Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Rouvoet over babydonors (2020316360)
1.
Heeft u kennis genomen van het artikel `Vrouw in Wales ontvangt internetbaby?
1.
Ja.
2.
Hoe oordeelt u over de activiteiten van het in het artikel beschreven `Man not included', en in
het bijzonder de op internet beschreven activiteiten van `Baby donors', dat blijkens de website
per september in Nederland van start gaat?
2.
Als geslachtscellen via internet worden besteld zonder dat persoonlijk contact met een
hulpverlener plaatsvindt, betwijfel ik of dit voldoende zorgvuldig kan plaatsvinden. Ik heb dan
ook mijn vraagtekens bij deze vorm van dienstverlening, maar vind ook dat mensen die langs
deze weg een kind willen krijgen hierin een eigen verantwoordelijkheid hebben. Er zijn in
Nederland genoeg spermabanken die mensen met vruchtbaarheidsproblemen kunnen helpen en
die kunnen garanderen dat de donor is gecontroleerd op ziekten en aandoeningen. Het bedrijf
Babydonors kan, bijvoorbeeld bij het leveren van "vers sperma" bij de vrouw thuis geen garantie
geven dat de donor recent gecontroleerd is. Het feit dat een potentiële donor ook bij een
spermabank is geregistreerd, betekent niet dat het sperma dat hij op dat moment "vers" wil
doneren vrij is van een aandoening of ziekte.
3.
Is het waar dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg een onderzoek heeft gestart naar het
bedrijf Baby donors? Zo ja, bent u bereid de Kamer te informeren over de resultaten van dit
onderzoek?
3.
Ja, de IGZ heeft een gesprek gehad met de heer Michaels van het bedrijf Babydonors. De
resultaten van dit gesprek zijn de volgende. Tijdens dit gesprek bleek dat het bedrijf Babydonors
slechts bemiddelt tussen personen. Voor behandeling stuurt het bedrijf potentiële donors naar de
behandelend arts van de vrouw. Het bedrijf biedt ook de mogelijkheid om een match tussen een
vrouw en een donor te maken waarbij vers sperma voor zelf inseminatie bij de vrouw wordt
aangeleverd via een koerier. De medewerkers van het bedrijf hebben hier verder geen
bemoeienis mee behalve met de matching van persoonsgegevens. Het bedrijf cq de
medewerkers behandelen zelf geen cliënten, nemen geen lichaamsmaterialen af of slaan deze
voor bewaring, verwerking of verkoop op. Pas op het moment dat een donor of een patiënt met
een instelling of behandelend arts te maken krijgt is er sprake van gezondheidszorg en heeft IGZ
toezicht op de behandeld artsen of dat nu in een privé-kliniek is of in een ziekenhuis.
Eén aspect van bemiddeling, waarvoor het bedrijf op dit moment in overtreding is, is de
bemoeienis met draagmoederschap. De Inspectie heeft Babydonors dan ook in een brief
gewezen op het feit dat ze in overtreding zijn van het Wetboek van Strafrecht, met betrekking
tot draagmoederschap. Sinds 16 september 1993 is een aanvulling op het Wetboek van
Strafrecht van kracht (Stb. 1993, 486). Deze aanvulling bevat een artikel dat verbiedt in het
openbaar diensten aan te bieden, die te maken hebben met draagmoederschap. De Inspectie
---
heeft in deze brief aangegeven dat het bedrijf de diverse webpagina's aan moet passen en de
Inspectie hiervan op de hoogte moet stellen.
4.
In hoeverre is verzekerd dat het genoemde bedrijf inderdaad zich aan de Nederlandse regelgeving
houdt inzake onder meer de Wet donorgegevens kunstmatige inseminatie?
4.
Op de werkzaamheden van het bedrijf Babydonors is geen wettelijke regeling van toepassing,
behalve met betrekking tot de bemiddeling bij draagmoederschap. Dit is in het Wetboek van
Strafrecht verboden.
Wel valt de instelling of behandelend arts waar het bedrijf Babydonors de donor of cliënt naartoe
stuurt onder de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting als de instelling of de arts
insemineert.
Verder is op de instelling waarbij de donoren zich melden straks de Wet veiligheid en kwaliteit
lichaamsmateriaal (WVKL) van toepassing. Ik ga er daarbij vanuit dat de donor zijn sperma
inlevert bij de arts/instelling waarna later op dat adres ook de patiënt geïnsemineerd gaat
worden. De arts/instelling dient dan een erkenning als orgaanbank te hebben want de WVKL eist
dat lichaamsmateriaal dat beschikbaar komt voor geneeskundige behandeling wordt aangeboden
aan een erkende orgaanbank.
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport