstelling aan cytostatica in ziekenhuizen,
Hilhorst et al, Elsevier Arbo-convenantenreeks 2001, Inhalatienanesthetica, van Raalte et al, Elsevier Arbo-convenantenreeks 2001.
3 Inspectieproject Cytostatica en Narcosegassen, Projectverslag A549, augustus 2003
4 Blootstelling aan inahalatieanesthetica buiten ziekenhuizen, van Raalte et al, Elsevier 2003.
---
· Met betrekking tot de helft van de inspectieonderwerpen werd geconstateerd dat niet in
overeenstemming werd gewerkt met de in de beleidsregels vastgelegde maatregelen (of
dat maatregelen op aantoonbaar gelijkwaardig niveau waren getroffen);
· Ondanks het gegeven dat de beleidsregels al gedurende 1 jaar van kracht waren, zijn de
ziekenhuizen pas laat begonnen met de toepassing van de maatregelen uit de beleidsre-
gels;
· Gebleken is dat er onvoldoende aandacht is voor de bescherming van medewerkers die
niet direct met het behandelproces van patiënten te maken hebben, maar die wel in con-
tact kunnen komen met voorwerpen die besmet zijn met cytostatica. Het gaat dan onder
andere om schoonmaakpersoneel;
· Gebleken is dat de branche nu inmiddels goed op de hoogte is met het bestaan en de in-
houd van de beleidsregels;
· De inspectieresultaten tonen aan dat bij de geïnspecteerde ziekenhuizen nog een verbete-
ringsslag te maken is bij het verder terugdringen van de blootstelling aan cytostatica en
narcosegassen.
Uit de resultaten van het inspectieproject en de observaties van inspecteurs blijkt dat er een
versterkte aandacht bestaat voor het veilig omgaan met cytostatica en narcosegassen in de
ziekenhuizen. Er kan van uit gegaan worden dat de ziekenhuizen in de toekomst verder ac-
tief aandacht zullen blijven geven aan het veilig werken met cytostatica en narcosegassen.
De voortgang van het Arbo-convenant in deze sector is daarbij bemoedigend ter noemen.
Vervolg
De Arbeidsinspectie zal de juiste toepassing van de maatregelen nauwlettend blijven volgen
en zodanig handhaven.
B. Het onderzoek
Inhoud en resultaten
Het onderzoek `Blootstelling aan inhalatieanesthetica buiten ziekenhuizen' is uitgevoerd
door UvA/IVAM Chemische risico's en gericht op het krijgen van inzicht in de gezond-
heidsrisico's welke mensen lopen die beroepsmatig in aanraking komen met inhalatieanes-
thetica. Hiertoe werden werkplekken met mogelijke blootstelling geïdentificeerd te weten
tandartspraktijken, particuliere klinieken, ambulances, abortusklinieken, veterinaire praktij-
ken en dierproeflaboratoria. Vervolgens werd de blootgestelde populatie bepaald en voorzo-
ver mogelijk de blootstelling. Op sommige plekken is gemeten. Indien beheersmaatregelen
werden aangetroffen werd dit opgenomen in het rapport.
De blootstelling is gerelateerd aan de vigerende maximale aanvaarde concentraties (MAC-
waarden) voor de gebruikte inhalatieanesthetica. Er zijn indicaties dat deze waarden in de
genoemde arbeidssituaties, behalve bij de abortusklinieken, worden overschreden.
Beleidsmatig vervolg
Met de onderzochte branches (met uitzondering van de abortusklinieken) zullen gesprekken
gevoerd worden. Hierin zal getracht worden meer duidelijkheid te krijgen over de hoogte
van de blootstelling en de daartegen te nemen beheersmaatregelen. Waar nodig zal worden
ingezet op aanscherping van beheersmaatregelen. Hierover zullen afspraken worden ge-
maakt. Indien er aanleiding is zullen de te nemen beheersmaatregelen in een beleidsregel
worden opgenomen, waarbij zoveel mogelijk zal worden aangesloten bij de bestaande be-
leidsregel voor de ziekenhuizen.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
---
(M. Rutte)