Opkopzorg
Eerste indrukken zijn positief
Derde reeks regionale bijeenkomsten gestart
Vanaf eind augustus is een nieuwe reeks regionale bijeenkomsten aan de
gang. Nu luisteren vooral het ministerie van VWS en het CVZ naar de
eerste ervaringen met de gemoderniseerde AWBZ.
Tot nu toe hield het ministerie van VWS twee rondes regionale
bijeenkomsten over de modernisering van de AWBZ. De eerste reeks ging
vooral over de beleidsontwikkeling, de tweede over de implementatie.
Per 1 april is de stap gezet van aanbod- naar vraagsturing in de AWBZ.
De eerste ervaringen zijn er, en daarover gaat de derde reeks van
regionale bijeenkomsten, weer 24 in totaal. Na acht bijeenkomsten met
gemiddeld zo´n honderd deelnemers kunnen we een bescheiden impressie
geven.
Grenzen
De eerste bijeenkomsten waren geanimeerd en informatief. Regelmatig
ontsponnen zich pittige discussies, vooral als er duidelijke cases aan
de orde waren. Want herhaaldelijk begeven cliënten, RIO´s,
zorgkantoren en aanbieders zich op elkaars terreinen. Of zitten op
elkaar te wachten. De scheiding van bevoegdheden en
verantwoordelijkheden is nog niet overal even scherp. Dat mogen we
natuurlijk ook niet verwachten na een dikke vier maanden werken in de
nieuwe opzet. Maar in elke regio worden de grenzen verkend en ontstaan
al werkende afspraken.
De RIO´s
De RIO´s lijken het functiegericht indiceren aardig onder de knie te
hebben. Opgelopen achterstanden zijn (bijna) weggewerkt en nu kunnen
zij zich concentreren op de inhoudelijke invulling. Vooral het
formuleren van uitgangspunten voor het indiceren van de verschillende
functies en de bijbehorende klassen heeft prioriteit. De RIO's geven
aan dat zij last hebben van frictie in de samenwerking tussen gemeente
en het misterie van VWS. En ze hebben behoefte aan landelijke
richtlijnen vanuit het ministerie. Bert Holman van het ministerie
houdt dit laatste punt af. "Uitgangspunten moeten juist in de praktijk
worden ontwikkeld en pas daarna vastgelegd", aldus Holman.
De zorgkantoren
Een van de managers van een zorgkantoor merkte op dat 1 april 2003
niet zo´n bijzondere datum was. Al voor die datum waren zij intensief
bezig met de ommezwaai naar vraaggerichte zorg en dat zijn ze nu nog
steeds. Veel zaken moeten in de dagelijkse praktijk worden ingevuld.
Een en ander vergt nog veel overleg en afstemming, zowel intern als
met de zorgaanbieders en de RIO´s. Het directe contact met de
individuele cliënt is eveneens toegenomen. Nog niet ieder zorgkantoor
blijkt al op orde te zijn wat betreft de informatievoorziening aan de
cliënt. Dit geldt ook voor andere taken van het zorgkantoor, als
wachtlijstbemiddeling en zorginkoop. De zorgkantoren geven aan dat -nu
er functiegericht wordt geïndiceerd- zij grote behoefte hebben aan een
passende bekostingssystematiek. Her en der beginnen de
onderhandelingen met de aanbieders. Lijkt interessant te worden, omdat
in een aantal sectoren de wachtlijsten zijn verdwenen.
Cliënten
De cliënt(vertegenwoordiging) maakt zich zorgen over de
informatievoorziening aan en ondersteuning van de cliënt. Een
vertegenwoordigster van een van de ouderenbonden verwoordde het heel
duidelijk. "Voor mijn generatie, die van de jongere oudere, is de
modernisering van de AWBZ een zegen. Voor de oudere is het echter een
opgave. Zij zijn blij dat ze langer thuis kunnen blijven wonen, maar
moeten vervolgens zelf enorm veel regelen." Het is de vraag of de
cliënten voldoende toegerust zijn om bewust keuzes te maken. "Moet er
niet een landelijk publiciteitsoffensief komen?", vraagt menigeen in
de zaal zich af. Zowel CVZ als het ministerie vinden dat deze
informatietaak in de regio´s opgepakt moet worden. Holman pleit zelfs
voor een rol van de RPCP´s als een consumentenbond in zorgland. Zij
wijzen de cliënten de weg naar de beste zorg tegen de beste prijs.
Aanbieders
De zorgaanbieders lopen zich warm voor de onderhandelingen met de
zorgkantoren. Hoe ver ze daar mee zijn, verschilt per aanbieder sterk.
Er zijn aanbieders die over de schotten heen kijken. Er zijn ook
nieuwe zorgaanbieders. CVZ heeft momenteel 87 aanvragen voor
toelatingen in behandeling. De aanbieders geven aan achter de
uitgangspunten van de awbz te staan maar dat de onzekerheid over de
nabije toekomst hen vaak afremt. Want hoe zit het met de kosten? En,
kan vraagsturing nog wel, nu 'Den Haag' gaat bezuinigen? Waar blijft
het verzekeringskarakter?
Het verminderen van de wachtlijsten zal de concurrentie bevorderen. De
indruk is dat de meerderheid van de zorgaanbieders de echte omslag
naar ondernemerschap nog moet maken. VWS ziet voor zichzelf hier een
stimulerende rol weggelegd. De aanbieders geven de overheid als advies
mee geen 'bureaucratisch pakhuis' van de awbz te maken. "De overheid
wil nog te veel zelf regelen. Geef ons aanbieders maar vrijere
kaders!"
Het loopt
Na de eerste bijeenkomsten is de indruk dat het in de regio´s loopt.
Nog niet op rolletjes, maar er lijken ook geen onoverkomelijke
barrières op de weg naar de modernisering van de AWBZ te liggen.
Er moet desondanks in de komende periode veel gebeuren.
Bekostigingsstructuur en informatievoorziening aan de cliënten zijn
daarin twee belangrijke thema´s.
Datum: 03-09-2003