Nivel
M. van Oort, W. Devillé, D. de Bakker, Monitoring huisartsenzorg aan
asielzoekers
Nivel, 2003, 183 pag.
NIVEL bestelcode: W1.90
Prijs: 15 Euro
ISBN: 9069056224
Een asielzoeker kost een huisarts per jaar niet meer tijd dan een
reguliere ziekenfondspatiënt
26 augustus 2003
Asielzoekers belasten de huisarts in werktijd ongeveer even zwaar als
reguliere patiënten. De subjectieve belasting ligt bij asielzoekers
wel hoger vooral door psychische problemen en communicatiebarrières.
Dit blijkt uit NIVEL onderzoek naar de werklast van de huisarts bij de
zorg voor asielzoekers, in opdracht van Zorgverzekeraar VGZ en de
landelijke huisartsen vereniging LHV.
De aanleiding voor het onderzoek is een convenant dat sinds 1997 van
kracht is. Binnen deze overeenkomst tussen de LHV en de
Zorgverzekeraar zijn afspraken gemaakt over de omstandigheden
waaronder huisartsen zorg verlenen aan asielzoekers. Een huisarts
krijgt volgens dit convenant 2,5 maal het abonnementstarief van een
ziekenfondsverzekerde voor een asielzoeker. Op het moment van het
sluiten van het convenant tussen LHV en de voorganger van
Zorgverzekeraar VGZ was er echter nog geen informatie over de
werkelijke werklast.
Voor het onderzoek werden twee tot vijf weken lang de contacten van
huisartsen en praktijkverpleegkundigen met asielzoekers geregistreerd.
Dit gebeurde in zon 30 AZCs en opvangcentra in Nederland. Deze
gegevens werden vergeleken met gegevens over Nederlandse en allochtone
patiënten uit de Tweede Nationale Studie (NS2), een omvangrijk
onderzoek naar ziekten en verrichtingen in de huisartsenpraktijk.
Een Nederlandse ziekenfondspatiënt kost de huisarts 44 minuten per
patiënt per jaar. Een asielzoeker in het AZC kost de huisarts iets
minder tijd: ongeveer 43 minuten per jaar. De zorgvraag per patiënt
per jaar is het hoogst in de opvangcentra (OCs), waar asielzoekers
terechtkomen die voorlopig in Nederland mogen blijven. Daar is de
werklast van huisartsen met ongeveer 82 minuten per asielzoeker per
jaar dubbel zo groot als in asielzoekerscentra (AZCs).
Ook het aantal contacten is vergeleken. Een asielzoeker in het AZC
ziet zijn huisarts minder vaak dan Nederlandse patiënten hun huisarts
zien. De duur per contact is voor een asielzoeker echter wel langer
dan het contact met een autochtone patiënt.
De bijna twee keer hogere werklast in opvangcentra wordt voor een deel
veroorzaakt doordat asielzoekers die net Nederland binnen zijn gekomen
meer psychische en communicatieproblemen hebben. Het percentage
contacten waarbij een tolk nodig is ligt in de OCs ongeveer 20 tot 30
procent hoger dan in de AZCs.
Door de problemen met de communicatie heeft een arts in de beperkte
tijd van het spreekuur vaak niet genoeg tijd om op de hulpvraag in te
gaan. Ook dragen extra scholing, emotionele belasting en werkoverleg
met de praktijkverpleegkundigen bij aan de werklast van de huisarts.
Binnen de huisartsenzorg voor asielzoekers is een bijzonder plaats
weggelegd voor de praktijkverpleegkundige MOA. Deze draagt zorg voor
het eerste contact met de asielzoekers met gezondheidsklachten en
maakt een inschatting van de zorgvraag. Indien nodig zal de
verpleegkundige de toegeleiding naar de huisarts verzorgen. Door deze
manier van werken komen er minder vragen bij de huisarts die ook
kunnen worden afgehandeld door de praktijkverpleegkundige MOA. De
praktijkverpleegkundige geeft individuele voorlichting en biedt
ondersteuning bij de zelfzorg.
Door de nieuwe instroombeperkende vreemdelingenwet, die na het
voltooien van dit onderzoek van kracht is geworden, neemt het aantal
asielzoekers in Nederland af. De werklast zou, volgens de
onderzoekers, per patiënt echter kunnen toenemen. Relatief meer
asielzoekers die nu nog toegelaten worden vereisen meer zorg. Het
NIVEL zal de werklast van de huisartsen blijven meten om te kijken of
deze toe of juist af neemt.
Download het rapport
Bestel het rapport
Meer informatie over allochtonen en de gezondheidszorg op de NIVEL
site
Meer informatie over het NIVEL onderzoeksprogramma Migranten
Thea Visser, op 26-8-2003
NIVEL, Postbus 1568, 3500BN Utrecht, Tel. 030 2729700, Fax. 030 2729
729, email: nivel@nivel.nl