Nieuws
Persberichten
Metaalunie bepleit ook afschaffing OZB voor niet-woningen
23-7-2002
RISICO DRASTISCHE VERHOGINGEN TOT 2005 GROOT
Nieuwegein, 23 juli 2002. - Het kabinet-Balkenende schaft de
Onroerende Zaakbelastingen (OZB) voor woningen af. Dat staat tenminste
in het regeerakkoord, wat coalitiepartijen CDA, LPF en VVD gesloten
hebben. De maatregel lijkt meer haken en ogen te hebben dan
aanvankelijk gedacht. Moeten ondernemers er wel blij mee zijn?
Beleidsmedewerker Derk Jan Meijer van de Metaalunie heeft zo zijn
twijfels. Volgens hem dreigen bedrijven regelrecht de dupe te worden
van de afschaffing. In dit persbericht schetst hij diverse scenario's
en doet hij het nieuwe kabinet een specifiek, aanvullend voorstel:
,,Schaf OZB ook voor niet-woningen af en maak voor gemeenten het jaar
2002 tot het ijkjaar voor de berekening van de compensatie voor het
verlies van de OZB-inkomsten."
Het regeerakkoord van het nieuwe zakenkabinet CDA, LPF en VVD is er
duidelijk over: de OZB voor woningen wordt in 2005 afgeschaft.
Beleidsmedewerker Derk Jan Meijer van de Metaalunie plaatst er grote
vraagtekens bij. Hij vreest dat door deze eenzijdige afschaffing de
OZB-lasten voor bedrijven vanaf die datum exorbitant zullen stijgen.
Tegelijkertijd wijst hij op het gevaar dat gemeenten in de jaren 2003
en 2004 al extra tariefsverhogingen kunnen doorvoeren om zo te
anticiperen op het verlies aan inkomsten in 2005 door de
daadwerkelijke afschaffing van de OZB voor woningen.
Tientallen procenten
Dat gemeenten tariefsverhogingen zouden kunnen doorvoeren, is een
logische gedachte. In het regeerakkoord staat weliswaar dat gemeenten
voor de afschaffing van de OZB volledige compensatie via het
Gemeentefonds zullen ontvangen, maar hoe die precies zal plaatsvinden
is (nog) niet bekend.Onlangs heeft het Erasmus Studiecentrum voor
Belastingen van Lokale Overheden (ESBL) de gevolgen uitgerekend voor
de 34 grootste gemeenten. Daarbij is uitgegaan van de optie dat elke
gemeente gecompenseerd wordt door de totale WOZ-waarde van woningen in
een gemeente te vermeningvuldigen met een gemiddeld (OZB)-tarief, wat
voor alle gemeenten gelijk is. Volgens de ESBL leidt dit ertoe dat
gemeenten die nu een lager, gemiddeld (OZB)-tarief toepassen, voordeel
hebben van de compensatie door het Gemeentefonds. Gemeenten met een
hoger tarief ondervinden groot nadeel, wat wel eens tientallen
procenten van de huidige OZB-inkomsten kan bedragen. Meijer: ,,Hierin
schuilt het gevaar dat juist die gemeenten - de gemeenten dus die
inkomsten mislopen - de OZB-tarieven voor niet-woningen met ingang van
2005 drastisch zullen verhogen. Daarnaast moet gevreesd worden dat het
risico bestaat dat deze gemeenten in de komende twee jaar de
OZB-tarieven voor zowel woningen als niet-woningen fors zullen
verhogen. Door dit te doen, kunnen ze een geldreserve creëren om het
inkomstenverlies na 2004 te compenseren. En zelfs als het
kabinet-Balkenende zou besluiten tot een overgangsmaatregel om de
gemeenten die herverdeelnadelen ondervinden tijdelijk extra te
compenseren, dan nog blijft er voor die gemeenten de mogelijke
aanleiding bestaan om de komende jaren de OZB-tarieven nog snel even
naar boven bij te stellen."
Flink opschroeven
Meijer vervolgt: ,,Indien de compensatie door het Gemeentefonds niet
volgens de ESBL-methode zou zijn, maar volgens een model dat íedere
afzonderlijke gemeente volledig compenseert via een gedifferentieerd
tarief... Dan bestaat het grote risico dat veel, zo niet álle
gemeenten de komende twee jaar de OZB-tarieven flink zullen
opschroeven om toch nog maar zoveel mogelijk inkomsten te genereren.
Dit, omdat ze dan vanaf 2005 en verder, mogelijk gecompenseerd worden
op basis van de opbrengsten van 2004.",,Zelfs als in 2003 nog niet
duidelijk is, hoe gemeenten na 2004 gecompenseerd worden, blijft het
risico bestaan dat gemeenten zekerheidshalve de tarieven in 2003 en in
2004 flink zullen laten stijgen", aldus de
Metaalunie-beleidsmedewerker.De twee scenario's die Meijer schildert
hebben beide negatieve bijwerkingen. Ook prijsstijgingen op lokaal
niveau zorgen voor toenemende inflatie en oefenen daardoor weer druk
uit op de beheersing van loonkosten.Meijer: ,,Dit staat dan haaks op
wat de coalitiepartijen eigenlijk vastgelegd hebben in hun
regeerakkoord... Namelijk verbetering van de economische structuur
door verdere lastenverlichting voor bedrijven zodat Nederland
aansluiting houdt bij de top van Europa. Verhoging van de OZB-tarieven
voor niet-woningen met ingang van 2005 levert een directe
lastenverzwaring op voor het bedrijfsleven!"
`Slechts' ondernemers...
De kans op tariefsverhoging wordt volgens Meijer nog eens vergroot
doordat met het vervallen van de OZB voor woningen ook de regulerende
koppeling hiervan met niet-woningen komt te vervallen.,,Geen OZB voor
woningen, betekent ook dat artikel 220 f van de Gemeentewet komt te
vervallen. Deze bepaalt dat het tarief voor niet-woningen maximaal 20%
meer mag zijn dan dat voor woningen. Deze bepaling heeft tot nu toe
gemeenten ervan weerhouden om niet een nog hoger tarief aan bedrijven
op te leggen. Valt die koppeling weg, dan is er dus geen enkel plafond
meer!", aldus Meijer, die tenslotte nog meent dat de gemeenten dan ook
minder schroom zullen voelen de OZB-tarieven drastisch te verhogen. ,,
Na afschaffing is het aantal belastingplichtigen nog maar gering. En
het zijn dan `slechts' nog enkele ondernemers..."
Plafond aangeven
Afschaffing van de OZB voor niet-woningen. De scenario's dat bedrijven
erdoor de dupe worden, zijn helder. Realistisch ook. ,,Gelukkig",
stelt Meijer, ,,is het regeerakkoord een globaal akkoord; er is nog
veel mogelijk om de negatieve uitwerkingen van de OZB-afschaffing te
beperken. Daarom dat de Metaalunie het nieuwe kabinet oproept de OZB
ook af te schaffen voor niet-woningen!"Verder stellen wij voor, dat
als de regering besluit alle afzonderlijke gemeenten volledig te
compenseren voor het verlies aan OZB-inkomsten, daarbij dan uit te
gaan van het jaar 2002. Of toch in ieder geval duidelijk een plafond
aan te geven, zodat drastische tariefsverhogingen in 2003 en 2004
worden voorkomen."
Metaalunie