Raad voor de Transportveiligheid


RAAD V D TRANSPORTVEILIGHEID

De EU moet zijn lidstaten verplichten

PERSBERICHT Den Haag, 24 september 2003

DE EU MOET ZIJN LIDSTATEN VERPLICHTEN 'ONAFHANKELIJKE ONDERZOEKEN'

NAAR SCHEEPSRAMPEN IN TE STELLEN

Op het symposium 'De kracht van Maritieme kennis' ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Maritiem Instituut 'De Ruyter' op 25 september te Vlissingen, stelt Mr. Pieter van Vollenhoven - als voorzitter van de Raad voor de Transportveiligheid - dat het onderwerp veiligheid in het algemeen - door de forse teruggang in de economie - in zwaar is weer terecht gekomen.
De praktijk heeft immers aangetoond, dat veiligheid het gemakkelijk aflegt tegen economische belangen.
Een schrijnend voorbeeld was het onderzoeksrapport naar de ramp van de spaceshuttle Columbia (16 januari 2003). Hierin werd een felle aanklacht geuit tegen de NASA-cultuur waarbinnen de veiligheid het aflegde tegen budgeteisen en de druk om te voldoen aan lanceerschema's.

De heer van Vollenhoven betreurt het in hoge mate, dat in de internationale zeescheepvaart nauwelijks is gepleit voor onafhankelijke onderzoeken, hetgeen wel in de luchtvaart is geschied.
Voor het bewaken van de veiligheid zijn dergelijke onderzoeken van het grootste belang ook in de zeescheepvaart, die per definitie een internationale wereld is, waarin hoofdzakelijk naar de voordeligste kostprijs/kwaliteitsverhouding wordt gekeken. Het onderbrengen van schepen in fiscaal en veiligheidstechnisch aantrekkelijke vlaggenstaten, waarbij goedkope arbeidskrachten met minimale diploma's kunnen worden ingehuurd, is in deze sector geen onbekend gegeven. Europa is de laatste jaren geconfronteerd met scheepsrampen, die zeer ernstige consequenties in zich herbergden.
Om deze reden is het noodzakelijk, dat de EU zo spoedig mogelijk zijn lidstaten verplicht om onafhankelijke onderzoeken naar dergelijke rampen in te stellen.
Een verplichting, die de EU voor de luchtvaart reeds jaren kent. Op grond van dergelijke onderzoeken kan mede worden vastgesteld of het wel wenselijk is, dat ook Europese overheden thans bewust maritieme kennis laten wegebben door lagere opleidingen te accepteren. Bij het aanvaarden van onafhankelijke onderzoeken dient tevens 'het melden van onveilige situaties' c.q. klokkenluiderregelingen te worden bevorderd.
De bestaande onveiligheid is veelal bekend, maar de waarschuwingen worden veronachtzaamd, omdat het 'toch altijd goed was gegaan!' Tevens kan het met een klokkenluider slecht aflopen als hij met zijn waarschuwingen bij het verkeerde adres terecht komt. Het onafhankelijk onderzoek heeft, ook internationaal, zeer bijgedragen aan de veiligheidsontwikkelingen in de luchtvaart. 'Als wij scheepsrampen, zoals de Prestige voor de Spaanse kust, in de toekomst willen voorkomen zijn verplichte onafhankelijke onderzoeken binnen de EU onontbeerlijk', aldus de heer van Vollenhoven.