Gemeente Smallingerland

Bus+project in Smallingerland slaat aan
12 augustus 2003

Onlangs is een evaluatie uitgevoerd naar het "Bus + project" in Smallingerland: een straathoekwerker rijdt met een camper door de gemeente en zoekt groepen jongeren op die rondhangen op straat. Hierbij gaat het meestal om kwetsbare groepen die niet of moeilijk te bereiken zijn via het reguliere jeugd- en jongerenwerk. Vaak hebben de groepen het gevoel dat ze niet serieus genomen worden en overal worden weggestuurd, waardoor hun gedrag steeds negatiever wordt. Het "Bus + project" benadert deze groepen en probeert met hen deze vicieuze cirkel te doorbreken. Omdat het gaat om een nieuw project, is het belangrijk om na te gaan of het project werkt, of het de kosten en de moeite waard is en of het om die reden voortgezet moet worden.

Uit de evaluatie blijkt dat het project in meerdere opzichten goede resultaten oplevert. Dankzij het project is er meer en beter contact met de hanggroepen en is er daardoor ook beter zicht op hun behoeften, wensen en problemen. De straathoekwerker neemt deel aan het maandelijkse jongerenoverlast-overleg in de gemeente en brengt hierbij veel kennis over de groepen in.

De jongeren hebben veel waardering voor het project: diverse groepen maken regelmatig gebruik van de bus, begrijpen waarom het project is gestart, hebben een goed contact met de straathoekwerker en waarderen zijn aandacht en hulp. Ook blijkt uit politiecijfers en uit het jongerenoverlast-overleg dat het project effect heeft. Vaak neemt de overlast al snel af na tussenkomst van de straathoekwerker, bijvoorbeeld door de bemiddeling van de straathoekwerker tussen de jongerengroepen, buurtbewoners en andere partijen. De straathoekwerker stimuleert dat de groepen nieuwe activiteiten oppakken en bekijkt met de jongeren, andere buurtbewoners en bijvoorbeeld de gemeente wat er gedaan kan worden om de situatie in de buurt te verbeteren. Verder leidt hij vaak groepen door naar bestaande jongerenvoorzieningen, en staat jongeren met problemen bij. Al met al gaan er belangrijke preventieve en kostenbesparende effecten van uit van het "Bus + project".

Uiteraard kent het project ook grenzen en zwakkere punten. Zo staat het project iets te veel op zichzelf en zou het nog wat beter ingebed kunnen worden in het jeugd- en jongerenwerk. Daarnaast staat of valt het project met de persoon van de straathoekwerker. Met name door diens grote enthousiasme heeft het project veel succes, maar de basis is smal. Ook is het voor buurtbewoners niet altijd duidelijk wat het project inhoudt of wat de bus in hun buurt doet. Een betere belettering van de bus en artikelen in wijk- en dorpskranten kunnen hier mogelijk verbetering in brengen. Verder is het "Bus + project" geen wondermiddel: bij sommige grote en oudere groepen is het negatieve gedrag zo ingesleten dat de straathoekwerker en het jeugd- en jongerenwerk niet meer zo veel met hen kunnen. In dat geval blijft inzet van jeugdhulpverlening of politie nodig.

Naar schatting hangen in Smallingerland rond de 200 jongeren regelmatig op straat rond. Op een totaal van 7.500 jongeren tussen 13 en 24 jaar in de gemeente gaat het om ongeveer 2,7%. Met ruim de helft van deze 200 jongeren lijkt weinig aan de hand: zij zijn prima aanspreekbaar en met hen zijn goede afspraken te maken. De evaluatie laat nog eens duidelijk zien dat het beeld dat burgers over jongeren hebben, vaak veel negatiever is dan de werkelijkheid rechtvaardigt. Een verhoudingsgewijs kleine groep van 1,3% blijkt in belangrijke mate dit beeld te bepalen. Dit is dan vooral de groep die bijvoorbeeld psychische problemen heeft, een zwakke thuissituatie kent, overmatig drank gebruikt, softdrugs of andere drugs gebruikt, licht crimineel is of ander signaalgedrag vertoont. Door positieve krachten in de groepen te stimuleren, jongeren met problemen verder te helpen en negatief gedrag tegen te gaan kan de straathoekwerker veel doen om problemen van of overlast door deze jongeren tegen te gaan.

Het "Bus + project" is tijdelijk, wordt uitgevoerd door Stichting Welzijn Smallingerland en gefinancierd door de Gemeente Smallingerland en Politie Friesland. Op dit moment onderzoeken gemeente en politie of het project met twee jaar kan worden verlengd. Op termijn is het de bedoeling dat het project wat meer structureel wordt ondergebracht, bijvoorbeeld in het reguliere jeugd- en jongerenwerk van Stichting Welzijn Smallingerland.