Vragen van de leden Crone en Van Dijken (beiden PvdA) aan de minister van Economische Zaken over mogelijke afschakelingen bij een stroomcrisis. (Ingezonden 11 september 2003)
De Minister van Economische Zaken, mr. L.J. Brinkhorst, heeft deze vragen als volgt beantwoord. Ministerie van Economische Zaken
1. Bent u bekend met de berichtgeving rondom het eerder afschakelen van bepaalde regios dan andere regios bij een stroomcrisis ?
Ja.
2. Is het waar dat energiebedrijven nu nog zelf kunnen beslissen welke regios, organisaties of particulieren worden afgeschakeld in geval van een stroomcrisis? Zo neen, wie beslist dan?
Ja, voor wat betreft de regios. Het is momenteel technisch niet mogelijk om individuele kleinverbruikers af te schakelen. Over het algemeen kunnen de netbeheerders alleen complete stations (belasting in de orde van grootte van enkele tientallen MW) op afstand in- en uitschakelen waarmee hele gebieden worden afgeschakeld. Daarnaast wil ik benadrukken dat nagenoeg alle stroomstoringen te maken hebben met technische problemen in de netten of de schakelstations, waardoor de keuzemogelijkheid voor wat betreft de gebieden er niet of nauwelijks is. Ik ben overigens wel in gesprek met de netbeheerders over de totstandkoming en inrichting van de afschakel- en herstelplannen.
3. Deelt u de mening dat niet de energiebedrijven, maar de politiek hierover zou moeten besluiten? Zo neen, waarom niet?
Ja. Op 3 september 2003 (Kamerstukken II, 20022003, 29 023, nr. 1) heb ik de Tweede Kamer een brief gezonden over voorzienings- en leveringszekerheid van energie. In de genoemde brief heb ik met betrekking tot afsluiting van afnemers aangegeven dat ik ga bezien hoe het proces rond de noodplannen voor het afschakelen van verbruikers kan worden verbeterd. De bestaande draaiboeken zullen worden bezien, opdat de ministeriële eindverantwoordelijkheid daadwerkelijk vorm en inhoud krijgt. Zonodig zal ik maatregelen nemen. Zoals hierboven aangegeven ben ik reeds in gesprek met de netbeheerders. Ik zal u rond de jaarwisseling over mijn bevindingen berichten.
4. Deelt u de mening dat zorginstellingen, hulpdiensten als politie en brandweer en het openbaar vervoer in geen geval afgeschakeld mogen worden?
Netbeheerders kunnen op afstand in het algemeen alleen hele gebieden afschakelen, zie ook vraag 2. Fijnmaziger afschakelen kan alleen handmatig gedaan worden. In mijn reactie op het verzoek van de Vaste Commissie van Economische Zaken (Kamerstukken II, Niet-dossierstuk 2002-2003, ez03000463) van 15 september 2003 heb ik toegezegd om bij mijn bevindingen, waarover ik de Tweede Kamer rond de jaarwisseling zal berichten, ook in zal gaan op waarborgen voor het ontzien van kwetsbare gebruikers. Hieronder versta ik ook de zorginstellingen en hulpdiensten.
5. Is het waar dat energiemaatschappij Essent tijdens de stroomcrisis in augustus heeft geweigerd draaiboeken voor dergelijke afkoppelingen te overleggen aan een aantal gemeenten in de provincie Groningen, waaronder Winsum? Zo ja, op welke gronden?
Nee. De burgemeester van Winsum heeft zich gebaseerd op informatie van de Brandweer Stad en Regio Groningen. De brandweer heeft de gevraagde informatie wel gekregen en met Essent besproken, maar de stukken zijn na afloop weer aan Essent terug gegeven. De brandweer beschikte dus niet (meer) over de draaiboeken op het moment dat de burgemeester dat vroeg. Als ik, zoals toegezegd, bezie hoe het proces rond de noodplannen voor het afschakelen van verbruikers kan worden verbeterd, zal ik ook uitdrukkelijk trachten alle onduidelijkheden weg te nemen, bij zowel netbeheerders als bestuurders.
6. Hoe verhoudt dit zich tot de taak van de burgemeester om de openbare orde en de veiligheid te handhaven in noodgevallen?
Op basis van de door Dte op basis van artikel 31, lid 1, sub c van de Elektriciteitswet 1998 vastgestelde Systeemcode (artikel 2.2.14) liggen de afschakel- en herstelplannen van de netbeheerders reeds ter inzage bij de netbeheerder. Het is van belang voor de openbare orde en veiligheid als de burgemeester op de hoogte wordt gesteld wanneer er wordt afgeschakeld. Ik onderzoek in gesprekken of daar nu lacunes in zijn. Zonodig ga ik de communicatie vanuit de netbeheerders richting bestuurders versterken, zodat de burgemeester zijn taken nog beter uit kan voeren.
7. Bent u bereid om in overleg te treden met Essent en andere energiebedrijven en er bij hen op aan te dringen om wel degelijk deze draaiboeken te overhandigen? Zo neen, waarom niet?
Ja. Zoals ik bij het antwoord op vraag 6 echter al heb aangegeven is er een verplichting voor de netbeheerders om de afschakel- en herstelplannen ter inzage te leggen. In mijn gesprekken met de netbeheerders over de afschakel- en herstelplannen zal ik aandringen op verbetering van de informatievoorziening vanuit de regionale netbeheerders naar bestuurders.
8. Deelt u de mening dat op dit punt de wetgeving aangescherpt moet worden, zodat het maatschappelijk belang de doorslag geeft bij een eventueel besluit om af te koppelen en de politiek de verantwoordelijkheid krijgt om deze afweging zelf te maken? Zo neen, waarom niet?
Nee. De netbeheerders zijn op basis van de Systeemcode reeds verplicht om de afschakel- en herstelplannen ter inzage te leggen, zie vraag 6. Momenteel ben ik de bestaande draaiboeken en de regelgeving aan het bezien opdat de ministeriële eindverantwoordelijkheid daadwerkelijk vorm en inhoud krijgt. Hierbij zal ook het criterium maatschappelijk belang nader worden beschouwd. Zonodig zal ik maatregelen nemen. Ik bekijk deze zaken grondig en zal u rond de jaarwisseling over mijn bevindingen berichten.