Aedes

Verdere toename krapte woningmarkt

12 september 2003

Ondanks de inspanningen van woningcorporaties is de run op huurwoningen enorm groot en is het aantal vrijgekomen huurwoningen in 2002 verder teruggelopen. Kwamen er in 2001nog 221.000 woningen vrij voor nieuwe verhuur, in 2002 is dit aantal gezakt naar 204.000 woningen. Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van Aedes vereniging van woningcorporaties. Aedes roept gemeenten en projectontwikkelaars op om met de corporaties te gaan praten als de geplande bouw van koopwoningen niet van de grond komt. Dan kunnen die bestaande locaties worden aangepast aan de vraag naar huurwoningen.

Er komen niet alleen minder woningen vrij, ook het aantal reacties op een vrijgekomen huurwoning neemt toe. In 2002 werd gemiddeld door 74 potentiële huurders op een woning gereageerd, terwijl dat in 2001 nog 64 keer was. De gemiddelde wachttijd loopt in 2002 verder op naar 2,9 jaar, ten opzichte van 2,6 jaar in 2001. Wat opvalt is dat de krapte op de huurwoningenmarkt zich in 2001 vooral manifesteerde in de vier grote steden. In 2002 blijken ook de provincies meer last te krijgen van de stagnatie op de huurwoningenmarkt.

De krapte op de huurmarkt is vooral ontstaan doordat een koopwoning voor velen onbereikbaar is geworden. Daardoor blijven veel mensen in een betaalbare huurwoning zitten waardoor er geen doorstroming ontstaat van huur- naar koopwoningen of van huur- naar duurdere huurwoningen. Ook is de toeloop van starters veel groter dan een aantal jaren geleden. De vraag naar huurwoningen is enorm terwijl de bouwproductie achter is gebleven. Vooral ouderen en starters zijn de dupe van de ontwikkelingen op de huurmarkt. Starters zijn genoodzaakt langer thuis te blijven wonen, terwijl ouderen blijven zitten in een woning die niet bij hun levensfase past. Ook woningzoekenden met urgentie hebben te maken met lange wachttijden.

Aedes is niet verrast door de toenemende krapte op de huurwoningenmarkt. Vorig jaar werd door de brancheorganisatie van woningcorporaties al de noodklok geluid. Ook werd toen al duidelijk dat de situatie de komende jaren niet zou verbeteren. Een woningmarktprobleem is namelijk niet van de ene op de andere dag op te lossen.

Wat doen woningcorporaties eraan? Woningcorporaties doen veel om de krapte op de huurmarkt op te lossen. Vooral de groepen die het meest last hebben van de krapte op de huurmarkt krijgen de volle aandacht van corporaties. Zo zijn corporaties bezig om voor ouderen een inhaalslag te maken en voor hen aangepaste woningen (met zorg en welzijnsmogelijkheden in de nabije omgeving) te realiseren. In korte tijd willen woningcorporaties 50.000 nieuwe woningen bouwen en worden 30.000 bestaande woningen geschikt gemaakt voor ouderenhuisvesting. Ook voor studenten wordt er aanzienlijk meer gebouwd. In twee jaar tijd (2002-2004) komen er in totaal 7000 extra kamers bij.

Geplande woningbouwproductie Daarnaast hebben de Nederlandse woningcorporaties plannen klaarliggen om tot 2007 146.000 woningen te gaan bouwen. Dit gaat echter niet overal even gemakkelijk. Zo hebben bouwende corporaties veel last van soms onnodige en vaak beperkende wet- en regelgeving en het toenemende aantal bezwaarprocedures. Ook is het niet altijd eenvoudig om in samenwerking met gemeenten tot goede afspraken te komen. Er zijn voor woningcorporaties niet altijd goede locaties beschikbaar en er komt veel grond in het bezit van projectontwikkelaars.

Financiën zijn overigens niet het probleem bij het bouwen van nieuwe woningen. Woningcorporaties kunnen in principe zo aan de slag. Mocht een woningcorporatie niet in staat zijn een financiering rond te krijgen, dan zijn collega-corporaties bereid in te springen door bijvoorbeeld garant te staan bij het aangaan van leningen.