Ministerie van Buitenlandse Zaken

Aan de Voorzitter van de TweedeKamerderStaten-Generaal

Binnenhof4

Den Haag


- Directie Azië en Oceanië

Afdeling Oost-Azië

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag


Datum


- 22 September 2003

Behandeld


- Gerrie Willems


Kenmerk


- DAO-547/03

Telefoon


- 070-3486561


Blad


- 1/3

Fax


- 070-3485323


Bijlage(n)


- - gerrie.willems@minbuza.nl


Betreft

Verslag kennismakingsbezoek Peking,

24-26 augustus 2003

Mede in reactie op uw brief dd. 2 september jl., kenmerk 03-BuZa-49, bied ik u hierbij het verslag aan van mijn bezoek aan Peking van 24-26 augustus jl. Dit verslag bevat drie onderdelen: een inleiding, een verslag van de besprekingen en de slotconclusies.

Inleiding
Op uitnodiging van mijn Chinese ambtgenoot Li Zhaoxing, bracht ik van 24 t/m 26 augustus jl. een kennismakingsbezoek aan Peking. Het was het eerste bilaterale bezoek van een Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken aan China sinds 1994. Het belang dat van Chinese zijde aan het bezoek werd gehecht, bleek uit het feit dat ook ontmoetingen waren gearrangeerd met premier Wen Jiabao en staatsraad Tang Jiaxuan.

Voorts vonden gesprekken plaats met Chinese academici en vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven en hield ik een lezing in het Chinese Volksinstituut voor Buitenlandse Betrekkingen, met als onderwerp de taken van de OVSE, het Nederlandse OVSE-voorzitterschap en mogelijkheden voor nadere contacten tussen OVSE en de SCO (Shanghai Cooperation Council).

Gesprekken
Onderwerpen van gesprek met respectievelijk de Chinese premier, staatsraad en minister van Buitenlandse Zaken betroffen de bilaterale betrekkingen, EU-onderwerpen (Nederlandse EU-voorzitterschap, uitbreiding), het Nederlandse OVSE-voorzitterschap en internationaal-politieke onderwerpen (o.a. Noord-Korea, Birma, terrorismebestrijding).

Beide zijden noemden de bilaterale betrekkingen goed, in de wetenschap dat er zeker onderwerpen zijn waar China en Nederland verschillende opvattingen over hebben.

Tijdens het bezoek werd ruim aandacht besteed aan het belang van mensenrechten, waarbij met name aandacht werd gevraagd voor de universele waarde van de mensenrechten en de vrijheid van religie. De Chinese reactie, hoewel niet altijd instemmend, was gematigd van toon. Tegen verdieping van de EU-dialoog op het terrein van de mensenrechten constateerde ik aan Chinese zijde geen bezwaar.

Met betrekking tot Taiwan spraken beide zijden er hun tevredenheid over uit dat de relatie met Taiwan op dit moment geen negatieve rol speelde in de betrekkingen tussen

Nederland en de Chinese Volksrepubliek. Ik herbevestigde het één-China-beleid van Nederland.

Met betrekking tot het OS-programma zette ik de stand van zaken met betrekking tot de voorgenomen herziening van het Nederlandse OS-beleid kort uiteen.

Ten aanzien van de economische betrekkingen constateerden beide partijen dat er ruimte is voor meer investeringen. Van Chinese zijde werd onder andere de vruchtbare samenwerking op landbouwgebied benadrukt.

Ik hield voorts een pleidooi voor verdere intensivering van de luchtvaarbetrekkingen en vroeg aandacht voor de specifieke kansen van het Nederlandse bedrijfsleven in China.

Minister Li nodigde minister-president Balkenende uit voor een bezoek aan China in de eerste helft van 2004, mede met het oog op de voorbereiding van het Nederlandse EU-voorzitterschap. Ik gaf aan premier Wen Jiabao aan dat hij altijd welkom is in Nederland.

Zowel bij staatsraad Tang Jiaxuan als bij minister van Buitenlandse Zaken Li Zhaoxing bracht ik het Nederlandse voorzitterschap van de EU in de tweede helft van 2004 op. Minister Li bevestigde dat China verdere uitbreiding van de bilaterale contacten met de EU beoogt.

Met betrekking tot het EU-importverbod op Chinese producten van dierlijke oorsprong sprak minister Li de hoop uit dat dit snel kon worden opgeheven. Ik gaf aan dat de Commissie op dit onderwerp leidend was, maar zegde toe deze problematiek te zullen opnemen met de Commissie.

Staatsraad Tang gaf aan het proces van topontmoetingen tussen de EU en China, dat in 1998 is gestart, een succes te vinden. De afgelopen vijf topontmoetingen hadden de relaties tussen de EU en China versterkt. Van Chinese zijde sprak men de hoop uit dat de EU-China top volgend jaar tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap zal plaatsvinden.

Ik gaf minister Li een briefing over het Nederlandse OVSE-voorzitterschap. Ik benadrukte daarbij het belang van regionale stabiliteit en veiligheid. Veiligheid had niet alleen een militaire connotatie, maar betrof ook economische veiligheid en bescherming van mensenrechten.

Ik heb mijn ambtgenoot een seminar aangeboden voor jonge Chinese diplomaten, komend voorjaar in Den Haag, met als onderwerp 'regionale veiligheidsvraagstukken'.

Op internationaal vlak benadrukte ik de verantwoordelijkheden van China als permanent lid van de Veiligheidsraad en sprak mijn waardering uit voor de toenemende, actieve Chinese opstelling in internationale kwesties, zoals met name Noord-Korea. Het faciliteren door China van de trilaterale besprekingen in Peking was van groot belang geweest. Dat gold te meer nu, mede dankzij actieve gesprekken van China met Noord-Korea, een multilateraal kader was gerealiseerd met het zes-partijen overleg dat op 27 augustus 2003 in Peking van start zou gaan. Ik sprak de hoop uit dat China zijn actieve opstelling zou continueren. Aan de vooravond van het zes-partijen overleg, 26 augustus jl., vond een gesprek plaats over Noord-Korea met VS-onderhandelaar Kelly.

Tijdens het gesprek met enkele Chinese academici kwamen onderwerpen aan de orde als de noodzaak van politieke en sociale hervormingen, een zich verder ontwikkelend rechtssysteem, de reusachtige problemen op milieuterrein en de relatie tussen centrale regering en lokale overheid. Er was sprake van een open en vrije discussie; iets wat enkele jaren geleden nog ondenkbaar was. De politiek atmosfeer is blijkbaar zodanig gewijzigd dat dit soort discussies mogelijk is.

Slotconclusies
Het bezoek verliep in een plezierige en open sfeer. Met dit bezoek is het eerste formele contact gelegd tussen de eerder dit jaar aangetreden regeringen in beide landen. Het panorama van besproken onderwerpen geeft aan hoe breed de betrekkingen zijn tussen Nederland en China, waarbij ook ruimte bestaat voor het aan de orde stellen van kritiekpunten, zoals op het terrein van de mensenrechten.

Dit kennismakingsbezoek heeft, naar ik meen, een goede basis gelegd voor diverse vervolgbezoeken van andere leden van het kabinet en voor verdere gesprekken met China, onder meer tijdens het EU-voorzitterschap in 2004.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Mr. J.G. de Hoop Scheffer


---