Tuchtraad Accountants erkent boekhoudfraudes
Tuchtraad Accountants erkent boekhoudfraudes maar spreekt accountants desondanks vrijAMSTERDAM, 20030818 -- Een negental accountants is onlangs door de Raad van Tucht voor Accountants vrijgesproken ondanks medewerking aan omvangrijke boekhoudfraudes. Het ging om jaarrekeningen van een aantal gemeenten en provincies. In alle betreffende gevallen erkende de Raad van Tucht dat er sprake was van het verzwijgen van omvangrijke bedragen en dus van misleidende jaarrekeningen. Als motivering voor de vrijspraak stelde de tuchtraad dat het verzwijgen van omvangrijke bedragen en het presenteren van een onjuist saldo van ontvangsten en uitgaven door gemeenten en provincies blijkbaar niet ongebruikelijk is en daarom toelaatbaar is. Verbijsterend!
De zaken waren aangespannen door registeraccountant drs. L(Leo). W. Verhoef uit Wijk bij Duurstede. Leo Verhoef doet al enige jaren onderzoek naar de vaak omvangrijke boekhoudfraudes in veel gemeentelijke en provinciale begrotingen en jaarrekeningen. Door de boekhoudfraudes worden in de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies vaak grote financiële overschotten verzwegen, waardoor bijvoorbeeld het ontbreken van de noodzaak van de jaarlijkse verhogingen van de onroerendezaakbelastingen onzichtbaar blijft. Niet alleen worden vaak grote bedragen aan ontvangsten verzwegen, ook grote bedragen aan kosten. Hierdoor blijven bijvoorbeeld begrotingsoverschrijdingen voor de gemeenteraad onzichtbaar. Zo is de boekhoudfraude bij Amsterdam al vanaf 1998 opgelopen naar circa 2,2 miljard euro, bij Rotterdam naar 440 miljoen euro en bij Den Haag naar 420 miljoen euro.
Leo Verhoef heeft in deze gevallen bij Justitie aangifte gedaan van boekhoudfraude.
Bij al deze misleidende jaarrekeningen staan desondanks goedkeurende accountantsverklaringen. Dat mag dus blijkbaar van de Raad van Tucht. Leo Verhoef vindt dat dat niet mag en gaat van de uitspraken in beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven.
De volgende parlementaire enquete komt steeds dichterbij, nu naar de enorme boekhoudfraudes bij gemeenten en provincies, het functioneren van de accountants en hun Raad van Tucht, en het optreden van de betrokken ministers en politici in lokale en landelijke politiek in deze kwestie. Blijkbaar houdt iedereen elkaar de hand boven het hoofd.
Het is opvallend hoe weinig aandacht de pers aan deze enorme misstand geeft. Blijkbaar heeft de pers van haar tekortkomingen in de aanloop naar de bouwfraude-enquete weinig geleerd.
Boekhoudfraude blijkt bij gemeenten en provincies op grote schaal voor te komen. Registeraccountant drs. L(Leo) W. Verhoef doet er al enige jaren onderzoek naar. Hij heeft inmiddels circa 75 gemeenten en provincies aangetroffen waar met boekhoudfraude vaak grote overschotten zijn verzwegen. Veelal presenteerden deze gemeenten en provincies na afloop van het jaar in hun jaarrekeningen kleine overschotten of tekorten, terwijl er in werkelijkheid overschotten, vaak zelfs grote overschotten, waren. Bij Amsterdam is sprake van een boekhoudfraude van circa 2,2 miljard euro. Amsterdam presenteerde over de jaren 1998 - 2002 een overschot van in totaal 13 miljoen euro. In werkelijkheid was er een overschot van 2.180 miljoen euro. Bij Rotterdam bedraagt de boekhoudfraude circa 440 miljoen euro. Rotterdam presenteerde over de jaren 1998 - 2002 een overschot van in totaal 76 miljoen euro. In werkelijkheid was het 515 miljoen euro. Bij Den Haag bedraagt de boekhoudfraude circa 420 miljoen euro. Bij gemeente Utrecht circa 140 miljoen euro. Bij gemeente Dordrecht is de boekhoudfraude opgelopen naar circa 180 miljoen euro. Bij Eindhoven naar circa 150 miljoen euro. Bij gemeente Zaanstad naar 63 miljoen euro. Hetzelfde gebeurt bij de provincies. Bij Noord-Holland is de boekhoudfraude in de afgelopen jaren inmiddels opgelopen naar circa 330 miljoen euro. Bij Zuid-Holland bedraagt de boekhoudfraude inmiddels circa 60 miloen euro. Bij Gelderland is de boekhoudfraude inmiddels opgelopen naar 350 miljoen euro. Bij provincie Utrecht naar 80 miljoen euro.
Bij al deze misleidende jaarrekeningen staan desondanks goedkeurende accountantsverklaringen.
Leo Verhoef deed inmiddels bij Justitie aangifte van boekhoudfraude door bijvoorbeeld de gemeentebesturen van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Dordrecht en Zaanstad, en de provinciebesturen van Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. Justitie maakte nog geen enkel werk van de aangiften van deze boekhoudfraudes, hoewel de omvang van deze boekhoudfraudes vele malen groter is dan die van bijvoorbeeld bij Ahold waar Justitie inmiddels wel een onderzoek is gestart.
Noch eerdere ministers noch de huidige minister Remkes van Binnenlandse Zaken, noch het bestuur van het NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants) willen met Leo Verhoef praten over deze enorme boekhoudfraudes, laat staan maatregelen treffen. Ook de Tweede Kamer, hoewel geïnformeerd, wil er niet over praten.
Toelichting bij de betreffende tuchtzaken:
Amersfoort (Accountant: Ernst & Young)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 10 miljoen, werkelijk saldo was f 48 miljoen
Den Haag (Accountant: Gemeentelijke Accountantsdienst)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 93 miljoen, werkelijk saldo was f 300 miljoen
Dordrecht (Accountant: Deloitte & Touche)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 27 miljoen, werkelijk saldo was f 316 miljoen
Zaanstad (Accountant: Ernst & Young)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 14 miljoen, werkelijk saldo was f 106 miljoen
Noord-Holland (Accountant: Ipa-Acon)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 20 miljoen, werkelijk saldo was f 528 miljoen
Zuid-Holland (Accountant: Deloitte & Touche)
Jaarrekening 2000: rekening sloot met saldo van f 64 miljoen, werkelijk saldo was f 299 miljoen
De betreffende uitspraken van de Raad van Tucht zijn gedaan op 30 juli 2003.
Relevant citaat uit de uitspraak van de Raad van Tucht:
"... dat het niet ongebruikelijk is dat bedragen ... buiten de rekening van baten en lasten worden gehouden.
---
De Raad:
Verklaart de klacht ongegrond"
Reactie op persbericht van Ernst & Young:
In zijn persbericht van 1 augustus 2003 bericht het accountantskantoor Ernst & Young, een van de aangeklaagde accountantskantoren, in reactie op bovengenoemde uitspraken van de Raad van Tucht: "Volgens de Raad voldoen ... de afgegeven verklaringen volledig aan de geldende regelgeving voor het opstellen van jaarrekeningen van publiekrechtelijke lichamen zoals gemeenten." Dit bericht is volkomen onjuist. De accountants zijn niet vrijgesproken omdat de betreffende jaarrekeningen zouden voldoen aan de geldende regelgeving, daar heeft de Raad zich in het geheel niet over uitgelaten, maar omdat het volgens de Raad niet ongebruikelijk is dat gemeenten ontvangsten en uitgaven buiten de rekening van baten en lasten laten. En dat is iets heel anders! De geldende regelgeving verbiedt overigens het opmaken van misleidende jaarrekeningen!
Misleidende berichtgeving in de pers:
Bijvoorbeeld het Utrechts Nieuwsblad en de Amersfoortse Courant van 2 augustus 2003 berichtten:
" 'Geen fraude boekhouders overheden' "
Deze kop is misleidend omdat dit citaat nergens in de uitspraak van de Raad van Tucht te vinden is. De inhoud is misleidend omdat dit in het geheel niet de uitspraak van de tuchtraad was. De tuchtraad erkende juist dat er ontvangsten en uitgaven in de rekening van baten en lasten ontbraken! Het omgekeerde is dus het geval!
De kranten gaan verder met: "Negen accountants zijn door de Raad van Tucht voor Accountants vrijgesproken van boekhoudfraudes bij verschillende provincies en gemeenten." Ook dit is verkeerd want de accountants zijn beslist niet vrijgesproken van boekhoudfraude. "Boekhoudfraude" is een strafrechtelijke term en betekent: "het geven van een misleidende voorstelling van zaken in een jaarrekening". Dat is precies wat de Raad van Tucht juist heeft bevestigd!
Verder meldden de beide kranten: "Als motivering voor de vrijspraak stelt de Raad van Tucht dat de gebruikte boekhoudmethode bij gemeenten en provincies gebruikelijk is en geoorloofd. Zij baseert zich daarbij op de omgangsregels voor het opstellen van begrotingen en jaarrekeningen, die voor overheden anders zijn dan voor bedrijven en ondernemingen." Aannemend dat met "Zij" de Raad van Tucht wordt bedoeld (hoewel "raad" mannelijk is), is ook deze berichtgeving misleidend en in de uitspraak niet terug te vinden. De tuchtraad heeft zich in het geheel niet uitgelaten over eventuele verschillen tussen de regels voor overheden en het bedrijfsleven. Dat verschil bestaat er terzake zelfs in het geheel niet. De regelgeving is terzake zelfs exact woordelijk dezelfde!
Kortom, deze beide kranten hebben er totaal niets van begrepen, maar komen wel met ronduit misleidende informatie. Een zeer slechte vorm van journalistiek dus.
Ingezonden persbericht