Partij van de Arbeid

Den Haag, 3 september 2003

Bijdrage van Saskia Noorman (PvdA) aan het Algemeen Overleg over NV Kliq - 3 september 2003

Vooraf
Bij het SUWI-proces hebben we ervoor gekozen om reïntegratie een taak van de private markt te maken. Een deel van arbeidsvoorziening is verzelfstandigd: NV Kliq. Er ging een bruidschat mee en de aandelen bleven in handen van de Staat. Voor het bedrijf werd het zwaar weer. In no time waren er zo'n 600 private reïntegratiebedrijven. In mei vorig jaar zijn NV Kliq en Solvus strategisch gaan samenwerken. Deze samenwerking werd bestendigd door een aandelentransactie, waarbij Solvus 30% van de aandelen van Kliq overnam. Solvus streeft er naar het aandelenbezit uit te breiden 100%. Dat is tot op heden niet gebeurd. Wij gingen akkoord, met bedenkingen. Wel hebben we steeds zorg gehad dat de aandacht en expertise voor moeilijk plaatsbare werklozen overeind moest blijven. Kliq heeft aan het begin van dit jaar een sanering van 800 fte doorgevoerd om beter toegesneden te zijn op de markt. Dat bleek onvoldoende.

Probleem
Vlak voor de zomer werd duidelijk dat zware ingrepen nodig waren om Kliq-groep gezond te maken. Extern onderzoek gaf aan dat ingrijpende maatregelen nodig waren. De start van het bedrijf was achteraf toch te weinig marktgericht. Maar wie wist hoe de markt zich zou ontwikkelen? Vanaf mei is met het ministerie van Financiën overlegd over een doorstart in zeer afgeslankte vorm. De minister was onder voorwaarden bereid middelen ter beschikking te stellen.

Analyse
Kliq was in oorsprong gericht op moeilijk plaatsbare werklozen. Er werden coachingsystemen gehanteerd. De huidig reïntegratie markt met weinig vacatures, het systeem van 'no cure no pay', met betaling van 6 maanden na plaatsing en het alleen op de prijs gunnen van opdrachten door UWV en gemeenten, zijn ontwikkelingen waarvoor de duurdere op duurzame plaats gerichte systeem van Kliq vaak te duur was. De minister geeft zelf als drie oorzaken: A De marktomvang krimpt. Meer opdrachten naar de private markt en daling budgetten van publieke middelen (rijksbezuinigingen)bij de gemeenten. B De startpositie was niet goed. De organisatie was te groot en de kostprijs te hoog C De exacte ICT sturingsinformatie, waaruit blijkt dat KLIQ voor onderscheiden diensten een te hoge kostprijs heeft en niet efficiënt genoeg werkt, is pas nu beschikbaar.

Voortgang
Er komt een doorstart van Nieuw Kliq: slechts 600 van de 1450 Kliq-werknemers zullen meegaan. Oorspronkelijk zaten op die functie 3000 mensen bij arbeidsvoorziening twee jaar geleden. Het bedrijf krijgt een achtergestelde lening van maximaal E10 mln . De afwikkeling Kliq-oud kost E 68 mln, wordt voor E 38 door Kliq zelf gefinancierd. Er zullen na afwikkeling geen bovenmatige salarissen zijn. De minister zegt dat de afwikkeling past in de Europese richtsnoeren. Op termijn zal nieuw-Kliq worden verkocht.

Standpunt
Het is uitermate zuur dat in zo'n korte tijd de Kliq-ambitie is verdampt, vooral voor de mensen die zich gemangeld voelen en de gang van zaken ook niet meer vertrouwen. Vragen:
In welke mate is de minister van sociale zaken debet aan deze dramatische ontwikkeling? Is de start voldoende geweest? Zijn er lijken in de kast vanuit Arbo medeschuldig aan dit gebeuren? In welke mate heeft de minister van SZW en de wijze van aansturen van reïntegratie- opdrachten en 'no-cure no pay' bijgedragen aan een zo snel wegvallen van een landelijk gespreid en gespecialiseerd bedrijf? Wat betekent het voor de reïntegratie dat deze ervaring en technieken, zoals de wat meer kostbare coachingtechnieken verdampen door het alleen sturen op geld en output? Zullen de gemeenten straks blijven zitten met de moeilijkst plaatsbare, omdat de bedrijven via risicoselectie deze mensen laten zitten (zegt het veld)? Welke garanties zijn er dat het nieuwe Kliq overeind blijft? Is dit het eind van de bemiddeling naar duurzaam werk?


---- --