OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND
Promotie-onderzoek: Kwaliteit leiderschap bepaalt kwaliteit op
De kwaliteit van de leider bepaalt de kwaliteit van de opleiding. Dat
concludeert Ab Reitsma op basis van zijn onderzoek naar de
onderwijsvisitatie van de hbo-opleidingen Personeel & Arbeid.
Inspirerend én zakelijk leiderschap dat zich kenmerkt door het creëren
van vertrouwen en een gefaseerde aanpak, maakt leiderschap dé
succesfactor voor de kwaliteit van een P&A-opleiding. Zijn
onderzoeksresultaten zijn gerapporteerd in het proefschrift 'Kritische
succesfactoren bij visitatie en kwaliteitsverbetering van
P&A-opleidingen', waarop hij op 12 september hoopt te promoveren aan
de Open Universiteit Nederland.
Reitsma onderzocht bij zes instellingen hoe de opleiding Personeel &
Arbeid functioneerde vóór de visitatie, hoe de opleiding de
visitatieperiode heeft doorgemaakt en wat de gevolgen van de visitatie
waren in de periode erna. Hij concludeert onder andere dat de
P&A-visitatie procedureel gebrekkig is verlopen. Het doel van de
visitatie was kwaliteitscontrole en het verbeteren van bestaande
structuren. Uiteindelijk richtte de commissie zich alleen op
kwaliteitscontrole. Criteria zoals bedrijfscultuur, HRM en leiderschap
speelden bij de beoordeling nauwelijks mee. Bovendien rammelde de
aanpak: materiaal raakte zoek en motivaties van beoordelingen waren
vaak strijdig.
De visitatie heeft wel een belangrijke impuls gegeven aan de
kwaliteitsverbetering van de opleidingen. Vooral leidinggevenden zijn
door de visitatie onder druk komen te staan. De visitatie dwingt
immers tot het creëren van een professionele cultuur. Dan blijkt dat
sturing van het personele en culturele proces, door inspirerend én
zakelijk leiderschap doorslaggevend is als het gaat om effectieve
kwaliteitsverbetering. Uit het promotie-onderzoek is gebleken dat het
curriculum en de organisatiestructuur minder van belang zijn voor het
effectief functioneren van een opleiding in termen van kwaliteit.
Ab Reitsma (49) uit Spijk, alumnus van de Open Universiteit Nederland,
werkte als docent bij de P&A-opleiding van de Hanzehogeschool
Groningen toen in 1995 de onderwijsvisitatie P&A van start ging. Hij
maakte het hele visitatieproces en de daaropvolgende inspanningen tot
verbetering van de opleidingskwaliteit van dichtbij mee. Geboeid door
het proces, besloot hij zijn promotieonderzoek daaraan te wijden.