Actueel
Herbezinning altijd nuttig
Bron: Raad voor de rechtspraak 's-Gravenhage
Datum actualiteit: 18-08-2003
Mr. H. Brouwer, president van de rechtbank Utrecht, pleit in de Volkskrant van 16 augustus 2003 voor een herbezinning op de functie van het strafrecht als instrument van rechtshandhaving binnen de Nederlandse rechtsorde. Hij legt daarbij een direct verband met de toeneming van het aantal strafzaken waaronder het justitiële apparaat zijns inziens dreigt te bezwijken
In zijn beschouwingen geeft Brouwer blijk van een zeker pessimisme dat door de Raad niet wordt gedeeld. Weliswaar is het beroep op de strafrechter de afgelopen jaren toegenomen en kampen alle gerechten met een grote werkdruk, van het vastlopen van het systeem is in zijn algemeenheid geen sprake. Prognoses van de Raad gaan voor de komende jaren uit van een toename van het zaaksaanbod met gemiddeld 3% per jaar. Analyses hebben uitgewezen dat deze groei kan worden opgevangen op voorwaarde dat de overheid voldoende middelen ter beschikking stelt en de rechtspraak de op haar rustende inspannngsverplichting om haar doelmatigheid te verbeteren nakomt.
Het is ontegenzeggelijk waar dat vaak te makkelijk naar een strafbaarstelling is en wordt gegrepen om een bepaald van overheidswege gewenst gedrag af te dwingen, en dat de simpele waarheid dat straffen niet altijd de beste oplossing is om tegen ongewenst gedrag op te treden nog niet overal is doorgedrongen. Daarbij mag echter niet uit het oog worden verloren dat in veel gevallen een aanpak langs civiel- of bestuursrechtelijke weg niet eenvoudig zal zijn, dat de ruimte om het openbaar ministerie meer bevoegdheden te geven om strafbare feiten af te handelen beperkt wordt geacht, en dat uit een oogpunt van rechtsbescherming van de burger de toegang tot de rechter gewaarborgd moet blijven. Zaken die zich voor een andere wijze van afdoening lijken te lenen zijn veelal ook de lichtere en minder bewerkelijke. Een substantiële verlichting van de werklast van de strafrechter is daarom geen gegeven. Dat Brouwer de voortdurende discussie over de plaats van het strafrecht in de samenleving wil intensiveren valt overigens toe te juichen. Een maatschappelijk debat over de vraag waar de inzet van het strafrecht als instrument van rechtshandhaving zinvol is en waar andere middelen meer geeigend zijn, is altijd nuttig.