Partij van de Arbeid

Den Haag, 1 oktober 2003

Bijdrage van Bussemaker (PvdA) aan het Algemeen Overleg over het geactualiseerde plan van aanpak herintredende vrouwen en meer ouderen aan het werk - 1 oktober 2003

Herintreders
Sinds 2000 staan de herintreders gelukkig weer op de politieke agenda. Toen presenteerde de PvdA een actieplan en werd een motie aangenomen die vroeg om een plan van aanpak door de regering. Dat leek in eerste instantie een redelijk plan. Vermeend en Verstand hebben daar het nodige werk van gemaakt, hoewel ook toen al veel kritiek was (o.a. op de financiële bonus zonder extra middelen). Onder Phoa is alles blijven liggen. Daarom heb ik eind 2002 om een nieuw geactualiseerd plan gevraagd. Voor Rutte ligt er dus een grote uitdaging, om van dat plan meer te maken dan zijn voorgangers hebben gedaan. Temeer daar de uitgangspositie van herintreders en ouderen door de economische teruggang niet verbeterd zijn. Werkgevers kunnen veel kritischer zijn in selectie van werknemers dan enkele jaren gelden. De maatregelen van het kabinet lijken onvoldoende aan te sluiten bij de problemen in de praktijk. En de plannen roepen daarnaast veel vragen op. De ambitie van het kabinet: men heeft de ambitie om tot 2005 70.000 herintreders aan het werk te helpen al verlaagd tot 50.000. Blijft men dat doen, als het economisch slechter gaat? En gaat die weer omhoog, als het economisch beter gaat? Of was dit een eenmalige actie? M.a.w.; waar kunnen we de regering nu op afrekenen? Hoe zit het met de ambitie om de arbeidsparticipatie van vrouwen in z'n geheel te verhogen tot 65 % in 2010? Dat betekent, dat er 20.000 vrouwen per jaar meer moeten gaan werken. Convenanten; die werken in principe goed, zoals in Nijmegen, maar in de afgelopen anderhalf jaar zijn er slechts 3 branchegericht en 4 regionale convenanten tot stand gekomen. Een van de laatste, Nijmegen, horen we nu al zeggen dat het convenant door de bezuinigingen van het kabinet waarschijnlijk niet haalbaar is. Het algemene beleid staat helaas in schril contrast met de ambities van het kabinet; het wil goede kinderopvang bieden, maar de wbk wordt uitgesteld; het wil fiscaal stimuleren, maar schrapt de scholingaftrek in profit en non-profit sector, waar de Kamer twee jaar geleden juist extra geld voor herintreedsters naar overgeheveld had, het wil werken lonen maken en de armoedeval tegengaan, maar voert een partnertoets in, en het wil reïntegratie bevorderen, maar bezuinigt 600 miljoen op de reintegratiebudgetten voor gemeenten, waaruit nu juist ook de reïntegratie van herintreedsters betaald moet worden. Vrouwen moeten dus aan het werk, maar zonder dat er middelen voor uitgetrokken worden. Van de VVD begrijp ik dat tot op zekere hoogte; die zijn altijd voor meer kinderopvang geweest, maar daar hield het dan wel mee op. Maar van het CDA begrijp ik het echt niet. Die hebben van Paars altijd gezegd dat het vrouwen de arbeidsmarkt opjaagde. Maar datzelfde CDA schaart zich nu achter een beleid waarin vrouwen wel verwacht worden te gaan werken, maar er geen voorzieningen meer zijn dit op een verantwoorde wijze te doen. De boekhoudersmentaliteit van Zalm en de kostwinnersfilosofie van Balkenende lijken in dit kabinet samen te komen.

Ouderen
Ondertussen worden m.n. ouderen door dit kabinet de arbeidsmarkt opgejaagd, ook als hun kansen nihil zijn. 'Eigen verantwoordelijkheid' staat daarbij voorop, terwijl we weten dat het niet alleen om initiatief van werknemers gaat, maar ook van werkgevers en m.n. initiatief en ondersteuning van de overheid. Dat laatste vergeet dit kabinet, en blijkt ook weer uit de voorliggende plannen. Als men echt de arbeidsparticipatie van ouderen wil verhogen, waarom staat leeftijdsbewust personeelsbeleid dan nog steeds in de kinderschoenen, worden ouderen massaal ontslagen bij reorganisaties zonder dat er iets gedaan wordt aan creëren van nieuwe kansen, waarom schrapt de regering de fiscale facilitering van vut en prepensioen, maar blijft de levensloopregeling het ondergeschoven kindje van dit kabinet? Er is nog geen begin van een visie is ontwikkeld over het positief stimuleren van werknemers om langer door te werken.

Dat is jammer, t.a.v. langer doorwerken is nog een wereld te winnen, b.v. door stimuleren van omzetten van vut in prepensioen, stimuleren van deeltijdpensioen, stimuleren van 'brugbanen c.q. of schilbanen' zoals het CNV ze noemt, job-rotation, garantie op outplacement bij ontslag op oudere leeftijd etc. Laat ik duidelijk zijn: ook de PvdA vindt dat de arbeidsparticipatie van ouderen omhoog moet, maar dan wel op verantwoorde wijze. Daarbij moet ook de discriminatie van ouderen op de arbeidsmarkt betrokken worden. Zie citaten uit de krant van cwi (Capelle a d Ijssel; 'Oudere werkzoekenden hebben het heel moeilijk. Vaak krijgen ze niet eens een antwoord op hun sollicitatiebrief'. En een uitzendbureau: 'Zij krijgen de kans niet zich te presenteren, omdat ze op basis van hun cv worden afgewezen.') Daarom vind ik dat we eerst het verslag van de taskforce ouderen, en de kabinetsreactie daarop, af moeten wachten voordat er zulke ingrijpende beslissingen genomen worden als die het kabinet nu voorstelt. Ik verzoek dus de incidentele maatregelen te 'bevriezen' tot duidelijk is waaruit dit integrale plan zal bestaan.


---- --