persbericht / nr. 1746
2-september-2003
Netwerk rond agrarische ondernemer krijgt grotere rol bij innovatie
De toepassing van milieuvriendelijke technieken verloopt in de land-
en tuinbouw minder snel dan beoogd. Het ministerie van LNV wil daarom
een nieuwe impuls geven aan op duurzaamheid gerichte innovaties. Het
innovatieproces zou kunnen worden versneld door de omgeving van de
agrarische ondernemer er meer bij te betrekken. In opdracht van het
ministerie ontwikkelde een projectteam van LEI, PPO en IMAG hiervoor
het concept van socio-technische netwerken. Dit zijn op innovatie
gerichte samenwerkingsverbanden tussen agrarische ondernemers en hun
omgeving: toeleveranciers, verwerking en distributie,
kennisorganisaties en overheid. Dit jaar starten chrysantentelers en
akkerbouwers met steun van het projectteam twee van zulke netwerken,
waarin de technische en sociale eisen die innovaties stellen in
onderlinge samenhang worden aangepakt.
Voor een geslaagde innovatie is meestal meer nodig dan het toepassen
van een paar nieuwe technieken binnen het eigen bedrijf. Geïntegreerde
plaagbeheersing in snijbloemen kan bijvoorbeeld alleen van de grond
komen als in samenwerking met veilingen en andere partijen in de keten
een deelmarkt met eigen kwaliteitskenmerken wordt ontwikkeld. Ook de
waardering van maatschappelijke organisaties en overheid en de
samenwerking met collega's zijn belangrijk voor het slagen van een
innovatie.
Een kopgroep van ondernemers neemt zelfstandig initiatieven in
innovatie, maar de grote middengroep hoort tot het meer afwachtende
type ondernemer. Die is sterk georiënteerd op wat zijn directe
omgeving (toeleverancier, veiling, studieclub, belangenorganisatie)
zegt. Het innovatiebeleid en de bijbehorende stimuleringsprojecten
zijn tot nu toe vooral gericht op de kopgroep. Om het
vernieuwingsproces op gang te houden is meer aandacht nodig voor de
middengroep, die vooral kan worden bereikt door inschakeling van de
partijen in zijn omgeving.
Deze partijen denken echter vaak heel verschillend over de rol van
techniek, mens, markt en maatschappij in het productieproces. Het
projectteam bracht de verschillende visies in kaart door middel van
een sectorbrede interviewronde in 2002. Door de tegenstrijdige
signalen wordt de ondernemer afgeschrikt om veranderingen richting
duurzaamheid door te voeren. Socio-technische netwerken kunnen een
krachtig middel vormen om de uiteenlopende visies bij elkaar te
brengen en tot een gedeeld toekomstbeeld voor het bedrijf te komen.
---
Innovatieprocessen in de praktijk; Grondslagen voor een eigentijds
innovatiedrieluik. Het rapport bestellen 'rapport 6.03.12'.
LEI