Persbericht 10-9-2003
Hematopoietische stamcellen
Alternatieven voor beenmerg-transplantatie winnen terrein
Beenmergtransplantaties worden steeds vaker vervangen door een andere
behandeling. Bloedvormende stamcellen voor patiënten met bloedziekten
of bepaalde tumoren kunnen inmiddels namelijk ook uit bloed gewonnen
worden. De donor krijgt dan stoffen toegediend die het aantal
stamcellen in het bloed doen toenemen, en staat vervolgens bloed af.
Deze methode wint snel terrein. Dit is een van de ontwikkelingen op
het gebied van stamcellen waarover de Gezondheidsraad rapporteert, in
een advies dat vandaag wordt aangeboden aan de minister van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Door nieuwe technieken kan het huidige tekort aan donors van
bloedvormende stamcellen teruggedrongen worden. Het afnemen van bloed
na stimulatie van de stamcellen is minder belastend voor donoren dan
het afstaan van beenmerg, en de drempel is dus lager. De resultaten
voor de ontvangers, bijvoorbeeld patiënten met leukemie, zijn
bovendien even goed als bij beenmergtransplantatie. In toenemende mate
wordt het beenmerg van de ontvangende patiënt daarbij niet volledig
uitgeschakeld. Dat is voor de patiënt minder belastend, en brengt
minder risico's met zich mee.
Een ander alternatief voor beenmergtransplantatie is het gebruik van
bloed uit de navelstreng. Een beperking op dit moment is dat het
aantal stamcellen dat per keer gewonnen wordt relatief klein is.
Onderzoek moet uitwijzen hoe in de praktijk door celdeling grotere
hoeveelheden te verkrijgen zijn. Ook kan navelstrengbloed wellicht
voor algemeen gebruik opgeslagen worden.
Opslag van stamcellen uit navelstrengbloed voor toekomstig eigen
gebruik door het kind is daarentegen weinig efficiënt. De kans dat
iemand de bewaarde stamcellen later zal gebruiken is namelijk zeer
gering. Zinvoller is de weg van algemene opslag en nauwkeurige
matching met ontvangers. Nieuwe laboratoriumtechnieken maken een
steeds preciezere matching mogelijk.
Omdat de toepassing van bloedvormende stamcellen afkomstig van donoren
waarschijnlijk zal toenemen, moet nader onderzocht worden hoe
afweerreacties onderdrukt kunnen worden. Verder moet onderzoek
uitwijzen of stamcellen op termijn ook andere cellen kunnen
voortbrengen, bijvoorbeeld voor lever of hartspier. Donororganen
blijven voorlopig echter nog onmisbaar.
Wettelijk gezien zijn er op dit moment voldoende waarborgen voor de
bescherming van donoren en veilig gebruik van stamcellen. Het aantal
centra dat stamceltransplantaties uitvoert is ook voldoende.
Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt dr PA Bolhuis, tel. (070)
340 7717, e-mail: pa.bolhuis@gr.nl.
10 september 2003
Disclaimer
De Gezondheidsraad is lid van het International Network of Agencies
for Health Technology Assessment (INAHTA).
INAHTA bevordert de uitwisseling en samenwerking tussen de leden van
het netwerk.
Copyright 1902 - 2002 Gezondheidsraad ::