Nederlandse delegatie sociaal-democratische Fractie
Europees Parlement
PERSINFORMATIE
Brussel, 2 oktober 2003
Scherpe kritiek Max van den Berg op brave Europabeleid Balkenende II
Max van den Berg zegt vandaag in de Tweede Kamer bij het jaarlijks debat over de Staat van de Europese Unie dat het kabinet geen duidelijk Europees gezicht heeft. De regering moet volgens hem, minder dan een jaar voor het voorzitterschap van Nederland van de Europese Unie, een aantal fundamentele keuzes maken over haar prioriteiten.
Van den Berg had met name kritiek op de omvangrijke bezuinigingen die het kabinet Balkenende onlangs aankondigde. Hij noemt dit "bezuinigen op Nederlands plaats in Europa" en stelt het financieringstekort juist op te laten lopen om meer te kunnen investeren in onderwijs en banen. Van den Berg: "Voorzitter, ik vraag de minister president dus de keuze te maken, wil hij nu op korte termijn het braafste jongetje van de klas zijn en daarmee op lange termijn het domste, het sukkeltje van Europa? Of kiest hij voor de slimste weg: investeren in mensen en kennis?".
Daarnaast hekelt Van den Berg onder andere de verdeeldheid over het referendum over de Europese grondwet: "Burgers willen niet meer dat dit soort belangrijke beslissingen achter hun rug om in achterkamertjes genomen worden. CDA is echter nog steeds openlijk tegenstander van een referendum. Zegt de regering nu 'ja' of 'nee' tegen dit referendum? Ik wil graag een duidelijk antwoord. Want een beetje zwanger, dat kan niet!"
Tot slot vraag Van den Berg zich af waarom het kabinet het compromis over de Europese grondwet opnieuw wil onderhandelen ten gunste van een opname van God en de christelijke waarden in de preambule van de grondwet: "Een uiterst curieus standpunt voor een liberale partij die de VVD toch is. De scheiding van kerk en staat is de wortel van onze moderne democratie. Ik vind het anti-liberaal dat de VVD dit steunt. En staat God niet boven de wet?"
Staat van de Unie - Waar is uw Europese gezicht?
Voorzitter, ik val met de deur in huis: het kabinet Balkenende II mist een duidelijk Europees gezicht. En dat nog wel aan de vooravond van het belangrijke jaar 2004 waarin Nederland zes maanden aan het hoofd zal staan van de Europese Unie. Een cruciale periode voor Europa, want 2004 wordt het jaar van de Europese grondwet, het wordt het jaar van de Europese hereniging (de uitbreiding met tien kandidaat-lidstaten) én - niet te vergeten - het wordt het jaar van de Europese verkiezingen. Er moeten keuzes gemaakt worden door de regering over wat zij wil bereiken in die periode. Er liggen unieke kansen om de Nederlandse prioriteiten op de agenda te zetten. Maar juist nu ontbreekt het de Nederlandse regering aan een herkenbaar Europese smoel om die keuzes te maken.
Het begon al vorig jaar met de verdeeldheid over de uitbreiding van de Europese Unie. Plotseling opende coalitiepartij VVD de aanval op de uitbreiding en verklaarde geen voorstander meer te zijn. Terwijl deze beslissingen reeds tien jaar geleden genomen is en de trein al lang niet meer te stoppen is. Dat is onduidelijkheid richting de nieuwe kandidaat lidstaten. Sterker nog: dat is volksverlakkerij. Het was en is te laat om de toetreding van deze lidstaten nog tegen te houden. Dat is tijdens de wedstrijd de doelpalen verzetten. En dat maakt Nederland tot een onbetrouwbare partner in Europa.
En neem nu het huidige gesteggel over het referendum over de Europese grondwet. Na een lange interne partijdiscussie stemt de VVD in met dit referendum en maakt daarmee de komst van dit wetsvoorstel zeer waarschijnlijk. En terecht, 85% van de Nederlanders zegt te zullen gaan stemmen bij een referendum en nu al geeft de helft aan vóór te zullen stemmen. Burgers willen niet meer dat dit soort belangrijke beslissingen achter hun rug om in achterkamertjes genomen worden. CDA is echter nog steeds openlijk tegenstander van een referendum. Voorzitter, zegt de regering nu 'ja' of 'nee' tegen dit referendum? Ik wil graag een duidelijk antwoord. Want een beetje zwanger, dat kan niet!
En dan de inhoud van die grondwet, daar is de regering ook uiterst onduidelijk over. Het enige dat helder is, zijn de plannen het bereikte compromis open te breken. Dit kabinet heeft aangegeven God te willen opnemen in de preambule van de Europese grondwet. Een uiterst curieus standpunt voor een liberale partij die de VVD toch is. De scheiding van kerk en staat is de wortel van onze moderne democratie. Ik vind het antiliberaal dat de VVD dit steunt. En staat God niet boven de wet? Deze week kondigde de VVD ook nog eens aan dat zij de grondwet in zijn huidige vorm niet zal steunen, vanwege de beoogde samenstelling van de Europese Commissie waarin niet iedere lidstaat een eigen commissaris behoudt. De VVD wil dat de grondwet op dit punt aangepast wordt. Dit gaat echter lijnrecht in tegen het standpunt van de Nederlandse regering. Voorzitter, ik vraag de minister-president op dat punt om opheldering. Wil hij echt de onderhandelingen over de grondwet opnieuw openen? Met het risico dat de IGC nog veel langer gaat duren en zelfs de historische datum van 9 mei 2004 in gevaar komt? Ik roep hem op dit toch echt niet te doen en het resultaat van de Conventie te respecteren.
Dan de bezuinigingen. De regering heeft aangekondigd 17 miljard euro te willen besparen en in feite de Nederlandse burger in de kou te zetten. Hiermee wordt echter niet alleen op de Nederlandse burgers bezuinigd, maar ook op onze positie in Europa. Het financieringstekort is nu 2,3%. Van Europa mag het oplopen tot 3% en de meeste andere landen zitten daar aan of gaan er zelfs boven. Zo niet Minister Zalm, die graag het braafste jongetje van de klas wil zijn en daarmee de recessie alleen maar versterkt. Willen wij soms het monetaire afvalputje worden van Europa? Pas op, want dat afvalputje kan verstoppen en dat wordt een smerige bende.
Laat ik een handje helpen door de ontstopper aan te reiken. Die onstopper bestaat uit 4 miljard euro extra bestedingsruimte, daarmee loopt het financieringstekort op tot 2,9%. Nog ruim onder de grens dus en die 4 miljard extra kunnen zorgen voor wel 50.000 minder werklozen! En dat is van groot belang op een moment dat we moeten investeren in mensen via de kenniseconomie. Nederland loopt in de achterhoede van Europa op het gebied van onderwijs en onderzoek. Andere lidstaten investeren juist in deze sector. Wij moeten ons best doen om als Nederland niet het domste jongetje van de klas te worden. Naast grote investeringen in het hoger onderwijs, waar dit kabinet zich op richt, moet voor een goede kenniseconomie óók het beroepsonderwijs gestimuleerd worden. Dat de regering geen plannen heeft om het tekort aan leerplaatsen in deze sector aan te passen, wijst op verdere teruggang in plaats van vooruitgang.
Voorzitter, ik vraag de minister president dus de keuze te maken, wil hij nu op korte termijn het braafste jongetje van de klas zijn en daarmee op lange termijn het domste, het sukkeltje van Europa? Of kiest hij voor de slimste weg: investeren in mensen en kennis?
Tot slot het buitenlands beleid. Voorzitter, ik wil weten of deze regering nu echt kiest voor een Europees buitenlands beleid. Met de benoeming van De Hoop Scheffer wordt de brug tussen Nederland en de VS versterkt, maar hoe zit het met de brug tussen Nederland en Brussel? U weet net als ik, dat Europa de sleutel is naar een breder veiligheidsconcept, waarin ook conflictpreventie, vredesopbouw, mensenrechtenbescherming, en ontwikkelingssamenwerking een plaats hebben. Een Europees veiligheidsbeleid is bovendien hard nodig om tegenwicht te bieden tegen het unilateralisme van Bush. Maar dat vergt wel politieke durf van de Europese regeringsleiders om gezamenlijk tot standpunten te komen en niet meer de schandalige verdeeldheid van Irak te laten zien. Voorzitter, ik wil graag van de minister-president een antwoord op deze vraag: kiest dit kabinet voor het enge conservatieve unilateralisme van Bush of voor de brede Europese weg?
Voorzitter, laat de regering haar ware Europese gezicht tonen.
Martin Ruis: 00 32 473 957 426
Partij van de Arbeid