Informatie voor de pers. Vrije Universiteit Amsterdam.
11/09/2003
---
Internationaal congres over menselijke netwerken en ICT
Socioloog Marleen Huysman van de afdeling Bedrijfswetenschappen
organiseert vrijdag 19 tot en met zondag 21 september een conferentie
getiteld Communities and Technologies. Meer dan tweehonderd
sociologen, psychologen, computerdeskundigen, bedrijfskundigen en
informatici uit de hele wereld stellen zich daar de vraag hoe sociale
gemeenschappen technisch ondersteund kunnen worden en wat de sociale
gevolgen hiervan zijn.
Sociale gemeenschappen, ook wel communities genoemd, zijn zowel van
belang binnen organisaties als in privé-levens. Privé-gemeenschappen
zijn bijvoorbeeld sport- of patiëntenverenigingen, kerken en mensen
met dezelfde hobby die elkaar op beurzen tegenkomen. Binnen
werkgerelateerde communities, communities of practice genoemd, werken,
leren en innoveren mensen erop los door middel van informele sociale
relaties. Communities of practice worden steeds populairder binnen het
bedrijfsleven. Het besef groeit dat gemeenschapsverbanden niet alleen
voor samenlevingen, maar ook voor bedrijven een belangrijke maar vaak
verwaarloosde welvaartsbron betekenen.
Mensen gaan steeds meer sociale relaties aan op het internet, zoals in
chatrooms of via fora op websites van hobbyclubs. Voor sociale
wetenschappers is het interessant om te analyseren of en hoe het
internetgebruik deze relaties beïnvloeden. Huysman: "Je ziet
bijvoorbeeld vaak dat iemand op den duur de leiding neemt, zoals bij
Linux, een online community die met input van de deelnemers een
besturingssysteem voor computers tot stand brengt. Vaak is het zo dat
de discussie ophoudt als de leider ermee stopt. Allerlei mechanismen
spelen een rol en je kunt er weinig invloed op uitoefenen. De vraag is
of deze mechanismen binnen "real life" communities anders zijn dan
binnen online communities."
Voor ICT- en computerdeskundigen is het relevant hoe zij online
communities kunnen ondersteunen. Ze willen weten waar ze aan moeten
denken wanneer ze een virtuele omgeving creëren. Maar hoe ver kun je
gaan met ICT? "Je kunt netwerken bijvoorbeeld in kaart brengen", zegt
Huysman, "en dat kan uitgroeien tot een leuke hobby, net zoals mensen
hun stamboom willen onderzoeken. Iemand die jij van roeien kent,
blijkt bijvoorbeeld iemand te kennen die jij weer via je werk kent."
Volgens Huysman moeten we echter kritisch blijven ten opzichte van de
rol die ICT kan spelen op het gebied van communities. "Het is net als
met "kennismanagement": het is een illusie om alle kennis uit de
hoofden van medewerkers in een database te stoppen. Dat kan niet en
mensen raadplegen zo"n systeem ook niet graag." Het nieuwe
kennisgebied "online communities" vraagt dus om een nauwe samenwerking
tussen sociale wetenschappen en de ICT.
Huysman organiseert het congres samen met Etienne Wenger,
computerdeskundige uit de VS en grondlegger van het begrip community
of practice, en met Volker Wulff, computerdeskundige verbonden aan de
Universiteit van Siegen in Duitsland. Ze ontmoette hen in de Verenigde
Staten toen ze werkte aan haar boek Knowledge Sharing in Practice over
het belang van sociale relaties bij kennisdelen en de sociale gevolgen
wanneer kennisdeling via ICT plaatsvindt. Ook Wulff en Wenger waren op
dat moment bezig met een boek over sociale netwerken. Wulff beschreef
vooral de technische kant, Wenger was bezig met zijn tweede boek over
de praktijk van communities of practice. Ze waren het erover eens dat
het nodig was een brug te slaan tussen de verschillende vakgebieden.
De conferentie Communities and Technologies, die vanaf nu
tweejaarlijks gaat plaatsvinden, is de eerste aanzet hiertoe.
Vrije Universiteit Amsterdam