Geen extra bezuinigingen nodig: nog veel financiële onzekerheden
datum: 1 oktober 2003
De voorgenomen bezuinigingen van 5 miljoen euro zijn vooralsnog
voldoende om de tegenvallers die op de gemeente afkomen op te vangen.
Na doorrekening van de financiële gevolgen van het nieuwe
Regeerakkoord, de Miljoenennota en de Septembercirculaire, heeft het
college van
B & W dit besloten. Het college zet de verschillende gevolgen op een
rij in de zogenaamde septemberbrief die vandaag wordt gepresenteerd,
tegelijk met de gemeentebegroting 2004 en de meerjarenbegroting
2005-2007. Verder blijkt dat er wederom nauwelijks ruimte is voor
nieuw beleid. Precies een jaar geleden kondigde B & W van de gemeente
Amersfoort aan dat het nodig was om de komende jaren financiële
maatregelen te treffen om een sluitende begroting te houden.
Minder inkomsten
Door het nieuwe kabinet worden veel maatregelen getroffen die de
burgers direct raken in hun financiële huishouding. Te denken valt aan
de bijdrages voor de ziektekosten, huurverhogingen en de verlaging van
de huursubsidies. Het college van B&W van Amersfoort maakt zich zorgen
over de opeenstapeling van effecten die voor een groot deel buiten het
directe beïnvloedingsgebied van het gemeentebestuur liggen. Daar waar
mogelijk en binnen de beperkte financiële mogelijkheden wil het
college de totale negatieve effecten beperken of verzachten. Uit het
Regeerakkoord en de Miljoenennota komen ook veel risico's en
tegenvallers naar voren voor gemeenten.
De belangrijkste financiële veranderingen zijn:
- Gemeentefonds: de gemeente ontvangt minder geld uit het
gemeentefonds. Dit leidt tot een nadeel van 2,8 miljoen euro.
- Wet werk en bijstand: De nieuwe wet werk en bijstand maakt gemeenten
volledig verantwoordelijk voor de bijstandsuitgaven. De exacte
financiële consequenties van de wet zijn nog steeds niet volledig
duidelijk omdat het Rijk nog bezig is om te bepalen op welke gronden
zij het geld uit het fonds voor werk en inkomen verdeelt onder alle
gemeenten. De wet gaat al wel in op 1 januari 2004. Het financieel
nadeel wordt nu ingeschat op 1,5 tot 2 miljoen euro.
- Bijzondere bijstand: op de middelen voor de bijzondere bijstand
wordt door het Rijk 1,8 miljoen euro geschrapt. Zo moet onder meer de
Amersfoort plus toeslag voor uitkeringsgerechtigden onder de 65 jaar
verdwijnen. Daarvoor in de plaats komt de langdurigheidstoeslag.
Vanwege veel onduidelijkheden voor degenen die dit betreft wil het
college van B&W 2004 beschouwen als overgangsjaar om te bepalen hoe de
gemeente daarna met de bijzondere bijstand zal omgaan;
- Mogelijke korting op diverse specifieke uitkeringen zoals GSB- en
ISV bijdragen. Financieel nadeel pm.
- OZB: In 2005 wordt de OZB voor gebruikers van woningen afgeschaft.
Hiervoor ontvangt de gemeente een compensatie uit het gemeentefonds.
Er moet rekening gehouden worden met een nadeel van 0,6 miljoen euro;
Totaal financieel nadeel wordt berekend van 4,3 tot maximaal 5,4
miljoen euro.
Bezuinigingsoperatie
Gezien de omvang van het financiële risico acht het college van B & W
het verantwoord om vast te houden aan de voorgenomen bezuiniging van 5
miljoen euro. Het raadsprogramma en de discussies rond de kadernota
2003 hebben richting gegeven aan de invulling van deze
bezuinigingstaakstelling. In het voorjaar was hierover voor het
grootste deel al overeenstemming in de raad. Tegelijk met de begroting
stelt de gemeenteraad in november de invulling van de bezuinigingen
vast. In relatie tot de kadernotadiscussie zijn de volgende
bezuinigingen nieuw of gewijzigd:
- bezuiniging op grasmaaien in plaats van op chemische
onkruidbestrijding: totaal 75.000 euro
- door meer subsidies van het Rijk kan worden bezuinigd op
integratiebeleid: totaal 88.500 euro
- bezuiniging op kinderopvang van werknemers van gesubsidieerde en
onderwijsinstellingen en op gemeentelijke financiering van
kinderopvang: totaal 135.000 euro
- Meldpunten blijven open, maar de SWA moet taakstellend besparen op
de bedrijfsvoering en in het vrijetijdsaanbod: totaal 320.000 euro
- sluiting van buurtcentrum de Lanteern: totaal 120.000 euro
- bezuiniging op logopedie bij de OBD: totaal 131.000 euro
- de tarieven van de bibliotheek gaan omhoog. Hiervan wordt 50%
gebruikt voor kwaliteitsverbetering en 50% als bezuiniging
- de subsidie voor omroep Amersfoort wordt afgebouwd: totaal 105.000
euro
- verlaging subsidie aan de NV SRO: totaal 130.000 euro
- voor een bedrag van 50.000 euro wordt vanaf 2005 bezuinigd op
diverse kleine subsidies. In 2004 wordt bepaald welke subsidies
vervallen.
De totale bezuiniging die wordt gerealiseerd is 5 miljoen euro. Mede
doordat de gemeente terughoudend is geweest bij het opnemen van nieuw
beleid is deze bezuiniging voldoende om financiële tegenvallers op te
vangen.
Tegenvallende economie
De economische ontwikkelingen vallen zodanig tegen dat de woningbouw
en uitgifte van bedrijventerreinen vertraagt. Het aantal bouwaanvragen
is gedaald. Diverse plannen moeten worden herontwikkeld worden. De
bouw van kantoren is vrijwel geheel tot stilstand gekomen.Het aantal
bouwaanvragen is gedaald. Daardoor zijn er minder opbrengsten uit
bouwleges. Deels kan dit worden gecompenseerd door vermindering van de
apparaatskosten. Minder bouw betekent verder minder groei van de
OZB-opbrengsten dan voorzien en ook minder groei van de algemene
uitkering uit het gemeentefonds. Al deze zaken zijn nu nog niet in de
begroting verwerkt. De gemeente blijft voorzichtig bij het aangaan van
nieuwe financiële verplichtingen. De budgettaire gevolgen en risico's
van de economische recessie worden in kaart gebracht en geven richting
aan de discussie voor de nieuwe kadernota 2005-2008.
Gemeentebegroting 2004
Evenals afgelopen jaren is de begroting sluitend. In 2004 wordt onder
meer geld vrijgemaakt voor depotruimte van de gemeentelijke
archiefdienst, voor een natuureducatiecentrum in Vathorst, voor het
project Juliana van Stolberg, voor de Dutch Open en voor het
veiligheidsbeleid. Door verkoop van de REMU-aandelen is het mogelijk
om te investeren in het Bosbad, in onderwijshuisvesting en in diverse
andere projecten.
Belastingen
Uit de begroting blijkt verder dat de tarieven voor OZB op woningen
slechts stijgen met 0,35%. Deze geringe stijging komt doordat de
OZB-tarieven vanaf 2003 met 1 % worden beperkt. Deze verlaging kon
niet meer worden verwerkt in de aanslagen van 2003, daarom krijgt de
belastingbetaler in 2004 de 1% korting over 2003 en 2004 in een keer.
In het kader van de bezuinigingsmaatregelen stijgt de OZB voor
bedrijven extra en wel met 5,4%.
In tegenstelling tot vorig jaar stijgt de afvalstoffenheffing slechts
met 0,9%. Dit komt omdat de kosten voor het inzamelen en verwerken van
afval maar heel weinig zijn toegenomen.
De hondenbelasting stijgt met 2,35%. Dit betekent dat de "gemiddelde
burger" in Amersfoort te maken krijgt met de volgende kostenstijging:
2003 2004
Afvalstoffenheffing 219 euro 221 euro
OZB, gebruikersdeel 200 euro 201 euro
OZB, eigenarendeel 249 euro 250 euro
668 euro 672 euro
Begrotingsbehandeling
Evenals afgelopen jaren vindt de behandeling van de begroting en dit
keer ook de septemberbrief eerst plaats in de raadscommissies. Voor
alle raadscommissies gebeurt dit in de week van 20 tot en met 23
oktober. In de stadsberichten en op de internetsite van de gemeente
Amersfoort is hiervoor vanaf 1 oktober een overzicht beschikbaar. Alle
commissievergaderingen vinden plaats in het stadhuis. Inwoners en
vertegenwoordigers van instellingen hebben, zoals gebruikelijk bij
commissievergaderingen, de mogelijkheid het woord te voeren in de
commissies (wel beperkte spreektijd).
De behandeling van de begroting in de gemeenteraad vindt dit jaar
plaats op 10 november en op
12 november in de raadszaal van het stadhuis. Naast de
gemeentebegroting en de meerjarenbegroting stelt de gemeenteraad onder
andere de voorgenomen bezuinigingen en de septemberbrief vast.
Gemeente Amersfoort