Ondergrondse wateropslag verdient nader onderzoek
Het warme weer van de afgelopen weken en de aanhoudende droogte leiden tot een steeds nijpender tekort aan zoet water. Land- en tuinbouw, scheepvaart, de energieproductie, funderingen, infrastructuur en dijken dreigen grote schade op te lopen. Het belang van zoetwaterberging, om in de toekomst deze problemen het hoofd te bieden, dringt zich daardoor op de voorgrond. De aanleg van bassins is door ruimte- en tijdsbeslag niet eenvoudig, maar ondergrondse wateropslag biedt interessante mogelijkheden.Grootschalige opslag van water onder de grond wordt in Nederland nog niet toegepast. In de Verenigde Staten zijn al meer dan vijftig projecten in werking en veel projecten zijn in voorbereiding. In Nederland is wel technische kennis op dit gebied aanwezig. Specialist is het Arnhemse Ingenieursbureau IF Technology. Het bureau heeft veel ervaring opgebouwd met duurzame energie- en watersystemen, zoals warmte- en koude-opslag in de bodem.
IF Technology combineert geohydrologie met civiele techniek, werktuigbouwkunde en meet- en regeltechniek voor alle fases van een project van haalbaarheidstudie, vergunningen, ontwerp en realisatie tot en met beheer.
Het tekort aan zoet water heeft verschillende problemen tot gevolg. De kwaliteit van het water neemt af, zout water rukt op in gebieden waar het schade oplevert aan land- en tuinbouw en natuurgebieden, dijken raken verzwakt en houten funderingen van huizen in oude steden worden blootgesteld aan rotting. Berging van water in tijden dat er een overschot is, kan veel schade voorkomen.
Minimaal ruimtebeslag
Ondergrondse waterberging werkt als volgt: In tijden van wateroverschot wordt water via infiltratieputten in de bodem gebracht. Het water wordt geïnfiltreerd in watervoerende pakketten in de bodem. De vakterm voor dergelijke pakketten is aquifers. De druk in deze aquifers wordt groter, waardoor eventueel aanwezig zout water wordt verdrongen. Wanneer er behoefte is aan water wordt het opgeslagen water via dezelfde putten weer naar boven gebracht.
Het aanleggen van een ondergrondse wateropslag is door het minimale ruimtebeslag goedkoper dan het realiseren van bovengrondse bekkens. Bovendien kan een ondergrondse opslag gefaseerd worden aangelegd. Dat maakt het mogelijk gespreid te investeren. Daarnaast zijn er geen verdampingsverliezen en kan de wateropvang, in tegenstelling tot bovengrondse bassins, doorgaans worden gerealiseerd op de plaats waar die ook daadwerkelijk nodig is. Met behulp van regionale grondwaterkaarten is snel te zien of een bepaald gebied in aanmerking komt voor ondergrondse waterberging.
Internationale ervaring
In andere delen van de wereld, onder meer in Australië en de Verenigde Staten, wordt ondergrondse wateropslag al veelvuldig toegepast. Een voorbeeld is het Aquifer Storage and Recovery (ASR) project dat in Florida is opgezet voor waterlevering aan het natuurgebied de Everglades. IF Technology onderhoudt internationale contacten om kennis en ervaring uit te wisselen. Gezien de ontwikkelingen in Nederland, de ervaring in het buitenland en de aanwezige kennis in eigen land, is ondergrondse wateropslag inmiddels rijp om ook voor grootschalige oplossingen in Nederland nader te worden onderzocht.