Toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, bij
de uitreiking van de onderscheidingen Ridders van de Weg, in Nijkerk.
Dames en heren,
Het is voor het eerst dat ik hier ben om de Ridders van Weg te
huldigen, maar ik begrijp dat ik in een lange traditie sta van
ministers van Verkeer en Waterstaat die deze onderscheiding uitreiken.
Ik vind dat een goede traditie. Mijn stelling is dat
verkeersveiligheid in de eerste plaats afhangt van de weggebruiker
zelf. De overheid kan bijsturen met verkeersregels en met maatregelen
als drempels en rotondes. Maar ook dan blijft een roekeloze
weggebruiker een roekeloze weggebruiker, en dus een gevaar op de weg.
U rijdt als professioneel chauffeur al jarenlang schadevrij. Daarmee
laat u niet alleen zien dat u uw verantwoordelijkheid serieus neemt, u
geeft ook nog eens het goede voorbeeld aan andere weggebruikers. Het
is niet meer dan terecht dat u daarvoor in het zonnetje wordt gezet.
Ik ben blij dat ik dat vanochtend mag doen, want ik ben trots op u.
Rond Prinsjesdag heb ik aangekondigd dat ik de komende jaren meer wil
doen aan voorlichting en educatie om de verkeersveiligheid te
verbeteren. Mensen moeten zich bewust zijn van hun eigen
verantwoordelijkheid in het verkeer en ik vind ook dat de overheid
weggebruikers daar op mag aanspreken. Dat heeft niets te maken met
betutteling of zoiets dergelijks. Als menselijk gedrag de
belangrijkste oorzaak is van veel ongelukken, dan is het ook de
belangrijkste oplossing om veel leed en materiële schade te voorkomen.
Zo eenvoudig is dat volgens mij.
Nu is het een bekend feit dat er nog steeds veel onbegrip is tussen u,
de vrachtwagenchauffeurs, en de andere weggebruikers. Elk ongeluk met
een vrachtauto is goed voor een hele stapel reacties van burgers die
aan mij vragen hoe het toch gesteld is met de verkeersveiligheid van
het vrachtverkeer. Andersom krijg ik ook veel brieven van
beroepschauffeurs, maar dan met opmerkingen over het feit dat mensen
moeten begrijpen dat rijden met een vrachtauto echt iets anders is dan
rijden met een personenauto.
Ik geef een voorbeeld van zon concreet misverstand. Negen van de tien
keer gaan de media en het publiek er bij een ongeluk bij met een
vrachtwagen automatisch van uit dat de schuld wel bij de
beroepschauffeur zal liggen. Feit is, dat dit maar in de helft van de
gevallen zo is. En bij kop-staartbotsingen op de snelweg als gevolg
van te weinig afstand houden, is dit nog veel minder.
Mijn conclusie is dat ik mij dus ook op de andere weggebruikers moet
richten als ik het aandeel van het vrachtverkeer in de
verkeersonveiligheid wil verminderen. Dus bijvoorbeeld uitleggen dat
je er als automobilist voor moet zorgen dat je in het blikveld van de
vrachtauto blijft. En er op wijzen dat het heel gevaarlijk is om kort
voor een vrachtwagen in te voegen, omdat u nu eenmaal een langere
remweg hebt. Ik hoorde pas geleden van het idee om in de gewone
rijopleiding voor het B-rijbewijs een les in een vrachtwagen op te
nemen. Daar zitten natuurlijk nogal wat haken en ogen aan, maar het
heeft wel iets aantrekkelijks. Je kunt iets honderd keer vertellen,
maar als mensen het één keer zelf ervaren, maakt dat veel meer indruk.
Wie weet of we dat dus in de toekomst nog gaan doen.
Dames en heren, de meest kwetsbare verkeersdeelnemers zijn kinderen. U
weet als geen ander hoe onvoorspelbaar die kunnen zijn. In zekere zin
hoort dat bij jonge kinderen, maar ook deze groep kun je leren omgaan
met de specifieke kenmerken van een vrachtwagen. Daarvoor lopen in de
praktijk gelukkig al verschillende initiatieven. Als kinderen
bijvoorbeeld leren dat ze zich niet tussen de stoep en een
rechtsafslaande vrachtwagen in moeten wurmen, dan kunnen we veel
nieuwe dodehoekdramas voorkomen. Want dramas zijn het, voor de
nabestaanden van de slachtoffers, maar zeker ook voor de betrokken
chauffeurs.
Juist daarom is het zo belangrijk dat de actuele problemen rond de
afstelling van de dodehoekspiegel snel opgelost worden. Laat ik voorop
stellen dat ik geen enkele behoefte voel om met het beschuldigende
vingertje naar de sector te gaan wijzen. Wat uit overleg met de
politie wel naar voren is gekomen, is dat chauffeurs meer voorlichting
moeten krijgen. Daarom komen er bijvoorbeeld steeds meer
parkeerplaatsen met zogeheten spiegelafstelplaatsen. Een
verschrikkelijke term natuurlijk, maar wel een prima initiatief.
Tot slot nog dit. U bent Ridders van de Weg en daarvoor alle
complimenten. Maar de bedrijven waar u werkt verdienen ook een groot
compliment. Blijkbaar is de bedrijfsvoering bij uw werkgever zo
georganiseerd dat u de middelen en mogelijkheden krijgt om veilig te
werken. Dat heeft met heel veel dingen te maken, zoals
voertuigtechniek, regelmatige controles en vooral ook tijd en aandacht
voor veiligheid. We noemen dat met een duur woord een
veiligheidscultuur. Een transportbedrijf met een goede
veiligheidscultuur draagt niet alleen bij aan de verkeersveiligheid,
maar ook aan het imago van het wegtransport. Beide zijn belangrijk.
Daarom ben ik op dit moment, samen met de brancheorganisaties in uw
sector, bezig om een praktisch hulpmiddel te maken. Denk aan een
CD-rom of een website www.veiligheidscultuur.nl met handige
checklists. Net zoals ik vind dat je weggebruikers op hun gedrag mag
aanspreken, mag je dat ook doen bij bedrijven. En als je dan niet met
lege handen komt, maar met een concreet hulpmiddel, is de kans veel
groter dat er naar je geluisterd wordt.
Dames en heren,
Ik heb geloof ik genoeg gepraat. Het is tijd dat ik u uw welverdiende
onderscheiding ga uitreiken. Als iedereen zich vanaf morgen in het
verkeer zo zou gedragen als u, zou het aantal verkeersslachtoffers in
één keer met sprongen dalen. Ik ben realistisch genoeg om te beseffen
dat dat er niet in zit. Maar u geeft wel een prachtig voorbeeld, dat
ik de komende jaren nog vaak aan anderen kan en zal voorhouden.
Bedankt daarvoor! Ik kan u vertellen dat ze in Duitsland jaloers op
ons zijn, omdat het wegvervoer in Nederland zon goede reputatie heeft.
Dat is echt zo. En het is ook niet meer dan terecht, met zulke
ambassadeurs. Nogmaals: ik ben hartstikke trots op u. U heeft het
ridderschap volkomen verdiend.
Mijnheer Bos, mag ik u dan u vragen om eerst de diamanten Ridders met
hun echtgenotes naar het podium te begeleiden?
Ministerie van Verkeer en Waterstaat