Het Nationaal Archief
Het VOC-archief op de Werelderfgoedlijst
Den Haag, 2 september 2003
In 2002 is er veel aandacht voor geweest: het VOC-archief. Rondom het
400 jarig bestaan van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)
werden nogal wat evenementen georganiseerd en ook de media had veel
aandacht voor dit stukje Nederlandse geschiedenis. En nu doet het
VOC-archief, waarvan een groot deel wordt bewaard door het Nationaal
Archief, wederom stof opwaaien: het wordt namelijk opgenomen in
UNESCO's register van het Geheugen van de Mensheid, de
werelderfgoedlijst van historische documenten.
Verlies en behoud
Het VOC-archief telt in totaal 34 miljoen pagina's, waarvan 1,4
kilometer in het Nationaal Archief te vinden is. Het grootste deel van
het archief, maar liefst 2,5 kilometer, ligt in Jakarta. Overige delen
van het archief liggen in Kaapstad, Colombo, Madras en Londen. Het
Nationaal Archief heeft het VOC-archief voorgedragen bij UNESCO om
zoveel mogelijk van dit verdeelde archief te behouden. Vooral het deel
in Madras baart grote zorgen. Daar zijn veel papieren uit het archief
zo verzuurd, dat ze niet meer gered kunnen worden. Om verder verlies
te voorkomen, is het van groot belang dat de rest van het archief zo
snel mogelijk op microfilm wordt gezet. Wordt het archief in het
Memory of the World register opgenomen, dan is er meer kans om dit
unieke VOC-erfgoed te behouden.
Steunbetuigingen
Ook de andere landen waar delen van het VOC-archief liggen, staan
achter de opname van het VOC-archief op de werelderfgoedlijst. Het
Nationaal Archief ontving onder meer steunbetuigingen van het
Nationaal Archief van Zuid-Afrika en het Nationaal Archief van
Sri-Lanka. Beide archieven benadrukken in de steunbetuigingen nog eens
het belang van het VOC-archief en omschrijven het als 'historisch van
grote waarde omdat het hier om een belangrijk stuk van de
wereldgeschiedenis gaat'. Het Nationaal Archief van Zuid-Afrika wijst
tevens op het belang van het archief met betrekking tot de
geschiedenis van de slavernij.
Internationaal
In 1992 lanceerde UNESCO, de culturele poot van de Verenigde Naties,
de 'Memory of the World'-lijst met als doel het beschermen en promoten
van het werelderfgoed. Het programma van de 'Memory of the World'
zorgt ervoor dat er op internationaal niveau informatie kan worden
uitgewisseld. In 53 landen, waaronder Afghanistan, India, Libanon,
Polen en Tanzania, zijn nationale comités gevormd die zich onder
andere bezig houden met identificatie van erfgoed, het behoud van
erfgoed en toegang tot archieven. Dit jaar zijn er 23 collecties van
20 landen voorgedragen om opgenomen te worden in het Memory of the
World-register van UNESCO. Binnen enkele weken zal het certificaat
voor het VOC-archief worden uitgereikt door de directeur-generaal van
de UNESCO.
Meer informatie
UNESCO heeft een persbericht doen uitgaan waarin alle collecties van
historische documenten beschreven worden die binnenkort aan het
Geheugen van de Mensheid-Register worden toegevoegd.
TANAP is een project om wereldwijd de VOC-archieven beter te bewaren
en toegankelijk te maken. In dit project werken archieven
en universiteiten uit Nederland, Zuid-Afrika en Azië samen. Meer
informatie vindt u op www.tanap.net.