Milieu- en Natuurbeleid Balkenende-2:
Efficiënt maar risicovol
16 september 2003
Het kabinet Balkenende-2 weet 900 miljoen euro op de milieu-uitgaven
van de overheid te besparen zonder grote nadelige effecten voor het
milieu. In het klimaatbeleid wordt op de overheidsuitgaven bespaard
door maatwerk bij het stimuleren van duurzame energie, doorberekening
van kosten naar de consument en het inboeken van financiële
meevallers. Zo is de aankoop van emissiereductie van broeikasgassen in
het buitenland momenteel goedkoper dan oorspronkelijk begroot. Een
mogelijke kostenstijging van deze emissiereductie in het buitenland is
een risicofactor voor het klimaatbeleid.
Voor natuur en reconstructie van het landelijk gebied wordt in de
periode 2004-2007 per saldo 600 miljoen euro meer ingezet dan tijdens
Balkenende-1. Daarmee is de komende 4 jaar voldoende geld begroot om
de kabinetsdoelstelling voor uitbreiding van de Ecologische
Hoofdstructuur te realiseren. Deze realisatie heeft echter risicos.
Het kabinet zet sterk in op particulier natuurbeheer, waarvoor tot op
heden slechts geringe belangstelling bestaat. Daarnaast vergroot de
decentralisatie van het ruimtelijk beleid de risicos op versnippering,
terwijl juist grotere samenhangende natuurgebieden nodig zijn om de
natuur zich aan te laten passen aan de klimaatverandering.
Doorgeschoven rekeningen
Sommige besparingen op de korte termijn vereisen op langere termijn
verdergaande inspanningen. Zo zullen de kosten voor de EHS in geval
van particulier natuurbeheer nog decennia lang op de begroting drukken
en worden ook de kosten van de bodemsanering naar de toekomst
verschoven. Het langer openhouden van Borssele (een besluit van het
kabinet Balkenende-1) vergroot de nog zeer lang te bewaren hoeveelheid
kernafval.
Voor geluidhinder bezuinigt het kabinet op het plaatsen van
geluidsschermen en stelt het meer geld beschikbaar voor structurele,
lange termijn gerichte (internationale) oplossingen. Voorbeelden zijn
het onderzoek naar en (proef)toepassing van geluidsarm wegdek. Dit
gaat ten koste van het oplossen van bestaande knelpunten, waardoor
meer mensen langer hinder zullen blijven ondervinden van lawaai en
luchtverontreiniging.
Voortzetting dalende milieutrends, maar doelstellingen blijven buiten
bereik
Ook onder het huidige kabinet zullen de dalende trends in de emissies
naar het milieu zich voortzetten. Uitzondering blijft de emissie van
CO2. Per saldo leidt het voorgenomen kabinetsbeleid nauwelijks tot
extra uitstoot van milieuverontreinigende stoffen. De internationale
verplichtingen op het terrein van verzurende emissies (SO2, NOx en
VOS) en luchtkwaliteit (NO2 en fijn stof) blijven echter bij de
huidige kabinetsvoornemens buiten bereik. Het blijft onzeker of
Nederland aan zijn Kyoto-verplichting voor 2010 kan voldoen.
Op verzoek van de Tweede Kamer en de minister van VROM heeft het
Milieu- en Natuurplanbureau (MNP) van het RIVM de milieu-en
natuureffecten van het Hoofdlijnenakkoord van het Kabinet Balkenende-2
beoordeeld. De concretisering van de Kabinetsvoornemens in de
Begroting 2004 is hierbij meegenomen.
Postbus 1, 3720 BA Bilthoven, T:030-2749111, F:030-2742971