Lerarentekort teruggelopen ten opzichte van vorig jaar
Onderzoek naar de stand van zaken van het Amsterdamse lerarentekort
22 september 2003 - Remco Asselbergs
In Amsterdam is het lerarentekort ten opzichte van 2002 teruggelopen.
In het basisonderwijs is het tekort gehalveerd; momenteel zijn er 73
vacatures onvervuld tegen 145 vorig jaar. Het probleem van de
tijdelijke vervanging van zieke leraren is ongeveer hetzelfde
gebleven; 26 zieke leraren zijn niet vervangen tegen 25 vorig jaar.
Voor het basisonderwijs geldt dat ook dit jaar Amsterdam nog veel meer
vacatures heeft dan de andere grote steden en gemeenten.
In het voortgezet onderwijs is het tekort aan leraren ook verminderd;
er zijn 27 vacatures niet vervuld tegen 45 vorig jaar. De Amsterdamse
scholen voor het voortgezet onderwijs ondervinden minder problemen met
opvullen van vacatures dan vorig jaar, maar ten opzichte van andere
gemeente loopt Amsterdam achter.
Dit blijkt uit twee onderzoeken die gedaan zijn naar het lerarentekort
in Amsterdam. Het Initiatief Leraren Tekort (ILA) heeft net als vorig
jaar een inventarisatie gemaakt van het aantal vacatures en de
opvulling hiervan in de Amsterdamse scholen voor basis en speciaal
(basis) onderwijs. Tevens heeft het onderzoeksbureau Regioplan het
aantal openstaande vacatures aan het begin van het schooljaar in het
basisonderwijs, voorgezet onderwijs en instellingen voor Beroeps- en
Volwasseneneducatie geïnventariseerd.
De onderzoekers zetten de onderzoeksgegevens in een perspectief; ze
geven aan dat de vraag naar nieuw personeel de komende jaren alleen
maar zal toenemen als gevolg van de vergrijzing. Het aantal
inschrijvingen bij lerarenopleidingen is gestegen, maar de toekomstige
uitstroom van de opleiding is niet voldoende om het gevolg van de
vergrijzing te dekken. De verklaring voor de terugloop van het aantal
vacatures kan deels worden gevonden in de economische recessie en is
dus van tijdelijke aard.
Amsterdamse maatregelen
Het onderzoek van Regioplan heeft dit jaar expliciet aandacht besteed
aan de situatie van het lerarentekort in de vier grote steden (G4).
Hieruit blijkt dat de tekorten in met name de G4 groot blijven en dat
het opvullen van vacatures ten opzichte van de minder grote steden en
gemeenten achterblijft.
Rijksmaatregelen worden echter gelijk over het land gespreid in plaats
van daar te investeren waar de problemen het grootst zijn. Hierdoor
komt een effectieve inzet van de (financiële) Rijksmiddelen
onvoldoende uit de verf.
Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren zijn voldoende
leerkrachten een noodzakelijke voorwaarde. Om hiervoor te zorgen is de
bestaande samenwerking tussen besturen voor primair en speciaal
onderwijs (ILA) uitgebreid. De Amsterdamse scholen, opleidingscentra,
vakbonden stadsdelen en andere betrokkenen (verenigd in het APO, het
Amsterdams Platform Onderwijs en Personeelstekort ) en de wethouder
Onderwijs, Rob Oudkerk, hebben de handen ineengeslagen om het
lerarentekort aan te pakken.
De doelstelling is dat de Amsterdamse scholen de meest aantrekkelijke
onderwijswerkgevers in de regio worden. Het streven is dat het tekort
aan leraren in 2006 is opgelost. Enerzijds door maatregelen die het
interessant maken voor leerkrachten om in het onderwijs in Amsterdam
te werken en te blijven werken, anderzijds door het bieden van een
goede werkomgeving. Voor dit laatste zal er de aankomende jaren fors
extra geïnvesteerd worden in goede onderwijshuisvesting.
Zo is er in de begroting van 2004 van de gemeente Amsterdam voor het
wegwerken van achterstallig onderhoud en vervangende nieuwbouw van
slooprijpe schoolgebouwen voor het voortgezet en speciaal onderwijs
EUR 100 miljoen toegevoegd aan het al beschikbare budget voor het
opknappen van schoolgebouwen. Daarmee is tot 2008 een bedrag van EUR
250 miljoen beschikbaar. Voor verbeteren en moderniseren van de
inventaris van VMBO-scholen is EUR 2,5 miljoen uitgetrokken. Om te
garanderen dat in de komende jaren voldoende leraren voor de klas
staan trekt Amsterdam EUR 2 miljoen uit om meer zij-instromers in het
onderwijs te krijgen en te houden. Daarnaast verdubbelt de gemeente de
parkeervergunningen voor onderwijsinstellingen en stelt meer woningen
voor personeel beschikbaar. Tenslotte komt er een extra beloning voor
het behouden en aantrekken van leraren in het basisonderwijs in
achterstandswijken. Daarvoor is EUR 750.000 beschikbaar.
De maatregelen van verschillende partijen (scholen, opleidingscentra,
vakbonden stadsdelen, andere betrokkenen en de gemeente) in het
Amsterdamse onderwijs beginnen steeds meer vruchten af te werpen. Zo
zijn onlangs de eerste Limburgse PABO-afgestudeerden aan tijdelijke
woonruimte in Amsterdam-West geholpen en zijn als invaller aan de slag
gegaan.
Pb-158
© Gemeente Amsterdam