Gemeente Utrecht


Onderzoek naar uitkeringsfraude en verborgen ondernemerschap bij standhouders

Onderzoek door het Regionaal Interdisciplinair Fraudeteam (RIF) Utrecht naar standhouders op de Utrechtse Bazaar en op braderieën wijst uit dat er standhouders werkzaam zijn die fraude plegen met uitkeringen en die ten onrechte niet bekend zijn als ondernemer bij de Belastingdienst. Daardoor wordt geen omzetbelasting en inkomstenbelasting afgedragen.

Het onderzoek heeft zich voornamelijk toegespitst op een groep van 468 standhouders op de Utrechtse Bazaar (voorheen Zwarte Beurs Vleuten). Daarvan waren 205 standhouders bekend als ondernemer. 263 standhouders stonden niet te boek als ondernemer. Van deze 468 standhouders kreeg 31% een uitkering. Nader onderzoek moet aantonen in welke mate bij deze 31% sprake is van fraudegedragingen.

Onderzoeksresultaten:

* In verband met de beperktheid van de onderzoeksperiode werd bij 23 van de 263 standhouders, die niet bekend waren als ondernemer, een nader onderzoek ingesteld naar mogelijke uitkeringsfraude en verborgen ondernemerschap c.q verzwegen inkomsten.
* Door de Belastingdienst werden 21 onderzoeken ingesteld naar standhouders die als particulier bekend stonden. In alle gevallen was sprake van verborgen ondernemerschap. De onderzoeken hebben geleid tot voorgestelde correcties voor de Inkomstenbelasting van ¬ 234.753 en voor de Omzetbelasting van ¬ 95.321.
* Door de afdeling fraudebestrijding van Sociale Zaken gemeente Utrecht en de afdeling Sociale Zaken gemeente IJsselstein werden negen onderzoeken ingesteld naar standhouders met een uitkering (op grond van Algemene Bijstandswet, Abw). Naar aanleiding hiervan is in totaal ¬ 283.146 aan ten onrechte uitbetaalde uitkeringen teruggevorderd. Bij één werd tevens een boete opgelegd van ¬ 4.264 in verband met verzwegen onderverhuur. Naar aanleiding van de negen onderzoeken werden zes bijstandsuitkeringen beëindigd. Tevens werden tijdens het onderzoek drie mogelijke nieuwe gevallen van bijstandsfraude door samenwoning ontdekt. Eén onderzoek is inmiddels strafrechtelijk afgedaan en heeft geleid tot een terugvordering van ¬ 64.312,-.
* Door Uitvoering Werknemers Verzekeringen (UWV) werden negen onderzoeken met grote verdenkingen van fraude ingesteld naar standhouders die een uitkering ontvingen van UWV. Zes standhouders ontvingen een WAO-uitkering, één standhouder ontving een WW-uitkering en één standhouder ontving een WW/WAO-uitkering. De benadelingbedragen voor de WW en de WAO zijn nog niet bekend.
* Gedurende de onderzoeksperiode werd door de organisator van de Utrechtse bazaar een 'klantenkaart' geïntroduceerd voor 'vaste' standhouders. Om voor een klantenkaart in aanmerking te komen dienen deze standhouders zich te legitimeren en een inschrijvingsbewijs van de Kamer voor Koophandel en Fabrieken te overleggen. Deze klantenkaart werpt een drempel op tegen uitkeringsfraude en verborgen ondernemerschap en draagt daardoor bij aan zelfregulering. De Utrechtse Bazaar vindt ieder weekend plaats in de gebouwen van bloemenveiling Vleuten. Zo'n 600 particulieren en ondernemers huren standplaatsen voor verkoop van goederen. De Bazaar telt jaarlijks zo'n 540.000 bezoekers. Zij geven gemiddeld 65 euro uit. Jaarlijks gaat er ca. 35 miljoen euro om.

Het onderzoek werd uitgevoerd door het Regionaal Interdisciplinair Fraudeteam (RIF) Utrecht in de periode van 1 januari 2002 tot 28 februari 2003. Het doel van het onderzoek was om meer zicht te krijgen op fraudeaspecten die verbonden zijn aan de verkoop van detailhandelsgoederen aan particulieren vanuit een niet vast zakelijk adres, zoals de stands op de Utrechtse bazaar en op braderieën.

Regionale Interdisciplinaire Fraudeteams (RIF)
De Regionale Interdisciplinaire Fraudeteams zijn opgericht in het kader van een akkoord tussen het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De doelstelling van het RIF is het multidisciplinair bestrijden van met name de zwarte fraude, met de sociale zekerheid als invalshoek.

Met name het inzicht in de omstandigheden waarin fraude voorkomt en de preventieve aanbevelingen van het RIF kunnen leiden tot het verminderen van fraude. In het RIF Utrecht werken samen: de Belastingdienst , Uitvoering Werknemers Verzekeringen (UWV), de gemeenten Abcoude, Breukelen, Houten, Loenen, Lopik, Maarssen, Nieuwegein, Oudewater, De Ronde Venen, Utrecht, Vianen, Woerden en IJsselstein, de Arbeidsinspectie, de Regio Politie Utrecht en het Openbaar Ministerie.

Noot voor de media:
Het onderzoeksrapport is als bijlage toegevoegd.

Voor meer informatie kunt u bellen met de heer Erwin van der Waal, wnd. manager RIF Utrecht, telefoon 030 287 5273.

29 augustus 2003