Antwoorden op de vragen van de Kamerleden Van der Vlies (SGP), Rouvoet (ChristenUnie) en
Ormel (CDA) over de tocht naar Polen van het schip Women on Waves (20102020313650).
1.
Hebt u kennisgenomen van het bericht dat Women on Waves is uitgevaren naar Polen om daar
onder meer abortushulpverlening en overtijdbehandelingen aan te bieden? 1)
1.
Ja.
2.
Herinnert u zich uw bijdrage aan het interpellatiedebat van 3 juli 2002 dat het ongewenst is dat
de abortusboot overtijdbehandelingen kan toepassen en abortuspillen kan verstrekken, onder
meer vanwege de ontbrekende mogelijkheden voor controle door de Inspectie? Zo ja, staat u
nog op dit standpunt?
2.
De omstandigheid dat de IGZ niet ter plaatse kan zijn, baart mij nog steeds zorgen. Ik heb de
IGZ daarom gevraagd om in ieder geval gebruik te maken van de mogelijkheden die er wél zijn.
Zo zal de IGZ de boot bij terugkomst bezoeken. Daarnaast zal de IGZ de registratie die Women
on Waves bij vertrek heeft aangekondigd zorgvuldig bestuderen.
3.
Deelt u de mening dat het onderscheid tussen overtijdbehandeling en abortus provocatus zeer
diffuus is en ingaat tegen de letter van de Wet afbreking zwangerschap (WAZ) en dat het
daarom ongewenst is dit onderscheid te maken?
3.
In de wet wordt de zwangerschap opgedeeld in verschillende termijnen, omdat dit ook medisch
gezien voor de hand ligt. Zo wordt bijvoorbeeld het onderscheid gemaakt tussen het eerste en
het tweede trimester. Tot twee weken overtijd wordt dus gesproken van een
overtijdbehandeling. Men kan zich afvragen of het voor de hand ligt dat deze behandeling buiten
de Wet afbreking zwangerschap valt. In de evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap zal de
logica van deze opdeling nader worden beschouwd.
4.
Deelt u voorts de mening dat de zogenoemde overtijdbehandelingen en de verstrekking van
abortuspillen behoren plaats te vinden in een vergunninghoudende kliniek in de zin van de WAZ?
4.
Ja, zowel overtijdbehandelingen als verstrekkingen van de abortuspil behoren in principe plaats
te vinden in een vergunninghoudende instelling. Voor Women on Waves is door de toenmalige
minister van VWS indertijd voor de overtijdbehandeling een uitzondering gemaakt wegens de
uitzonderlijke positie van deze instelling. Ik maak van de gelegenheid gebruik om te benadrukken
dat Women on Waves echt de enige uitzondering is.
---
Heeft Women on Waves een vergunning op basis van de WAZ of andere wetgeving om
overtijdbehandelingen toe te kunnen passen? Zo ja, heeft deze stichting een vergunning? Op
welke manier voldoet deze stichting aan de wettelijke voorwaarden?
---
5.
Voor het uitvoeren van een overtijdbehandeling behoeft geen vergunning te worden
aangevraagd. Wel is een vergunning vereist voor het afbreken van een zwangerschap in het
eerste trimester en een aanvullende vergunning voor het afbreken van een zwangerschap in het
tweede trimester. Verder mag een overtijdbehandeling om zorginhoudelijke redenen alleen
worden uitgevoerd in een kliniek met een vergunning voor het afbreken van zwangerschap.
Women on Waves heeft indertijd een vergunning gevraagd voor het verrichten van
zwangerschapsafbreking op een Nederlands schip buiten de territoriale wateren, dus op
Nederlands grondgebied. Die vergunning is geweigerd. Het beroep dat Women on Waves
hiertegen heeft aangetekend ligt nog bij de rechtbank. Wel heeft de minister van VWS destijds
aangegeven dat Women on Waves bij wijze van uitzondering overtijdbehandelingen mag
uitvoeren, omdat zij zou voldoen aan de zorginhoudelijke eisen van zorgvuldigheid. Ik heb de IGZ
gevraagd om erop toe te zien dat zij de wet goed naleven.
6.
In hoeverre is Women on Waves in staat om de nodige medische en psycho-sociale nazorg te
verlenen?
6.
Women on Waves heeft alle benodigde voorzieningen voor het verlenen van de benodigde hulp.
Zo hebben zij de juiste faciliteiten in de behandelkamer en is hun werkwijze zeker zorgvuldig te
noemen. Ik plaats echter mijn vraagtekens bij de context waarin de zorg wordt verleend.
Hiermee doel ik op de omstandigheid dat de boot door veel mensen als aanstootgevend wordt
gezien en daardoor veel in de belangstelling staat op een negatieve manier. Zij stellen immers
een politiek gevoelig issue aan de orde in de landen die zij bezoeken. Voor de vrouwen geldt dat
zij waarschijnlijk het meest gebaat zijn bij een rustigere omgeving.
7.
Deelt u de mening dat het niet gewenst is dat vanuit Nederland aan een toekomstige mede-
lidstaat van de EU een visie op abortus wordt opgedrongen die niet overeenkomt met de visie
zoals die is vastgelegd in de wetten van deze toekomstige lidstaat?
7.
Ik benadruk dat sprake is van een nongouvermentele organisatie die op uitnodiging van een
andere nongouvermentele organisatie op bezoek gaat in een ander land. Dit is iets anders dan
het contact tussen lidstaten, want daarbij gaat het om het contact tussen regeringen.
8.
Welke wettelijke of andere maatregelen denkt u te nemen om te voorkomen dat Women on
Waves nog langer in staat is om zogenoemde overtijdbehandelingen toe te passen en
abortuspillen te verstrekken?
8.
Hiervoor wacht ik de aanbevelingen van de evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap af.
Wel zie ik in de tussentijd toe op een strikte naleving van de wet door Women on Waves.
1) Persbericht Women on Waves, 19 juni jl.
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport