Informatie voor de pers. Vrije Universiteit Amsterdam.
19/08/2003
---
Brak grondwater in laag-Nederland: niets onnatuurlijks
Zeewater dringt op natuurlijke wijze al duizenden jaren laaggelegen
delen van Nederland binnen. Dat heeft tot een natuurlijke
zoutbelasting geleid die veel groter is dan momenteel het geval is
door het inlaten van brak water om het grondwater op peil te houden.
De natuurlijke verziltingsgeschiedenis van het Nederlandse kustgebied
gedurende de laatste10.000 jaar is het onderwerp van het onderzoek
waarop geohydroloog Vincent Post van de Faculteit der Aard- en
Levenswetenschappen binnenkort hoopt te promoveren.
Het landschap in het kustgebied is de afgelopen duizenden jaren
behoorlijk veranderd. Tijdens de laatste ijstijd stond de zeespiegel
tientallen meters lager dan nu. Zo´n 10.000 jaar geleden begon de
temperatuur te stijgen waardoor ijskappen smolten en de zeespiegel
steeg. In de daaropvolgende millennia overstroomde de zee het grootste
deel van de huidige kustprovincies. Het grondwater in dit gebied was
op dat moment nog zoet. Het zeewater, dat door zijn hoge zoutgehalte
zwaarder dan het zoete water, zakte de bodem in. Door de hoge
doorlatendheid van de zandige Nederlandse ondergrond voltrok dit
proces zich relatief snel: binnen tientallen tot honderden jaren
werden de watervoerende lagen tot op honderden meters diep verzilt.
Door natuurlijke kustaangroei en kunstmatige landaanwinning werd de
zee teruggedrongen tot z´n huidige positie. Het zoute grondwater bleef
echter in de ondergrond achter. Daar komt nog bij dat polders, door
hun ligging onder de zeespiegel, zeewater vanuit de Noordzee
aantrekken. In grote delen van West-Nederland kwelt het grondwater in
laaggelegen poldergebieden op en komt het zout in de sloten terecht.
De gevolgen hiervan zijn veel groter en langduriger (eeuwen!) dan het
tijdelijk inlaten van brak water tijdens deze droge zomer. Het
probleem in de gebieden waar men recent brak water heeft ingelaten is
dat de natuurlijke verzilting hier minder sterk is. Daardoor leiden de
huidige maatregelen lokaal tot overlast, maar op zich is er niets
onnatuurlijk aan brak grondwater in laag-Nederland.
Vrije Universiteit Amsterdam