Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Antwoorden op kamervragen van het lid Arib (PvdA) over wachtlijsten in de zorg.


---
Hebt u kennisgenomen van het bericht over de groei van de wachtlijsten in de zorg? 1)


---
Ja.


---
Klopt het dat uit het jaarverslag van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) over 2002 blijkt dat het aantal patiënten op de wachtlijst dit jaar zal toenemen? Zo ja, wat is de oorzaak hiervan?


---
In het jaarverslag 2002 van de NVZ is opgenomen dat als gevolg van het schrappen van een beleidsregel wachtlijsten eind 2002, het mogelijk is dat de wachtlijsten in 2003 weer oplo- pen. Inmiddels heeft de NVZ een brief van het ministerie ontvangen waarin is aangegeven dat deze zienswijze niet wordt gedeeld. Zie ook het antwoord op vraag 3.


---
Klopt het dat de middelen die bestemd zijn voor de aanpak van de wachtlijsten voor Diagno- se Behandel Centra (DBC's) worden aangewend? Welke consequentie heeft deze omslag voor de aanpak van de wachtlijsten?


---
De afkorting DBC staat voor diagnose behandelingcombinatie. Voorts bestaat de afkorting ZBC die staat voor zelfstandige behandelcentra. Het is derhalve niet geheel duidelijk wat de vraagsteller bedoelt. Gelet op de omschrijving van de vraag wordt aan beide mogelijkheden aandacht besteed.

In 2001 en 2002 was het voor zorgverzekeraars en ziekenhuizen mogelijk om voor extra productie een hogere vergoeding af te spreken (maximaal 100% op het reguliere tarief). Deze beleidsregel is eind 2002 vervangen door financiële prikkels waaraan het veld ook be- hoefte had om extra productie te kunnen afspreken. De Tweede Kamer is hierover eind 2002 geïnformeerd (CZ/IZ 2344763).

Doelstelling van deze aanpassingen was segmentering in de financiering van zorg (reguliere productie vs. wachtlijstenreductie) voorkomen en tegelijkertijd de productie van ziekenhui- zen stimuleren. Belangrijk is dat de zgn. lokale component is verruimd waarbinnen zorgver- zekeraars en zorgaanbieders grote vrijheid hebben om tot afspraken te komen. De doelstel- ling van de verruiming van de lokale component was om zorgverzekeraars en zorgaanbieders de mogelijkheid bieden binnen de lokale component wachtlijstenverminderende afspraken te maken. Verder is het tarief voor complexe dagbehandelingen verhoogd om te bevorderen dat patiënten meer in dagbehandeling zorg ontvangen in plaats van via opname in de kliniek. Ook zijn deze middelen aangewend voor het DBC-experiment `Ruimte voor Resultaat'. Bena- drukt moet overigens worden dat het `boter-bij-de-vis' beleid voor de aanpak van de wacht- lijsten/tijden van 2002 op 2003 niet is gewijzigd. In de in het antwoord op vraag 2 genoem- de brief aan de NVZ is een en ander nog eens aangegeven. Van het DBC-experiment kunnen zowel de reguliere ziekenhuizen als ZBCs gebruik maken. Er zijn geen middelen specifiek voor ZBCs aangewend.


---


---
Is het waar dat de wachtlijsten voor een aantal ingrepen zijn toegenomen? Wat is de oor- zaak hiervan, en vindt u dit aanvaardbaar?


---
In het Volkskrant-artikel werden enkele specialismen genoemd waarvoor de wachttijden zouden zijn opgelopen. De in het artikel genoemde specialismen en de daarvoor geldende wachttijden zijn in navolgende tabel opgenomen.

jul-02 jun-03 weken weken plastisch chirurgie polikliniek 11,8 11,7 kliniek 28,4 24,8 dagbehandeling 15,6 16,6 oogheelkunde polikliniek 8,6 8,8 kliniek 12,4 9,5 dagbehandeling 12,8 10,8 gynaecologie polikliniek 4,2 4,1 kliniek 5,3 5,3 dagbehandeling 4,8 4,5 pijnbestrijding kliniek 2,8 2,7 dagbehandeling 3,3 2,8 kindergeneeskunde polikliniek 3,1 3,4 kliniek 1,1 0,9 dagbehandeling 1,7 1,7 longziekten kliniek 1,4 1,3 dagbehandeling 1,1 1,2 reumatologie dagbehandeling 2,6 3,4 neurochirurgie dagbehandeling 5,9 4,7 dermatologie dagbehandeling 2 1,9

Toelichting op de tabel
Het afgelopen jaar (periode juli 2002 - juni 2003) zijn de gemiddelde wachttijden gedaald. Ook is soms een verschuiving te zien van kliniek (wachttijden omlaag) naar dagbehandeling (wachttijden kliniek omhoog, maar minder omhoog dan de daling van de wachttijden voor de kliniek). Dit betekent dat de gemiddelde wachttijden afnemen en meer zorg in dagbehande- ling wordt geleverd. De gemiddelde wachttijden voor reumatologie en kindergeneeskunde zijn iets toegenomen, maar blijven onder de Treeknormen.

Ik wil benadrukken dat voor nagenoeg alle verrichtingen zorg is te verkrijgen binnen de Treeknormen. De wachttijden kunnen echter aanzienlijk verschillen tussen de regio's, de ziekenhuizen en de specialismen. Via zorgbemiddeling door de zorgverzekeraars (of door zelf actief te zoeken) kunnen patiënten hun wachttijd aanzienlijk bekorten.


---


---
Welke concrete maatregelen gaat u nemen om de wachtlijsten terug te dringen?


---
Beleid voor vermindering van de wachtlijsten/tijden is reeds in diverse beleidsstukken van mijn voorgangers aan de Tweede Kamer aangegeven. Belangrijke elementen zijn het `boter- bij-de-vis'-beleid, het verruimen van de mogelijkheden voor ZBCs, goede transparantie van de wachttijden voor patiënten en gedragsregels voor zorgverzekeraars bij de aanpak van de wachtlijsten/tijden. Uit het antwoord op vraag 4 blijkt dat de wachttijden voor ziekenhuis- zorg afnemen. Op de korte termijn bestaat geen noodzaak voor nader beleid.


---
Wat is uw mening over een wettelijke vastlegging van "aanvaardbare wachttijden"? Bent u bereid een onderzoek te doen naar de wijze waarop in andere landen de "aanvaardbare wachttijden" wettelijk zijn vastgelegd?

Tot nu toe is in Nederland niet gekozen voor het vastleggen van `aanvaardbare' wachttijden. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben in de zgn. Treeknormen wel aangegeven wat in hun ogen medische en maatschappelijk aanvaarde wachttijden zijn. Bij de behandeling van de VWS-begroting 2003 is de motie Wilders aangenomen, die de regering vraagt om kwan- titatieve doelstellingen met betrekking tot de vermindering van wachtlijsten/tijden. Hierbij betrekken van deze Treeknormen ligt voor de hand. Bij het debat over de regeringsverklaring heeft de Minister-President toegezegd dat de regering bij de eerstvolgende begrotingsbehan- deling hierop terug zal komen. Aangezien één en ander momenteel wordt voorbereid, zal ik t.g.v. de begroting 2004 hierop terugkomen.

Momenteel is in OECD-verband een onderzoek gaande naar de gezondheidszorgsystemen van landen die lid zijn van de OECD. Aangezien het beleid van de OECD-landen inzake de wachtlijsten/tijden onderdeel is van dit onderzoek, lijkt nader onderzoek mij niet noodzake- lijk. Gepland is dat eind van dit jaar dit OECD-onderzoek zal zijn afgerond.

1) Volkskrant, 26 juni jl.


---- --