Vitaminen in voeding van herkauwers in de biologische houderij
PraktijkRapport 35
Auteurs: G. Smolders, K. Kan (ID TNO Diervoeding)
De Europese verordening 2092/91 verbiedt het toevoegen van
synthetische vitaminen aan krachtvoeders voor rundvee. Het verbod
heeft met name betrekking op de vitaminen A, D en E. Andere vitaminen
worden in het algemeen niet toegevoegd aan krachtvoer omdat ze door
het dier zelf gesynthetiseerd kunnen worden. Gebrek aan vitaminen
heeft gevolgen voor de diergezondheid en het welzijn van de dieren. In
deze studie zijn vanuit diverse literatuurbronnen gegevens omtrent
vitaminebehoeften van verschillende categorieën melkvee bijeengebracht
en zijn naast literatuurgegevens over gehalten in voedermiddelen, ook
vitaminen gehalten in silages bepaald.
De veevoedertabellen in de verschillende landen alsmede de diverse
onderzoekresultaten geven aan, dat de aangenomen of waargenomen
behoeftenormen sterk variëren en dat behoeftenormen soms al jarenlang
onveranderd gehanteerd worden. Bij vitamine A hanteren de Engelsen de
laagste norm (voor een koe met 20 kg melk 16250 IU vitamine A per dier
per dag) en bedragen behoeftenormen in tabellen uit andere landen tot
71500 IU per dier per dag voor diezelfde categorie koeien. De in
Nederland gehanteerde norm ligt daar met 54000 IU tussenin. Voor
vitamine D zijn er vergelijkbare verschillen; Nederland zit hier met
6500 IU vitamine D per dier per dag het laagst, terwijl in Zweden voor
dezelfde koeien 22000 IU vitamine D per dier per dag wordt
aangehouden. Voor vitamine E heeft Nederland geen behoeftenorm, de
variatie in de literatuur gaat van 270 - 1700 IU vitamine E per dier
per dag voor koeien die 20 kg melk per dag geven.
De kennis over gehalten aan vitaminen van voedermiddelen is beperkt.
Analysemethoden zijn niet erg betrouwbaar en onderzoek van met name de
vetoplosbare vitaminen A, D en E is duur. Tijdens de oogst,
conservering en bewaring van vooral ruwvoeders kunnen grote verliezen
aan vitaminen optreden. Vitamine A komt in plantaardig materiaal
nauwelijks voor, natuurlijke bronnen zijn o.a. visleverolie. Rundvee
kan uit ß-caroteen wel vitamine A synthetiseren. Verse jonge
ruwvoeders bevatten veel ß-caroteen, granen daarentegen nauwelijks.
Vitamine D zit vooral in zongedroogde oudere ruwvoeders (hooi,
voordroogsilage). Vitamine D kan ook onder invloed van zonlicht in de
huid gevormd worden, zelfs in de winter. Vitamine E zit veel in
plantaardige oliën en in mindere mate in vers ruwvoer. De gemiddelde
gehalten aan vitamines in de door ons onderzochte voordroogsilages
waren voor vitamine A (ß-caroteen) en vitamine E redelijk in
overeenstemming met waarden in de literatuur, die voor vitamine D in
het geheel niet.
Weidend melkvee kan hoogstwaarschijnlijk de behoefte aan de vitaminen
A, D en E dekken uit het aanbod van vers ruwvoer. In de stalperiode is
dat niet altijd het geval. Rantsoenberekeningen met gemiddelde
behoeftenormen voor de diverse categorieën melkvee en met gemiddelde
gehalten in ruwvoeders (voordroogsilage, maïssilage, grasbrok en GPS)
laten zien dat vitamine A altijd voldoende aanwezig is. Ook de
vitamine E behoefte wordt ruim gedekt. Vitamine D is volgens deze
berekeningen steeds te weinig aanwezig, daarvan wordt de behoefte
slechts voor ca. 50% gedekt. Uitgaande van hoge behoeftenormen of een
halvering van de vitamine gehalten in ruwvoer (eind stalperiode)
blijft er steeds ruim voldoende vitamine A. De vitamine E behoefte
wordt dan niet meer volledig gedekt en de behoefte aan vitamine D
wordt nog slechts voor ruim 20% gedekt. Als voordroogsilage in de
rantsoenen vervangen wordt door hooi, komt er een berekend tekort aan
vitamine A en wordt het tekort aan vitamine D minder groot. Op grond
van deze berekeningen zou de toevoeging van vitamine A, waarvan nu
meestal 5000 - 6000 IU aan krachtvoer wordt toegevoegd, achterwege
kunnen blijven in rantsoenen met voordroogsilage. In de vitamine D
behoefte zal volgens deze gegevens alleen voorzien kunnen worden als
er aanvullingen op het ruwvoerrantsoen mogelijk zijn. De dekking van
de vitamine E behoefte hangt af van de omstandigheden; als de behoefte
hoger is dan gemiddeld of het gehalte in het ruwvoer lager, dan wordt
de behoefte niet meer gedekt. In verder onderzoek zal onder
praktijkomstandigheden nagegaan moeten worden of dan inderdaad de
behoeften van melkvee aan vitamine D en E niet gedekt worden en welke
mogelijkheden er zijn om dit conform de uitgangspunten van de
biologische melkveehouderij te kunnen oplossen.
Wilt u het hele praktijkrapport lezen? Dat kan. Bestel
praktijkrapport 35 hier voor de prijs van EUR 14.71 (excl BTW) of lees
het praktijkrapport in PraktijkNet.
Rundvee praktijkrapport 35: Vitaminen in voeding van herkauwers in de
biologische houderij - 2003 - 24 pagina's
Oudste praktijkrapport Vorige praktijkrapport Overzicht alle
praktijkrapporten
Zie ook:
Bedrijfsvoering van belang voor schoon grondwater, ook voor
biologische boeren
Diergezondheid biologische houderij versus gangbare houderij
Weinig klauwproblemen op high-techbedrijf door goede controle en snel
ingrijpen
Zijn roeken intelligenter dan mensen?
Verwaarding van rundvlees uit de Nederlandse biologische
melkveehouderij
---
© Praktijkonderzoek - Animal Sciences Group - Wageningen UR. Laatst
bijgewerkt: 29-09-2003 15:53.
Mail vragen en opmerkingen over de Praktijkonderzoek Website naar:
webmaster.po.asg@wur.nl
Praktijkonderzoek Veehouderij