Gemeente Haarlem


19 september 2003

170/03
Gemeente Haarlem, sector Stedelijke Ontwikkeling

Persbericht



Datum
Informatie bij
Contactpersoon
Doorkiesnummer(s)
Nummer
BEGROTING 2004 IN TEKEN VAN EXTRA BEZUINIGINGEN
Ombuigingsoperatie moet structurele oplossingen bieden

Het financiële beeld bij de Begroting 2004 is somberder dan werd verwacht bij de presentatie van de Kadernota begin juni. Dit is voornamelijk het gevolg van de recente rijksbezuinigingen. Naast de bezuinigingen die in de Kadernota werden voorgesteld, is het nodig om voor een bedrag van dik vijf miljoen euro extra te bezuinigen. De hoogte van het totale bedrag is zodanig dat het gemeentebestuur moeilijke keuzes moest maken O ja? welke keuzes zijn er dan gemaakt???. Daarbij is lastenverzwaring voor burgers en bedrijven achterwege gebleven en blijft de aanpak van achterstallig onderhoud prioriteit houden.

Bij de Kadernota bleek het mogelijk om een structurele oplossing te vinden voor een tekort van 1,3 miljoen euro door minder vaak externen in te huren. Nu komt daar onverwacht een bedrag van ruim 5,3 miljoen euro bij. De ongekende omvang van de korting op het gemeentefonds werd pas na de zomervakantie duidelijk. In de Begroting 2004 kan dit gat alleen worden gedicht met voornamelijk incidentele maatregelen. Het is de bedoeling om voor de volgende Kadernota het tekort met structurele bezuinigingen te dekken.

Ombuigingsoperatie
De tekorten op de begroting tekenen zich niet alleen volgend jaar af, maar ook in de jaren daarna. Het college heeft daarom een traject in gang gezet om voorstellen voor een ingrijpende ombuigingsoperatie te ontwikkelen. Drie elementen zijn daarin van belang. Er is inmiddels een stuurgroep (de wethouders Grondel, De Lange en Visser) aan het werk gegaan die de gemeente Haarlem op alle terreinen vergelijkt met andere gemeenten (benchmark). Die groep gaat tevens bekijken hoe de hoofdpunten van het Beleidsprogramma 2003-2006 zich verhouden met de activiteiten die de gemeente uitvoert. Ten slotte is het voorstel gedaan om - aansluitend op een initiatief uit de gemeenteraad - een fundamentele discussie te voeren over taken en verantwoordelijkheden van de gemeente. In de Kadernota 2004 moet de ombuigingsoperatie leiden tot structurele bezuinigingsvoorstellen. De omvang daarvan is berekend op een bedrag van 6,4 miljoen euro in 2005, oplopend tot 12,4 miljoen in 2008.

Minder geld in 2004
Het merendeel van de extra bezuinigingen in 2004 (5,3 miljoen) zijn noodzakelijk door een lagere algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dat is het gevolg van aanvullende bezuinigingen waartoe het kabinet Balkenende pas onlangs heeft besloten. De gemeente wordt verder geconfronteerd met hogere personeelslasten doordat ABP (pensioenen) en IZA (ziektekostenverzekering) hun premies gaan verhogen. Ten slotte zijn er tegenvallers die samen een bedrag van 1,1 miljoen euro in de min opleveren. Het gaat daarbij om hogere kosten van de Wet Voorzieningen Gehandicapten, de tijdelijke exploitatienadelen bij schouwburg en concertgebouw wegens vertragingen in de bouwprojecten, het aanhouden van kantoorgebouw Koningstein, de kosten van (voormalige) raadsleden en wethouders en de vertraging in de fusie van de Archiefdienst voor Kennemerland met het Rijksarchief Noord-Holland.

De gemeente Haarlem heeft samengevat minder geld door:
Lagere algemene uitkering uit gemeentefonds (rijksbezuiniging) 3,2 mln
Hogere premies voor ABP en IZA (personeelslasten) 1,0 mln
Overige ontwikkelingen (diverse begrotingsposten) 1,1 mln

Bijzondere bijstand
Het rijk schaft volgend jaar de categoriale bijzondere bijstand af en voert daarom een korting door in de algemene uitkering die Haarlem krijgt uit het gemeentefonds. De directe uitgaven die de gemeente in het kader van die categoriale bijzondere bijstand deed bedragen 1,3 miljoen euro. Een bedrag dat met name werd besteed aan de 250-euroregeling, de kabelbijdrage en de bijdrage voor vrije tijdsbesteding. Deze bijdragen moeten als gevolg van de rijksbezuiniging volgend jaar worden afgeschaft.

Sluitende begroting
Het college kan niet vooruitlopen op de komende kerntakendiscussie en gaat volgend jaar met name door incidentele maatregelen een sluitende begroting realiseren. Daarbij is afgezien van lastenverzwaring voor burgers en bedrijven. Ook blijft er ruimte voor nieuw beleid, waarbij met name wordt ingezet op de aanpak van het achterstallig onderhoud.

De gemeente Haarlem gaat minder geld uitgeven door:
Omzetting projectenfonds in investeringen (incidenteel) 2,5 mln
Afschaffen categoriale regelingen bijzonder bijstand (structureel) 1,3 mln
Lagere rentekosten (incidenteel) 0,8 mln
Onttrekking reserve Werk en Inkomen (incidenteel) 0,5 mln
Diverse kleine posten 0,2 mln

Geen lastenverzwaring
De voorstellen van het college leiden komend jaar niet tot lastenverzwaring voor burgers en bedrijven. De gemeentelijke tarieven worden zoals gebruikelijk wel aangepast aan de inflatie of volgen de werkelijke kostenstijging indien kostendekkendheid het uitgangspunt is.

Meer onderhoud, minder ontwikkeling
In het door de gemeenteraad eind juni aangenomen amendement nummer 63 wordt onder meer uitgesproken om 15 miljoen euro extra te investeren in het wegwerken van achterstallig onderhoud. De jaarlijkse extra uitgave die dit oplevert wordt betaald uit het verminderen van uitgaven voor de zogeheten ontwikkelingstrajecten. Dat betekent dat uitvoering van dit amendement budgettair neutraal zal plaatsvinden. Het college komt over enkele weken met een concreet voorstel.

Ondanks de noodzakelijke forse bezuinigingsinspanning staan er nieuwe uitgaven in de Begroting 2004. Hiertoe was al bij de Begroting 2003 besloten. Het gaat om een miljoen euro die is verdeeld over met name de beleidsvelden veiligheid en handhaving, zorg en cultuur, onderhoud en mobiliteit. Voor versterking van het onderhoud van de openbare ruimte (wegen, bruggen, pleinen etc.) en scholen (extra investering) is ongeveer eenderde van dit bedrag bestemd.

Vervolg
De fractievoorzitters van de politieke partijen in de gemeenteraad zijn inmiddels op de hoogte gesteld van de hoofdlijnen van de begroting. De gedrukte versie van de Begroting 2004 verschijnt op donderdag 9 oktober. Behandeling in de gemeenteraad is voorzien op 10, 12, 13 en 14 november.

Sector CS/afdeling Communicatie
Hans Veld
023-5113068
---- --