Nederlandse Vereniging van journalisten


1/10/2003 NVJ Algemeen
Schrik om prepensioen

Alarmerende koppen in kranten. Het kabinetsbeleid voorziet in zware maatregelen. In het oog springend en verwarrend is de ingreep in VUT en prepensioen. NVJ-bestuurslid Bert de Jong, coördinator van het arbeidsvoorwaardenbeleid, geeft uitleg over de kabinetsvoornemens.

Het is duidelijk waar het kabinet-Balkenende op uit is. Loonmatiging, of nog liever een loonstop. Het kabinet heeft de harde lijn gekozen om dat doel te halen. Er is een heel pakket maatregelen afgekondigd om de werknemers schrik aan te jagen. Bijvoorbeeld met voorstellen om vut en prepensioen onaantrekkelijk te maken. Al in het kamerdebat volgend op Prinsjesdag kwam de aap uit de mouw. Premier Balkenende zei verzachting van de maatregelen voor vut te willen overwegen, als de vakbonden bereid zouden zijn tot loonmatiging.

Prepensioen
Hoe groot zijn de gevolgen?
Pijnlijk is dat het kabinet per 2005 de fiscale stimulans voor prepensioenregelingen afschaft. De premie voor de prepensioenregelingen is niet langer onbelast. Daardoor daalt het netto-inkomen. Als een journalist nu in een jaar 800 euro aan premie voor prepensioen betaalt, zal hij ongeveer de helft daarvan aan belasting moeten offeren. Deze aanpassing levert de schatkist 1 miljard euro op.
De maatregel sluit aan bij de visie van de regering dat ouderen langer aan het werk moeten blijven. De aantrekkelijkheid van vervroegd uittreden is helemaal niet vervlogen. Alleen de afrekening met de fiscus verandert. Bij uitkering is geen belastinggeld meer verschuldigd.

Levensloopregeling
Het kabinet heeft met de nu als nieuw geïntroduceerde levensloopregeling zelfs nog een extraatje in petto voor de werknemers die voor hun 65ste uit het arbeidsproces willen treden: deeltijdpensioen. Maximaal de helft van hetgeen een werknemer in een levensloopregeling spaart, mag in de twee jaar voorafgaande aan de pensionering zo worden benut.
Werknemers kunnen 12 procent van het bruto-inkomen opsparen voor de levensloopregeling die vanaf volgend jaar mogelijk wordt. Maximaal mag anderhalf jaar worden gespaard voor verlof, voor bij voorbeeld zorg of educatie. Pas bij uitkering volgt belastingheffing. De huidige verlofspaarregelingen gaan allemaal op in de nieuwe levensloopregeling.

VUT-afspraken
Om versneld van de VUT-regelingen af te komen heeft het kabinet een rigide aanpak voorgesteld door de totale uitkering ineens te belasten. Gelukkig bestaat in de journalistieke sectoren de VUT niet meer. Daar is de VUT op tijd omgezet in prepensioen. De VUT dreigde onbetaalbaar te worden. Het bijzondere aan prepensioen is dat er sprake is van kapitaaldekking: elke werknemer spaart individueel zijn uitkering bij elkaar. Zo bouwt iemand rechten op, die nimmer door een pennenstreek verloren kunnen gaan. Wel is er nog een addertje onder het gras. Het kabinet beschouwt het prepensioen als vermogensopbouw. In Box 3 van ons belastingstelsel is sprake van 1,2 procent belastingheffing.

WAO/WW
Het kabinet kiest verder voor zware verslechteringen van WAO en Ziektewet. Alleen duurzaam arbeidsongeschikten hebben straks recht op een uitkering van 70 procent van het loon. Gedeeltelijk arbeidsongeschikten blijven in principe in dienst van het bedrijf, maar het loon moet in het tweede jaar worden beperkt tot 70 procent. Mogelijke aanvulling wordt afgestraft. Dan is er geen recht meer op een WAO-uitkering.
Wie volgend jaar een beroep wil doen op de WW, moet 39 van de laatste 52 weken hebben gewerkt. En bovendien vier van de laatste vijf jaar. Voorts wil de regering bij ontslag verstrekte bonussen in mindering brengen op de werkloosheidsuitkering.

Lastenverlichting
Een lastenverlichting is er ook nog. Ter stimulering van de werkenden wordt de arbeidskorting met 81 euro verhoogd. Een douceurtje van de fiscus om alle lastenverzwaringen te boven te komen. Maar ook in het arbeidsvoorwaardenoverleg tussen werkgevers en de NVJ zal worden geprobeerd de nadelige effecten te compenseren. Zeker nu in 2003 Nederland nog steeds te maken heeft met flinke inflatie.