Cordaid
---
Monrovia, 22 augustus 2003
Nu de strijdende partijen in Liberia ervoor hebben gekozen samen te
werken in een interim regering en het vredesakkoord getekend is, komt
het leven in Monrovia langzaam weer op gang. Mensen keren geleidelijk
aan terug naar hun dorpen. Het zal echter nog lang duren voordat de
Liberianen hun leven weer op orde hebben. "Ik moet helemaal opnieuw
beginnen en dat doet ontzettend veel pijn."
Leven in Monrovia komt langzaam weer op gang
Ontheemden verlaten de hoofdstad en gaan terug naar hun dorp
In de nacht van 7 op 8 juli werd Prince Z. Dolo wakker van
artilleriegeschut en geschreeuw op straat. Hij wist meteen dat de LURD
rebellen bezig waren hun slag te slaan in het centrum van Monrovia, en
dat hij moest rennen voor zijn leven. "Het was totale chaos op straat.
Vijftienduizend mensen renden weg van het geweld en de terreur.
Sommigen werden onderweg door soldaten in elkaar geslagen en
bestolen." Zelf werd hij gespaard. In Paynesville, even buiten
Monrovia, vond hij onderdak bij zijn broer. Andere mensen gingen nog
verder weg, naar Harbel en Kakata. Prince verblijft nu met driehonderd
mensen in een huis met zeven kamers. "Het valt niet mee, maar we
managen zo goed en kwaad als mogelijk." Naar huis terugkeren is nog
geen realistische optie, zegt Prince. "In mijn wijk zijn voormalige
soldaten van Taylor nog actief. 's Nachts wordt er nog geschoten,
mensen worden bedreigd en huizen leeggeroofd." Hij hoopt rond 15
september terug te zijn, als de ECOMIL troepen compleet zijn en
Monrovia helemaal onder controle hebben. Ondanks de wankele vrede zijn
er tekenen van hoop en wederopbouw te bespeuren in Monrovia. Taxis's
rijden weer, benzinestations zijn open. Hoewel de winkels nog gesloten
zijn, wordt er op straat weer volop handel gedreven en is de grootste
markt in het centrum van Monrovia - Waterside Central Market - nieuw
leven ingeblazen. "Mensen zijn op zoek naar spullen omdat hun huizen
leeggeroofd zijn. Het probleem is dat de meeste geen geld hebben",
zegt Stanley Sharif, directeur van Caritas Liberia. "En de prijzen van
artikelen zullen nog meer stijgen als meer mensen terugkeren naar hun
dorpen."
Twee dagen lopen
Net buiten Monrovia lopen mensen aan de kant van de weg met kilo's
bagage op hun hoofd. Veel van hen komen uit Bomi Hills, een door LURD
gecontroleerde streek rijk aan diamanten. De regering wilde deze
streek afpakken van LURD. De gevechten dwongen de bewoners naar
Monrovia te vluchten. Sommigen hebben besloten niet langer te wachten
tot de ECOMIL troepen compleet zijn en keren terug naar huis. Zoals
Turay Koffa met zijn vrouw en zes kinderen. Zijn schoonmoeder is
overleden tijdens de laatste gewelddadigheden en de achtergebleven
familie in Bomi Hills is hiervan nog niet op de hoogte. De familie
ziet er vermoeid uit, terwijl ze nog minstens twee dagen moeten lopen.
Vijf van de zes kinderen zijn voorlopig achtergebleven. "We kijken
eerst of ons huis er nog staat en of het veilig genoeg is." In
Brewersville, zo'n zestien kilometer buiten Monrovia, zijn sinds eind
2001 twee enorme kampen met respectievelijk dertigduizend en
negentienduizend ontheemden. Mensen wonen in lemen hutten met rieten
daken, die de hevige regenbuien van de afgelopen dagen niet hebben
overleefd. Zelfs in deze armoedige omgeving wisten regeringstroepen
hun slag te slaan. "Ze hebben alles meegenomen: kleding, potten en
pannen, we hebben niks meer. Ze hebben geweld tegen ons gebruikt en
mijn zestienjarige dochter verkracht", zegt Jinnah, die met haar man
en zeven kinderen in het kamp Jaa Tondo Town probeert te overleven. Ze
zegt dat ze nog steeds bang is en slecht slaapt. Vanwege de recente
gewelddadigheden zijn veel mensen gevlucht naar het centrum van
Monrovia. Zo'n duizend mensen zijn inmiddels teruggekeerd naar het
kamp. Het ontbreekt aan waterdichte daken, voedsel en gezondheidszorg,
maar het is er beter dan het hart van Monrovia waar nog veel meer
mensen dicht op elkaar leven zonder voorzieningen.
Pijn
Hoewel de strijdende partijen tot een akkoord zijn gekomen en de vrede
getekend is, zal het nog lang duren voordat de Liberianen hun leven
weer op orde hebben. Prince Z. Dolo had een leuke baan als accountant
van vier klinieken die beheerd worden door het Bisdom van Monrovia.
Alle vier zijn gesloten omdat ze vernield en leeggeroofd zijn. Twee
ervan worden met hulp van Caritas Liberia opgeknapt en bevoorraad met
medicijnen. Dat biedt hoop. Met zijn studie is het slechter gesteld.
Prince was bijna klaar met zijn studie economie en accountancy aan de
Don Bosco Polytechnic. "Alle cursussen liggen stil omdat de school
compleet leeggeplunderd is. Het zal wel september 2004 worden voordat
ik mijn studie weer kan oppakken. Ik moet mijn leven opnieuw beginnen
en dat doet ontzettend veel pijn."
Mariska Smolders
Mariska Smolders is namens Mensen in Nood (Cordaid) sinds zaterdag 16
augustus in Liberia. Zij maakt deel uit van een internationaal Caritas
noodhulpteam. Dit team inventariseert de eerste noden en brengt de
eerste hulp op gang. Mariska brengt regelmatig verslag uit naar de
(inter)nationale media.
Eerdere berichtgeving van Mensen in Nood/Cordaid over Liberia:
· 'Vrouwen in Liberia hebben het meeste te lijden onder de
oorlog', 21 augustus 2003
· Liberianen houden moed, ondanks jarenlange burgeroorlog, 18
augustus 2003
· Mensen in Nood (Cordaid) in actie voor Liberia, 11 augustus
2003
· Internationale gemeenschap moet onmiddellijk optreden in
Liberia, 24 juli 2003